Στην ιστοσελίδα historyofmerabello.com («Ιστορία του Μεραμπέλλου») δημοσιεύθηκε κείμενο με τον τίτλο «Οικισμοί και πληθυσμός της επαρχίας Μεραμπέλλου». Στο κείμενο περιλαμβάνεται πίνακας με τους μεγαλύτερους σε πληθυσμό οικισμούς του Μεραμπέλλου από το 1581 έως το 2001 και ενδιαφέρουσες είναι οι παρακάτω παρατηρήσεις του Γιάννη Μιχάκη:
Για 4 αιώνες οι μεγαλύτεροι οικισμοί βρίσκονταν μακριά από τη θάλασσα. Προφανώς λόγω του φόβου των πειρατικών επιδρομών και της καλλιεργήσιμης γης που εκεί υπήρχε. Στη θάλασσα, χωρίς νερό, τι να φυτέψεις για να φας; Μόνο στην πρώτη καταγραφή εντοπίζεται το Mirabello, επειδή ακριβώς ήταν οχυρό που δύσκολα μπορούσαν να το κουρσέψουν.
Το 1900 εμφανίζεται, δειλά δειλά, η Ελούντα (η Πάνω φυσικά, που δεν την λες και παραθαλάσσια και όχι το Σχίσμα) και πρέπει να φτάσουμε στο 2001 για να βρούμε ανάμεσα στους 5 μεγαλύτερους οικισμούς, 3 παραθαλάσσιους.
Η Νεάπολη και η Κριτσά, βρίσκονται σταθερά για 5 αιώνες στον κατάλογο. Εναλλάσσονται δε στην πρώτη και δεύτερη θέση για 400 χρόνια, μέχρι να έρθει ο Άγιος Νικόλαος να πάρει τα πρωτεία τον 20ο αιώνα. Τι συνέβη; Είναι ο τουρισμός και μόνο η αιτία. Η οικονομία του Μεραμπέλλου, από αμιγώς αγροτοκτηνοτροφική, μετατράπηκε σε τουριστική. Ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί και θέλει απεγνωσμένα να πάει διακοπές. Ο καπιταλισμός -που πολλοί απεχθάνονται και επιθυμούν την ανατροπή του- επέτρεψε την καθιέρωση των ταξιδιών (και άρα των διακοπών) ως sine qua non («εκ των ουκ άνευ») του σύγχρονου τρόπου ζωής».
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ