«Κάθε πέρυσι και καλύτερα» είναι η κατάσταση που επικρατεί στην αγορά φρέσκων ψαριών στο Ρέθυμνο, με τους επαγγελματίες να χτυπούν το «καμπανάκι» πως ο κλάδος κινδυνεύει με αφανισμό τα επόμενα χρόνια, αφού η διαρκής συρρίκνωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, η μείωση της ποσότητας ψαριών στον κόλπο του Ρεθύμνου και η εγκατάλειψή τους από το κράτος είναι οι βασικοί παράγοντες που πλήττουν το επάγγελμα και τα εισοδήματά τους.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με έκθεση του WWF, μια χώρα όπως η Ελλάδα με παράδοση στην αλιεία, εισάγει το 66% των ψαριών που καταναλώνουν οι πολίτες της, κάτι που αναπόφευκτα πλήττει και τους επαγγελματίες αλιείς, αφού επαγγελματίες στον κλάδο της εστίασης και τον τουρισμό και τα νοικοκυριά εν μέσω οικονομικής κρίσης στρέφονται θέλοντας και μη πολλές φορές στο φθηνό κατεψυγμένο ψάρι.
Η Κρητική Επιθεώρηση βρέθηκε στη μαρίνα Ρεθύμνου, όπου καθημερινά οι 13 περίπου επαγγελματίες ψαράδες βγάζουν με δυσκολία το μεροκάματό τους. Οι ίδιοι μιλούν με εμφανή απογοήτευση για το γεγονός πως αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι από το κράτος που όπως φαίνεται «πάσχει» τόσο στο σκέλος των ελέγχων για τον περιορισμό της υπεραλίευσης, όσο και στο σκέλος της ενίσχυσης των ίδιων και του κλάδου τους. Τονίζουν μάλιστα πως δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να ενταχθούν σε πρόγραμμα για ενίσχυση της δραστηριότητάς τους ούτε και να αποζημιωθούν για τυχόν φθορές, και έξοδα συντήρησης που είναι συχνά και δυσβάσταχτα. Οι παλαιότεροι αλιείς μάλιστα αναφέρουν πως πριν χρόνια υπήρχαν ορισμένες δυνατότητες που έδιναν ώθηση στον κλάδο, σήμερα ωστόσο αισθάνονται πως δεν υπάρχει καμία μέριμνα για την επαγγελματική αλιεία.
ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΦΘΗΝΟ ΨΑΡΙ ΣΕ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΟΙ ΡΕΘΥΜΝΙΩΤΕΣ
Θέλουν να αγοράσουν φρέσκο ψάρι, όμως δεν έχουν τη δυνατότητα, μας αναφέρουν οι επαγγελματίες αλιείς μιλώντας για το «προφίλ» του Ρεθυμνιώτη καταναλωτή τα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
Οι επαγγελματίες αλιείς επισημαίνουν πως οι Ρεθυμνιώτες έχουν περιορίσει αισθητά τις ποσότητες και τη συχνότητα με την οποία αγοράζουν φρέσκο ψάρι τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα η πώληση να αποδεικνύεται για τους ίδιους πιο δύσκολη από την αλιεία, τη θάλασσα και τις δυσκολίες του επαγγέλματος. Όπως είναι φυσικό και στον κλάδο τους δεν λείπουν τα παζάρια προκειμένου οι καταναλωτές να πετύχουν καλύτερη τιμή.
Η συρρίκνωση των εισοδημάτων των πολιτών και οι αυξημένες οικονομικές υποχρεώσεις, όπως λένε οι επαγγελματίες, περιορίζουν ολοένα και περισσότερο τους καταναλωτές με αποτέλεσμα το φρέσκο ψάρι για αρκετούς και στο Ρέθυμνο να τείνει να γίνει είδος πολυτελείας. Από την άλλη οι ίδιοι δεν έχουν πολλά περιθώρια για μείωση τιμών, αφού και για εκείνους οι συνθήκες κάθε χρόνο είναι ολοένα και πιο δύσκολες με τα έξοδά τους πολλές φορές να μην αφήνουν περιθώριο εξασφάλισης εισοδήματος για να ζήσουν τις οικογένειές τους.
Απόρροια αυτού μεταξύ άλλων είναι ολοένα και λιγότεροι νέοι αλιείς να μπαίνουν στο επάγγελμα και οι παλιότεροι να δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις δαπάνες με τα πενιχρά έσοδα που έχουν. Στο μεταξύ, όπως τονίζουν πρόκειται για ένα επάγγελμα που δεν έχει εξασφαλισμένο εισόδημα, αφού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως τη φύση, η οποία μπορεί να γίνει ιδιαίτερα απρόβλεπτη.
«Ο κος Βαγγέλης Αποστολάκης στο καθημερινό του πόστο»
Συναντήσαμε τον κο Βαγγέλη Αποστολάκη στο «πόστο» του, όπου κάθε μέρα βγάζει το εισόδημα της οικογένειάς του. Ο ίδιος είναι χρόνια ψαράς και επισημαίνει πως τα τελευταία χρόνια τόσο η μείωση των ψαριών όσο και η πώληση είναι τα «αγκάθια» του επαγγέλματος.
Στον κόλπο του Ρεθύμνου, εκτός από την υπεραλίευση, έχουν εμφανιστεί, όπως λέει ψάρια «μετανάστες» που δεν υπήρχαν παλαιότερα και τα οποία μειώνουν σημαντικά τις ψαριές τους. Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία της πώλησης ο ίδιος αναφέρει: «Τα ψάρια για εμάς που τα πουλάμε είναι φθηνά και γι’ αυτόν που τα αγοράζει ακριβά. Είναι λίγα, δεν βγαίνουν τα έξοδά μας και είναι δύσκολη η κατάσταση. Κάποιος που έδινε παλιότερα 30 ευρώ για να αγοράσει ψάρια είναι δύσκολο πλέον να τα δώσει για να τα πάρει. Αγοράζουν ψάρι αλλά με διαφορετική συχνότητα και σε μικρότερη ποσότητα».
Σε ό,τι αφορά το μεγάλο ποσοστό εισαγόμενων ψαριών στην Ελλάδα ο ίδιος επισημαίνει: «Η Ελλάδα εισάγει γιατί δεν έχει νόμους να προστατέψει τη δικιά της θάλασσα. Έχουμε 16 χιλιάδες χιλιόμετρα ακτές, περισσότερο από όλη την Ευρώπη. Αν δεν υπάρξουν νομοθεσίες σε πέντε χρόνια θα τρώμε ή εισαγόμενα ή ψάρια ιχθυοτροφείου».
Αυτό που κρατάει τους ίδιους στο επάγγελμα, όπως ανέφερε ο κος Αποστολάκης είναι η αγάπη τους γι’ αυτό, αφού, όπως τόνισε, έχει πολλές δυσκολίες και δεν είναι εύκολο.
«Ο κος Αντώνης Κυριακάκης επισημαίνει τις δυσκολίες της πώλησης»
Ο κος Αντώνης Κυριακάκης, επτά χρόνια επαγγελματίας ψαράς, είχε μια καλή ψαριά, αφού χθες έβγαλε μια σφυρίδα 12,7 κιλών και μας ανέφερε πως είναι σπάνιο και δεν βγαίνει εύκολα. Αυτό όμως δεν συμβαίνει συχνά και σε ό,τι αφορά την καθημερινότητα τόνισε πως το δυσκολότερο σκέλος του επαγγέλματος και για τον ίδιο είναι η πώληση. «Εμείς είμαστε ψαράδες και όχι έμποροι. Επομένως είναι πολύ δύσκολο» ανέφερε και πρόσθεσε πως οι Ρεθυμνιώτες έχουν μειώσει πολύ τις αγορές φρέσκων ψαριών στα χρόνια της κρίσης.
Οι δυσκολίες του επαγγέλματος είναι πολλές και συνεπώς ο ίδιος επισημαίνει πως για να κάνει κάποιος αυτό το επάγγελμα πρέπει να το αγαπάει.
«Δέκα χρόνια «μετρά» στον κλάδο ο κος Βαγγέλης»
Ο κος Βαγγέλης είναι δέκα χρόνια επαγγελματίας ψαράς και αναφέρει πως εκτός από την πτώση της κατανάλωσης «ο κόσμος δεν εκτιμά πλέον την αξία του φρέσκου ψαριού». Το γεγονός αυτό από μόνο του, εκτός από τις άλλες δυσκολίες του κλάδου, καθιστά την πώληση το πιο δύσκολο σκέλος και για τον ίδιο.
Σε ό,τι αφορά τα εισαγόμενα ψάρια που έχουν διεισδύσει στην αγορά ο ίδιος επισημαίνει πως είναι σημαντικό ο καταναλωτής «να γνωρίζει ότι πληρώνει ψάρι εισαγωγής και όχι να το αγοράζει για ντόπιο» επισημαίνοντας την αναγκαιότητα ύπαρξης ελεγκτικών μηχανισμών.
«Ο Γιάννης Αντωνάκης είναι επαγγελματίας ψαράς από το 1987»
«Το Ρέθυμνο έχει περίπου 50 χιλιάδες πληθυσμό και εμείς είμαστε 13 επαγγελματίες που βγάζουμε την ημέρα 50 κιλά ψάρια. Δεν δικαιολογείται να μην μπορούμε να τα πουλήσουμε» αναφέρει μιλώντας για την αγορά ψαριού ο κος Γιάννης Αντωνάκης, επαγγελματίας τα τελευταία 30 χρόνια.
Ο ίδιος τονίζει για την εικόνα που διαμορφώνεται στην αγορά του φρέσκου ψαριού στο Ρέθυμνο: «Κάποτε οι Ρεθυμνιώτες δεν ρωτούσαν όταν ερχόταν εδώ πόσο κοστίζει, τώρα είναι το πρώτο που ρωτούν όλοι, όπως κάνουμε και εμείς όταν πάμε να ψωνίσουμε».
Η μείωση της παραγωγής είναι μεγάλη και αισθητή στο πέρασμα των ετών, όπως είπε, και πρόσθεσε: «Η περιοχή μπορεί να είναι πέλαγος αλλά είναι μικρός ο χώρος για το ψάρεμα».
«Ο Χαράλαμπος Νικολακάκης είναι στο επάγγελμα 20 χρόνια»
Κάθε χρονιά που διαδέχεται την άλλη είναι χειρότερη, τόνισε ο κος Χαράλαμπος Νικολακάκης που ασχολείται επαγγελματικά με την αλιεία 20 χρόνια. «Είναι σαν να έχει στερέψει η θάλασσα» επισημαίνει αφού έως και πέρυσι αλλά και τον περασμένο χειμώνα οι ψαριές ήταν καλές όπως λέει. Από τον Απρίλιο ωστόσο δεν έχει ψάρια, αναφέρει.
Σε ό,τι αφορά τα έσοδά του, ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι αυτό που μένει τελικά για το εισόδημά του, όπως τονίζει, αφού οι χαμηλές πωλήσεις, η μείωση των ψαριών και οι δαπάνες που έχει για τον εξοπλισμό, τη συντήρηση, τις επισκευές και το πετρέλαιο δεν αφήνουν πολλά περιθώρια.
«40 χρόνια στο επάγγελμα ο πρόεδρος των επαγγελματιών αλιέων κος Λ. Τσουντάνης»
Ένα από τα σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζει πλέον ο κλάδος της επαγγελματικής αλιείας στο Ρέθυμνο είναι το γεγονός πως οι περισσότεροι δεν πωλούν φρέσκα ψάρια σε επαγγελματίες της πόλης, όπως επεσήμανε ο πρόεδρος των επαγγελματιών αλιέων κος Λευτέρης Τσουντάνης που είναι 40 χρόνια στο επάγγελμα. Ο ίδιος εξηγεί πως εκτός από τη μείωση των ψαριών στον κόλπο του Ρεθύμνου: «Στην αγορά έχουν μπει τα εισαγόμενα ψάρια με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να πουλήσουμε. Το 90% των επαγγελματιών στην πόλη παίρνουν εισαγωγής και κατεψυγμένα. Αυτό είναι ένα βασικό πρόβλημα».
Σε ό,τι αφορά τη μείωση της παραγωγής, ο ίδιος τόνισε πως η ύπαρξη φώκιας στο Ρέθυμνο είναι ένα ακόμη πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν και το οποίο δεν υπήρχε παλαιότερα. «Έχουν έρθει φώκιες που δεν υπήρχαν παλιά. Εδώ στο λιμάνι έχουμε μόνιμα δύο -τρία ζευγάρια και δεν αφήνουν ψάρια διότι τρώνε ψάρια, δίχτυα, καβούρια και αστακούς. Εδώ είχαμε διαχρονικά δελφίνια και χελώνες όμως φώκιες δεν υπήρχαν ποτέ στο Ρέθυμνο» ανέφερε.
Γ. Τσουντάνης: Η αλιεία θα σβήσει και το κράτος απουσιάζει
Ο κος Γιώργος Τσουντάνης, πατέρας του κου Λευτέρη, παλιός επαγγελματίας του κλάδου και πρώην πρόεδρος των επαγγελματιών αλιέων στο Ρέθυμνο επί σειρά ετών, ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας στην «Κ.Ε.» : «Η αλιεία θα σβήσει και το κράτος απουσιάζει». Όπως θυμάται ο ίδιος παλιά υπήρχαν προγράμματα στα οποία ένας ψαράς μπορούσε να ενταχθεί και να ενισχυθεί σε ό,τι αφορά τα έξοδα συντήρησης ή τις επισκευές των καϊκιών, κάτι που έδινε ανακούφιση στους ίδιους και ώθηση στον κλάδο. Σήμερα, οι επαγγελματίες αλιείς όχι μόνο, όπως ανέφερε δεν ενισχύονται, αλλά δεν λαμβάνουν και καμία αποζημίωση για τις ζημιές που μπορεί να υποστούν με αποτέλεσμα να αισθάνονται εγκατάλειψη και να βλέπουν τον κλάδο τους να μαραζώνει.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΛΑΨΙΝΟΥ
Πηγή: www.goodnet.gr