Η πανδημία προκάλεσε σοκ στην Κρήτη στον τομέα της εργασίας, δεδομένου ότι το νησί εξ αιτίας του κλεισίματος του τουρισμού έγινε το 2020 η πρώτη Περιφέρεια στην Ευρώπη σε ανεργία!
Το στοιχείο προέκυψε μέσα από τους δείκτες του περιφερειακού μηχανισμού για την αγορά εργασίας, όπως και τα άλλα θετικά στοιχεία που έδειξαν ανάκαμψη με την άνοδο του τουρισμού τόσο μετά την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, όσο και μετά την πανδημία.
Η Κρήτη με βάση τους εφτά παραμετρικούς δείκτες που αξιολογήθηκαν και κατεγράφησαν στο πλαίσιο του μηχανισμού της αγοράς εργασίας, καταγράφει ανάκαμψη από το 2016 και κυρίως το 2017, μετά την οικονομική κρίση που είχε πλήξει το νησί και όλη τη χώρα.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Παπαδάκης, η Κρήτη έχει μεσοσταθμικά καλύτερες επιδόσεις από τις άλλες διοικητικές περιφέρειες της χώρας στον τομέα της εργασίας. «Αυτό ίσχυε μέχρι και το 2019. Το 2020 ήταν μία χρόνια που τολμώ να την χαρακτηρίσω καταστροφική για την Κρήτη», τονίζει ο καθηγητής μιλώντας στην ΑΝΑΤΟΛΗ με αφορμή το συνέδριο που διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, για τον Περιφερειακό Μηχανισμό Αγοράς Εργασίας.
Η μεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη!
«Η Κρήτη φτάνει να έχει τη μεγαλύτερη μεταβολή, δηλαδή αύξηση της ανεργίας, από κάθε άλλη περιφέρεια της Ελλάδας, αλλά και από κάθε άλλη ευρωπαϊκή περιφέρεια! Η Κρήτη δηλαδή ήταν η περιφέρεια της Ευρώπης που είχε τη μεγαλύτερη μεταβολή στην ανεργία επειδή στηριζόταν στον τουρισμό! Αυτό, με δεδομένη την κρίση της πανδημίας και συνακόλουθα την οικονομική κρίση, σε μία περιφέρεια που εξαρτάται πάρα πολύ από τον τουρισμό, είναι ένα δεδομένο που επηρεάζει πολλές παραμέτρους. Τις απολαβές, τα ωράρια εργασίας, το καθεστώς απασχόλησης, εντείνεται η επισφάλεια και έρχεται η αναστολή της εργασίας και βέβαια εντείνεται η ευαλωτότητα του εργατικού δυναμικού, επειδή πιέζονται περισσότερο οι επιχειρήσεις», σημειώνει ο καθηγητής.
Δεν έχει επανακάμψει τελείως
Όπως εξηγεί ο κ. Παπαδάκης, το 2021 ήταν μια χρονιά πολύ καλύτερη ειδικά μετά το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του 2021, όταν η ανεργία έπεσε σε αρκετά χαμηλά επίπεδα για τα δεδομένα των τελευταίων ετών. Ωστόσο αυτό δε σημαίνει πως έχει επανακάμψει στα επίπεδα που είχαν διαμορφωθεί πριν του 2019.
«Βελτιώνεται η κατάσταση στην αγορά εργασίας, όχι όμως σε επίπεδα που είχαμε πριν από την πανδημία. Αυτό φαίνεται για παράδειγμα στις απολαβές του εργατικού δυναμικού. Όπου 51% δηλώνουν πως συνεχίζουν να είναι μειωμένες με τις περιόδους πριν την πανδημία, ενώ παράλληλα ένα ποσοστό -ένας στους τέσσερις περίπου- δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν έστω και οριακά στις βιοτικές τους ανάγκες. Αυτό και μόνο δείχνει πολλά. Αν δούμε δε και το αντίστοιχο ποσοστό στις επιχειρήσεις, βρίσκεται στο 17%. Είναι πολύ υψηλό ποσοστό, χαμηλότερο από το 20%, αλλά παραμένει υψηλό ποσοστό», αναφέρει.
Τι πρέπει να μας προβληματίσει
Ο κ. Παπαδάκης σημειώνει πως υπάρχουν πάγιες τάσεις στην αγορά εργασίας της Κρήτης που πρέπει να μας προβληματίσουν και στα καλά αλλά και στα λιγότερα καλά χρόνια.
Η έμφυλη διάσταση είναι υπαρκτή. Πλήττονται περισσότερο οι γυναίκες από τις αρνητικές μεταβολές στην αγορά εργασίας.
Επίσης υπάρχει μια τάση -που την βλέπουμε χρόνο με το χρόνο- συρρίκνωσης των μικρών και μεσαίων οικογενειακών επιχειρήσεων που αποτελούν κομμάτι της ραχοκοκαλιάς της τοπικής οικονομίας. Άρα, αυτού του είδους οι επιχειρηματίες υπάρχει τάση να μετατρέπονται είτε σε μισθωτούς, είτε και σε ανέργους.
«Αυτές είναι τάσεις οι οποίες οφείλουν να προβληματίσουν. Ως Πανεπιστήμιο Κρήτης γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η περιφέρεια Κρήτης λειτουργεί ουσιαστικά στην κατεύθυνση στρατηγικών δράσεων με βάση τα ευρήματα του περιφερειακού μηχανισμού εργασίας και μάλιστα προσδοκούμε με την ερευνητική δουλειά μας και σε σύμπραξη με την περιφέρεια Κρήτης να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για την τόνωση της απασχόλησης και της αγοράς εργασίας στο νησί», υπογραμμίζει ο κ. Παπαδάκης.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ