Το 90% των δεδομένων στην παγκόσμια ιστορία δημιουργήθηκε την τελευταία διετία. Κάθε μέρα γίνονται 5 δις αναζητήσεις στην Google. Κάθε λεπτό οι χρήστες του YouTube παρακολουθούν 4,1 εκατομμύρια βίντεο. Την ίδια στιγμή, αρκούν 68 likes στο Facebook, για μπορεί κάποιος να προβλέψει με 95% ακρίβεια το χρώμα του δέρματός σου και με 88% και 85% πιστότητα αντίστοιχα, τη σεξουαλική σου ταυτότητα και ποια παράταξη ψηφίζεις. Δέκα likes είναι αρκετά για να σε γνωρίσει κάποιος καλύτερα από τον συνεργάτη σου και 70 για να μπορεί να πει περισσότερα για εσένα από ό,τι ένας φίλος σου… Με 150 likes σε ξέρουν καλύτερα από ότι η οικογένεια σου και με 300 από ότι η σύντροφός σου. Και το ερώτημα είναι, ποιος ελέγχει αυτά τα δεδομένα;
Τα social media «ελέγχουν όσοι έχουν χρήμα και εξουσία», απαντά η Μανάλ Αλ Σαρίφ ιδρυτής του κινήματος #Women2Drive και της ακαδημίας Women2Hack, από την Σαουδική Αραβία.
«Από 60 εκατομμύρια χρήστες το 2011 στο Twitter σήμερα υπάρχουν πάνω από 300 εκατομμύρια, μετά και την διαγραφή 70 εκατομμυρίων ψεύτικων ή κακόβουλων λογαριασμών. Οι κυβερνήσεις βάζουν στο στόχαστρο όσους έχουν επιρροή στο Twitter. Για παράδειγμα στα γραφεία της εταιρείας στο Ντουμπάι βρήκαν τις διευθύνσεις IP αυτών των ανθρώπων. Ένας από αυτούς βασανίστηκε και σκοτώθηκε. Το 2011 στις 2 τα ξημερώματα και ενώ ο δίχρονος γιος μου κοιμόταν έστειλαν αστυνομία στο σπίτι μου να με συλλάβει», συμπλήρωσε η Μανάλ Αλ Σαρίφ και συνέχισε: «Από δικτατορίες μέχρι δημοκρατικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τα social media για να επηρεάσουν ανθρώπινες συμπεριφορές και πολιτικές απόψεις. Κανείς όμως δεν μπορεί να ελέγχει τα δεδομένα μου εκτός από εμένα. Εγώ προσωπικά είμαι πρόθυμη να πληρώσω για social media που δεν ελέγχουν τα δεδομένα μου και από τα οποία μπορώ να αποσυνδεθώ».
Τα μεγάλα δεδομένα
«Τα big data σαφώς μπορούν να βελτιώσουν την ζωή μας, όμως υπάρχουν και θέματα που αφορούν την ιδιωτικότητά μας και πρέπει να αντιμετωπιστούν», τόνισε ο υποψήφιος διδάκτορας στο King’s College του Λονδίνου, Φοίβος Παπαδάκης, εξηγώντας ότι το πιο σημαντικό από αυτά είναι η παρακολούθηση των δεδομένων από εταιρείες που τα χρησιμοποιούν με σκοπό να επηρεάσουν τα πράγματα, όπως συνέβη με το σκάνδαλο της Cambridge Analytica και τις αμερικανικές εκλογές. «Υπάρχει ένα χάσμα στην σύγχρονη δημοκρατία μεταξύ εκείνων που παράγουν δεδομένα και εκείνων που τα ελέγχουν. Υπάρχει ανάγκη για να αντιμετωπιστούν αυτά τα φαινόμενα παγκοσμίως. Τι μπορούμε να κάνουμε; Διαφάνεια στον λογισμικό με σκοπό να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των χρηστών αλλά και να εμπλακεί η κοινωνική επιστήμη στην ανάπτυξη των αλγορίθμων», συμπλήρωσε.
Διαφήμιση και έσοδα
Η Τζένιφερ Πίμπους, διδάκτορας ψηφιακού πολιτισμού στο King’s College, ανέφερε πως «αν κοιτάξουμε την ψηφιακή διαφήμιση, η βιομηχανία αυτή έχει αλλάξει ριζικά. Το 2017 το 57% της βιομηχανίας αφορούσε δυο βασικούς παίκτες. Την Google (63 δισ. λίρες) και το Facebook (24 δισ. λίρες). Την ίδια στιγμή τα ψηφιακά έσοδα της εφημερίδας Guardian ανήλθαν σε 94,2 εκατομμύρια λίρες, στα οποία συνυπολογίζονται και οι συνδρομές, όχι μόνο η διαφήμιση. Όσοι, λοιπόν, θέλουν να διαφημιστούν απευθύνονται σε αυτές τις δυο εταιρείες. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά που έγινε αισθητή την τελευταία δεκαετία ως αποτέλεσμα της κατάχρησης των προσωπικών μας δεδομένων».
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ