Στα «άδυτα» του Αρχαιολογικού Μουσείου Αγίου Νικολάου – τους χώρους που ως σήμερα αποτελούσαν απροσπέλαστο χώρο – θα επιτραπεί να εισέλθει, για πρώτη φορά, το ευρύ κοινό στο πλαίσιο των δράσεων για το «Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018» στο οποίο συμμετέχει και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου με τον εορτασμό της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Συντήρησης».
Ξεναγήσεις για σχολεία και για το ευρύ κοινό
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου έχει προγραμματίσει:
α) Οργανωμένες ξεναγήσεις για σχολεία κατόπιν συνεννόησης με την Εφορεία Αρχαιοτήτων και θέμα: «Οι μαθητές γνωρίζουν τον αθέατο κόσμο της συντήρησης».
β) Ξενάγηση για ενήλικες την Κυριακή 21 Οκτωβρίου στις 11.00 π.μ.
Στο εργαστήριο οι επισκέπτες θα έχουν μία πρώτη γνωριμία με την επιστήμη της συντήρησης, τη φιλοσοφία και τις αρχές που την διέπουν, το σκοπό και τα στάδια από τα οποία ένα αντικείμενο περνάει από το χώμα στην προθήκη.
Επίσης, θα παρουσιαστούν τα τεχνολογικά μέσα και ο εξοπλισμός που διαθέτει το νέο εργαστήριο του Αρχαιολογικού μουσείου Αγίου Νικολάου για την συντήρηση και την επιβράδυνση των διαδικασιών φθοράς τόσο των κινητών όσο και των ακίνητων ευρημάτων.
Η ΑΝΑΤΟΛΗ μίλησε με την Κλειώ Ζερβάκη, αναπληρώτρια προϊσταμένη του Τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου. Μας εξήγησε ότι ήδη κάποια σχολεία επισκέφτηκαν τα εργαστήρια του Μουσείου. «Θα ξεναγηθούν στους χώρους και θα πούμε λίγα πράγματα για τις φάσεις της συντήρησης, πώς βγαίνει ένα αρχαίο αντικείμενο από το χώμα και πώς φτάνει στο εργαστήριο, τη διαδικασία που ακολουθεί μέχρι αυτό να καταστεί έτοιμο για να τοποθετηθεί σε μια προθήκη όπου θα το βλέπουν οι επισκέπτες του Μουσείου. Μια ξενάγηση με περισσότερο «βάθος» για την τέχνη και τεχνική της συντήρησης των αρχαιοτήτων θα γίνει στους ενήλικες, την Κυριακή 21 Οκτωβρίου.»
Εξοπλισμένα με την τελευταία τεχνολογία
Τα εργαστήρια κατασκευάστηκαν στο πλαίσιο του έργου επέκτασης του Αρχαιολογικού Μουσείου Αγίου Νικολάου και ξεκίνησαν να λειτουργούν τον Ιανουάριο του 2017. Πρόκειται για πολύ σύγχρονα εργαστήρια, εξοπλισμένα με τα τελευταία τεχνολογικά μέσα και με τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές λειτουργίας τέτοιων χώρων για τη συντήρηση των αρχαιοτήτων. Η κ. Ζερβάκη είπε ότι στα εργαστήρια αυτά μπορούν να συντηρηθούν αρχαία αντικείμενα κατασκευασμένα από κάθε λογής υλικό – λίθινα, μεταλλικά, γυάλινα, κεραμικά κλπ. Στα εργαστήρια εργάζονται η κ. Ζερβάκη ως προϊσταμένη και άλλοι δύο εργαζόμενοι, ως τεχνικό προσωπικό συντήρησης με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
Η επανέκθεση της συλλογής του Μουσείου θα απαιτήσει πολλή εργασία, γι’ αυτό και η Εφορεία θα προχωρήσει σε προκήρυξη πρόσληψης πρόσθετου αριθμού συντηρητών.
Η κ. Ζερβάκη επιβεβαίωσε ότι το ενδιαφέρον του κόσμου και ιδιαίτερα των παιδιών, να δουν, να περιεργαστούν αρχαία αντικείμενα και να μάθουν για τον τόπο συντήρησης και αποκατάστασής τους είναι πάντα πολύ έντονο. Έχει επιβεβαιωθεί και από «παιχνίδια» προσομοίωσης μιας αρχαιολογικής ανασκαφής που είχε γίνει στην Πλαζ του ΕΟΤ, το πόσο συναρπάζονται με την ανακάλυψη και περισυλλογή μέσα από το χώμα σπασμένων αντικειμένων, αγγείων κλπ. που στη συνέχεια κόλλησαν, ζωγράφισαν κλπ. Αντίστοιχα, πολύ έντονο ενδιαφέρον για τη συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη αντικειμένων του αρχαίου μας πολιτισμού εκδηλώνουν και πολλοί ενήλικες στον τόπο μας, είπε η κ. Ζερβάκη, σημειώνοντας ότι θα μπορούσε να καθιερωθούν τέτοιες επισκέψεις και περισσότερες της μιας φοράς το χρόνο, εφόσον διαπιστωθεί μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
«Είναι πολλοί οι άνθρωποι που ενθουσιάζονται για το πώς ένα αντικείμενο, βρώμικο, αποσπασματικό, χωρίς διακόσμηση, ξαφνικά μπορεί να πάρει μορφή, να γίνει ένα ολόκληρο πράγμα και να σηματοδοτήσει κάτι συγκεκριμένο, μια εποχή, μια τέχνη, έναν πολιτισμό και να συμβάλει στην ερμηνεία της ανθρώπινης ύπαρξης και ανέλιξης, μέσα από τους αιώνες. Αυτά τα αντικείμενα επιτυγχάνουν την απόλυτη σύνδεσή μας με το παρελθόν».
Τη ρωτήσαμε επίσης, αν υπάρχει ενδιαφέρον από νέους να ακολουθήσουν ως επάγγελμα τη συντήρηση αρχαιοτήτων. Εξήγησε ότι υπάρχει μεν, αλλά όχι τόσο έντονο όσο παλαιότερα και το απέδωσε στο γεγονός ότι αποτελεί ένα «κλειστό» επάγγελμα, μιας και ο συντηρητής αρχαιοτήτων μπορεί να εργαστεί μόνο αν προσληφθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού. Με τις περικοπές και τον περιορισμό διάθεσης κονδυλίων και στο χώρο του Πολιτισμού, λόγω της κρίσης, προσλήψεις μονίμου προσωπικού δεν γίνονται, παρά μόνο έκτακτου, εποχικού. Στον ιδιωτικό τομέα μπορεί κάποιος να ασχοληθεί με τη συντήρηση παλιών αντικειμένων, αντικών, όχι όμως αρχαιοτήτων.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ