Σήμερα Κυριακή εορτάζεται η επέτειος της Μάχης του Λασιθίου, η οποία έχει χαρακτηριστεί, ως ιστορικό γεγονός, μείζονος σημασίας, αναπόσπαστα συνδεδεμένο με τη Μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866-1869.
Στις κεντρικές εορταστικές εκδηλώσεις που έγιναν στο Οροπέδιο Λασιθίου τιμήθηκε με την προσήκουσα λαμπρότητα, η ηρωική εξέγερση των Λασιθιωτών, οι οποίοι διατηρώντας άσβεστη τη φλόγα του πατριωτισμού ένωσαν τις δυνάμεις και τα όνειρά τους μαζί με όλους τους Κρήτες για τον υπέρτατο αγώνα της απελευθέρωσης της Μεγαλονήσου από τον Οθωμανικό ζυγό και ένωσή της με την Ελλάδα.
Το πρωί είχαμε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή Παναγίας Κρουσταλλένιας και ακολούθησε στο Μνημείο Πεσόντων, πάρκου Ελευθερίας Επιμνημόσυνη Δέηση και κατάθεση Στεφάνων.
Για τη Μάχη του Λασηθίου το απόσπασμα από το ποίημα: «Η γιγαντομαχία του Λασιθίου (21-30 Μαΐου 1867)» που περιλαμβάνεται στο βιβλίο: Σμυρνάκης, Ζ. (2015). Το Αβδού. Ιστόρημα & όνομα σε στίχους απλούς. Αβδού: Μ.Ε.Σ.Α, σελ 164) αναφέρει:
«Και εις τον κάμπο Λασυθιού την ιδιαμένη ώρα, σκηνές της Αποκάλυψης φρικτές λαμβάνουν χώρα. Δεν είναι μια συμπλοκή, μηδέ αψιμαχία, μέχρις εσχάτων ο αγών για την ελευθερία. Χιλιάδες τούρκικος στρατός, Σουλτάνου το ρηγάτο, ιππείς Κερκέζοι, και μετά κ’ Αιγύπτου το φουσάτο, και ρέμπελοι Οθωμανοί με τοπικούς αγάδες μ’όλους αυτούς οι Κρητικοί «αντάλλαξαν τις μπάλες». Κι ο ‘Αι-Γιάννης είν’ παρών ‘Αρχων Μεσοκαμπίτης, συμπολεμά και βοηθά στη λευτερία της Κρήτης. Πολέμου η φλόγα άναψε στην Πλάτη, Καμινάκι, στο Γεροντομουρί, Ψυχρό και Μέσα Λασυθάκι στον ‘Αγιο Γεώργιο κι ‘Αγιο Κωνσταντίνο, στην Κρουσταλλένια τη μονή το φρούριο εκείνο, τον Αβρακόντε, Πλαθιανώ, Κουδουμαλιά αγγίζει, στο Μαρμακέτω προχωρεί, Φαρσάρω καψαλίζει, Μετόχι, Σκάφη, Μαγουλά, πέρα στο Νικηφόρ(δ)ω. Μέσα Λασύθι έπληξε το βέλος το πυρφόρο, κεντά Τζερμιάδω και Λαγού, Νήσιμο, Σταυρωμένο, Παπούρα και Πινακιανώ στα όπλα τυλιγμένο. Και επαναλαμβάνονται του Σολωμού οι στίχοι, όπως φτωχά θ’ αποδωθούν εδώ για το Λασύθι: Τουφέκια κούφια ακούγονται, σμίξεις σπαθιών ηχούνε, ξύλα πελέκια και τριγμοί δοντιών αχολογούνε».