Το τριετές ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Erasmus + Every Child is Special» υλοποιεί το Δημοτικό Σχολείο Παλαικάστρου. Συμμετέχουν άλλες οκτώ χώρες, η Εσθονία, η Πολωνία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Τσεχία, η Τουρκία, η Πορτογαλία, η Βουλγαρία.
Αντικείμενα του προγράμματος μεταξύ των άλλων είναι και η χρήση κούκλας (persona doll), ενός επιπλέον παιδαγωγικού- διδακτικού εργαλείου και η εκμάθηση της μεθοδολογίας Persona Dolls.
Όπως τόνισε ο Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Παλαικάστρου κ. Εμμ. Κοντογιαννάκης, «η πολυπολιτισμική κοινωνία είναι μία πραγματικότητα. Η συνύπαρξη και η συμβίωση διαφορετικών πολιτισμών στον ίδιο χώρο δεν είναι κάτι το καινούριο, είναι φαινόμενο παλαιό όσο και η ανθρωπότητα αλλά και αποτέλεσμα των πληθυσμιακών μετακινήσεων. Τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που προκύπτουν από αυτές τις μετακινήσεις, γίνονται ολοένα και περισσότερο αντιληπτά και βιώνονται οξύτερα από τους ανθρώπους και τις κοινωνικές ομάδες. Παρουσιάζεται έτσι το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού, που εμφανίζεται και στις σχολικές τάξεις, οι οποίες αποτελούν μικρές πολυπολιτισμικές κοινότητες. Το σχολείο εμφανίζεται όχι μόνο να μην αναστέλλει τις αρχικές ανισότητες, αλλά να τις κάνεις ακόμα μεγαλύτερες, δημιουργώντας και νέους αποκλεισμούς.»
«Η ουσιαστική αντιμετώπιση», επεσήμανε ακόμα ο Διευθυντής του σχολείου, «τόσο των πρόδηλων, όσο και των συγκεκαλυμμένων εκδηλώσεων ρατσισμού σε βάρος παιδιών με διαφορετικό εθνοπολιτισμικό υπόβαθρο, απαιτεί την συντονισμένη αλλαγή λανθασμένων αντιλήψεων και στερεοτυπικών πεποιθήσεων, στάσεων και συμπεριφορών.
Για την επίτευξη των παραπάνω, απαραίτητη είναι η ανάπτυξη κατάλληλων στρατηγικών, εναλλακτικών διδακτικών μέσων και μεθόδων οργάνωσης της σχολικής τάξης, που προωθούν αποτελεσματικά τον σεβασμό στην διαφορετικότητα, την συλλογικότητα και την ισότητα των ευκαιριών για όλους.
Μία καινοτόμα μέθοδος για την άρση των όποιων διακρίσεων, στερεότυπων ή εκδηλώσεων ρατσισμού, που έχουν βιώσει ή βιώνουν τα παιδιά, είναι και η χρήση της κούκλας (persona doll) ως εκπαιδευτικού εργαλείου. Με αυτήν ο εκπαιδευτικός αποκτά τη δυνατότητα να καλλιεργήσει τον σεβασμό στο διαφορετικό, τον σεβασμό στον “άλλον”. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι η κούκλα, σε οποιαδήποτε μορφή της, λειτουργεί στα χέρια των παιδιών σαν προστατευτικό δίχτυ. Τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να βιώνουν μία άμεση σχέση με την κούκλα, σαν να ήταν “ζωντανή”, ταυτόχρονα δε να έχουν πάντα το “σαν ” στο πίσω μέρος του μυαλού τους».
Αλληλεπιδράσεις και ενσυναίσθηση
«Οι κούκλες παιχνιδιού ρόλου- ταυτότητας (persona dolls), που βρίσκονται καθημερινά στις διάφορες γωνιές της τάξης», συνέχισε, «μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να αλλάξουν όνομα, ταυτότητα, ηλικία, φύλο και οικογενειακό υπόβαθρο, καθώς το παιδί τις προσαρμόζει ανάλογα με το παιχνίδι του και τους κοινωνικούς ρόλους που δίνει σε κάθε αντικείμενο- παιχνίδι. Η χρήση της persona doll επιτρέπει στα παιδιά να πειραματιστούν με πραγματικά γεγονότα της ζωής και -μέσα από τις επινοητικές δεξιότητες του παιχνιδιού και της επικοινωνίας- να επιλύσουν προβληματικές καταστάσεις.
Οι κούκλες είναι “αληθινές” για τα παιδιά, γιατί η ζωή και οι εμπειρίες των persona dolls αντανακλούν αυτές των ίδιων των παιδιών. Τις γνωρίζουν προσωπικά, συνδέονται με αυτές και ανταποκρίνονται θετικά απέναντι τους.»
«Όταν αφηγούμαστε ιστορίες με την persona doll» – τόνισε ακόμα ο κ. Κοντογιαννάκης, «ενθαρρύνουμε και σεβόμαστε την πολιτισμική και γλωσσική κληρονομιά κάθε παιδιού και σεβόμαστε όλες τις γλώσσες. Η persona doll έχει τη δική της ιστορία, ενδυναμώνει τα παιδιά, είναι το “τέλειο όχημα”, που οδηγεί στην ενσυναίσθηση. Μέσα από την απόκτηση ταυτότητας, τον δεσμό τους με τις κούκλες, αλλά και την εμπλοκή τους στις ιστορίες, τα παιδιά μπορούν να νιώσουν τα αισθήματα των άλλων, να σεβαστούν εκείνους που διαφέρουν, να υιοθετήσουν μια θετική στάση, να είναι υποστηρικτικά και ευαίσθητα. Οι κούκλες persona ή κούκλες με ταυτότητα, τα οδηγούν στην ενεργό εκμάθηση της ποικιλομορφίας, μέσω της ιστορίας και της συζήτησης»
Σεμινάριο για εκπαιδευτικούς
Στο πλαίσιο αυτό, το Δημοτικό Σχολείο Παλαικάστρου σε συνεργασία με τους δύο Σχολικούς Συμβούλους Δημοτικής Εκπαίδευσης και την Σχολική Σύμβουλο Προσχολικής Αγωγής, κ. Γεώργιο Μαμάκη, Ιωάννη Γρηγοράκη και την κ. Ελευθερία Σιμιτζή -Δέλλα αντίστοιχα, οργάνωσαν βιωματικό σεμινάριο στο 3ο Δημοτικό Σητείας για τους εκπαιδευτικούς της Α΄ και Β΄ τάξης και για τους Νηπιαγωγούς των σχολείων της Σητείας.
Στην διάρκεια του σεμιναρίου ο κ. Κοντογιαννάκης παρουσίασε το συγκεκριμένο πρόγραμμα και ακολούθησε ημερίδα με θέμα «Persona Dolls: Βιωματικό Σεμινάριο Διδασκαλίας με κούκλες». Συμμετείχαν η κ. Κατερίνα Καζέλα Δρ. Παιδαγωγικών Επιστημών, Σχολική Σύμβουλος 56ης Περιφέρειας Π.Α. Αττικής και η κ. Ευαγγελία Κανταρτζή Δρ. Παιδαγωγικών Επιστημών, Σχολική Σύμβουλος 6ης Περιφέρειας Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης.
Παρουσίασαν το θεωρητικό πλαίσιο με τίτλο «Persona Dolls: Μία μεθοδολογία για την προσέγγιση της διαφορετικότητας και της πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού». Πραγματοποιήθηκε και το βιωματικό εργαστήρι «Χτίζοντας την ταυτότητα και την ιστορία των persona dolls», στην διάρκεια του οποίου οι εκπαιδευτικοί είχαν την ευκαιρία να δουλέψουν με τις κούκλες και να καταλάβουν καλύτερα τον συγκεκριμένο τρόπο οργάνωσης και διδασκαλίας.
«Ήταν», σημείωσε ο κ. Κοντογιαννάκης, «μία ξεχωριστή επιμορφωτική ημέρα για όλους τους συμμετέχοντες, αποκομίζοντας πολύτιμα στοιχεία για μια διαφορετική προσέγγιση κρίσιμων ζητημάτων της καθημερινής εκπαιδευτικής διαδικασίας».
Παράλληλα ευχαρίστησε τους εισηγητές, τους συμμετέχοντες και το 3ο Δημοτικό Σητείας για την φιλοξενία.
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ