Κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι, όσο η τουρκική επιθετικότητα παραμένει στο κόκκινο, καραδοκεί ο κίνδυνος ενός ατυχήματος. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αποφασίσει να απαντά σε κάθε απειλή του Ερντογάν.
Εκατό επικίνδυνες ημέρες έως τις εκλογές της 14ης Μαΐου στην Τουρκία υπολογίζει η ελληνική κυβέρνηση. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι απρόβλεπτος και εξακολουθεί να βρίσκεται σε δύσκολη θέση στο εσωτερικό της χώρας του. Ως εκ τούτου, η Αθήνα παραμένει σε εγρήγορση.
Κυβερνητικά στελέχη λένε ότι η ένταση, ιδιαίτερα σε φραστικό επίπεδο, θα συνεχιστεί και ενδεχομένως να κλιμακωθεί όσο η Τουρκία πηγαίνει προς τις κάλπες και ότι ο Ερντογάν θα εντείνει τις προκλήσεις, αν κρίνει πως αυτό τον ενισχύει εκλογικά. Μάλιστα, εκτιμούν ότι μπορεί από την κλιμάκωση της έντασης να μην κερδίζει άμεσα μετρήσιμα εκλογικά οφέλη, αυτή η τακτική ωστόσο τον βοηθά να συσπειρώνει τους ψηφοφόρους του, οι οποίοι δεν αμφισβητούν την ανθελληνική και αντιδυτική ρητορική του, αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως ένα προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης που επιβουλεύεται την Τουρκία, έχουν πιστέψει ότι οι ελληνικοί εξοπλισμοί στρέφονται εναντίον τους και θεωρούν ότι η Ελλάδα εξοπλίζει τα νησιά για να επιτεθεί στην Τουρκία.
Αυτό το κλίμα έντασης αντανακλάται στις προκλητικές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων αλλά και του ίδιου του Ερντογάν, ο οποίος, μετά τις απειλές ότι θα πλήξει την Αθήνα με πυραύλους και ότι «θα έρθει νύχτα», τώρα επιστράτευσε και τα «γιουρούσια». Αντανακλάται, όμως, και στην προκλητική ανακοίνωση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας, που εγκαλεί τη χώρα μας για προκλητικές ενέργειες και αύξηση των εξοπλισμών: «Δεν θα γίνει ανεκτό κανένα τετελεσμένο γεγονός που στοχεύει την εθνική ασφάλεια και τα συμφέροντα της Τουρκίας», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.
Παρ’ όλα αυτά, στην κυβέρνηση δεν θεωρούν ότι ο Ερντογάν σχεδιάζει κάποια επιθετική ενέργεια κατά της χώρας μας ή μεθοδεύει ένα θερμό επεισόδιο. Οπως λένε, η διεθνής συγκυρία δεν τον ευνοεί, η δυτική κοινή γνώμη στρέφεται εναντίον του και η Ελλάδα είναι σήμερα σε πολύ πιο ισχυρή θέση ώστε να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις απ’ ό,τι ήταν πριν από έναν χρόνο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν πως, όσο παραμένει η ένταση στο κόκκινο και συνεχίζονται οι προκλήσεις σε αέρα και θάλασσα, καραδοκεί ο κίνδυνος ενός ατυχήματος. Τα ίδια στελέχη τονίζουν πως μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση επί του πεδίου με απρόβλεπτες συνέπειες.
Στο Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθούν προσεκτικά τη ρητορική της έντασης από την άλλη πλευρά, χωρίς ωστόσο να ανησυχούν ιδιαίτερα. Αυτό που διαπιστώνουν είναι πως στον Τούρκο Πρόεδρο δεν «βγαίνει» καμία πρωτοβουλία στα εξωτερικά θέματα. Ακόμα και στη Λιβύη, όπου η Τουρκία διατηρεί μια ισχυρή θέση και ασκεί επιρροή στην κυβέρνηση της Τρίπολης, το σκηνικό δείχνει να αναδιατάσσεται μετά την επίσκεψη στη χώρα αυτή του επικεφαλής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς και την προσπάθεια που δρομολόγησε ώστε να υπάρξει μια συνεννόηση ανάμεσα στην κυβέρνηση της Τρίπολης και τον Χαφτάρ. Η Αθήνα καλωσορίζει την πιο ενεργό εμπλοκή των ΗΠΑ στα της Λιβύης, καθώς αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της τουρκικής επιρροής.
Το θέμα της Λιβύης και τα ζητήματα των θαλάσσιων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο και των ελληνικών ερευνών για υδρογονάνθρακες, καθώς και αυτό της τουρκικής προκλητικότητας, αναμένεται να βρεθούν στην ατζέντα της συνάντησης του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν στην Αθήνα στις 21 Φεβρουαρίου. Οι Τούρκοι ήδη ανησυχούν γι’ αυτή τη συνάντηση. Οι αναλυτές τους, μάλιστα, υποστηρίζουν πως ο Αμερικανός, στον οποίο καταλογίζουν ότι εργάζεται υπέρ των συμφερόντων της Exxon Mobil, θα δώσει το «πράσινο φως» στην Αθήνα για επέκταση των χωρικών μας υδάτων νοτίως της Κρήτης στα 12 μίλια. Και εδώ εγείρεται -όχι πάντως από επίσημα χείλη- η απειλή της τουρκικής παρέμβασης επί του πεδίου.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι αποφασισμένος -και ενόψει των βουλευτικών εκλογών στην Ελλάδα- να μην αφήνει καμία πρόκληση του Τούρκου Προέδρου αναπάντητη. Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη διάρκεια της περιοδείας του στην Κρήτη στα περί «τρελών Τούρκων που θα κάνουν γιουρούσι» λέγοντας: «Ας ξέρουν όλοι εκείνοι που διαλαλούν ότι μπορεί να έρθουν μια νύχτα ξαφνικά ότι μπορεί μια νύχτα να ξυπνήσουν ξαφνικά και να προσγειωθούν στη σκληρή πραγματικότητα και ας μάθουν ότι κάθε γιουρούσι που επικαλούνται μπορεί να μετατραπεί σε άτακτη οπισθοχώρηση προς την αφετηρία του».
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός μίλησε για το ίδιο θέμα και κατά την επίσκεψή του στην ΕΑΒ, όπου αναφέρθηκε με νόημα στα προγράμματα ενίσχυσης της Πολεμικής μας Αεροπορίας, η οποία έχει καταστεί πανίσχυρη πάνω από το Αιγαίο.
Εχοντας υπ’ όψιν του πως το τελευταίο διάστημα οι παραβιάσεις από την πλευρά των Τούρκων αυξάνονται, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προειδοποίησε την Αγκυρα πως μπορεί να ξυπνήσει μια νύχτα και να προσγειωθεί στη σκληρή πραγματικότητα. «Οσο υψώνουν τους τόνους τους, τόσο θα μειώνουν ουσιαστικά την αξιοπιστία τους. Και κάθε γιουρούσι τους μπορεί να γίνει άτακτη υποχώρηση μπροστά στο τρίγωνο του Διεθνούς Δικαίου, των ακμαίων Ενόπλων Δυνάμεων και των ισχυρών συμμαχιών μας», είπε ο πρωθυπουργός και προσέθεσε ότι «η πατρίδα μας δεν ανοίγει διάλογο με το παράλογο».
Ακόμα ψάχνεται η αντιπολίτευση
Παρότι ο Ερντογάν αντιμετωπίζει προβλήματα στην εξωτερική πολιτική, τα κόμματα της μειοψηφίας αδυνατούν να καταλήξουν σε κοινό υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές
Με φόντο τις εκλογές, ο πρώτος γύρος των οποίων «κλείδωσε» για τις 14 Μαΐου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσκρούει σε έναν «αμερικανικό τοίχο» όσον αφορά τα F-16, καθώς τα σύννεφα στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις πυκνώνουν ακόμα πιο πολύ λόγω της άρνησής του να δώσει το «πράσινο φως» στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Πολιτικοί αναλυτές στην Τουρκία εκτιμούν ότι ο Ερντογάν προσπαθεί τώρα να κάνει ακόμα μία κυβίστηση προσπαθώντας να αποσυνδέσει πλέον τα F-16 από το ζήτημα του ΝΑΤΟ.
Η αλλαγή αυτή δεν φαίνεται να πείθει την Ουάσιγκτον όπου, σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, έχει αποκρυσταλλωθεί πλέον η άποψη ότι οι ΗΠΑ δεν θα κάνουν κανένα βήμα στα ζητήματα που ταλανίζουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία πριν από τις εκλογές. Η αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται να έχει αποφασίσει να μην πάρει το ρίσκο να προβεί σε οποιαδήποτε κίνηση που θα θεωρηθεί ως «δώρο» στον Ερντογάν και αυτό διότι θεωρεί ότι η έκβαση των εκλογών είναι αβέβαιη, όπως εκτιμούν τα ίδια πρόσωπα.
Οι σχέσεις επιδεινώθηκαν έτι περαιτέρω τις τελευταίες ημέρες με αφορμή το βιβλίο του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, που αναφέρεται σε διάφορες συζητήσεις και διαβουλεύσεις με την Τουρκία με όχι ιδιαίτερα κολακευτικούς όρους, αλλά και στην Ελλάδα.
Τόσο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου όσο και ο Ιμπραήμ Καλίν εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση στον Μ. Πομπέο, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών να δηλώνει ότι ο Πομπέο λέει ψέματα και να ισχυρίζεται ότι στήριξε την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Προβλήματα προκύπτουν, όμως, και στις τουρκογερμανικές σχέσεις, «σύμπτωμα» των οποίων θεωρείται η αιφνιδιαστική αναβολή της συνάντησης του Ερντογάν με τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς, η οποία είχε αρχικά προγραμματιστεί για την περασμένη Παρασκευή στο Βερολίνο. Αφορμή ήταν οι διαφωνίες των συμβούλων των δύο ανδρών για το πρόγραμμα του Τούρκου Προέδρου.
Ωστόσο, το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες ήταν τεταμένο μετά την κλήση του Τούρκου πρέσβη στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών με αφορμή τις δηλώσεις βουλευτή του ΑΚΡ στο Βερολίνο κατά του ΡΚΚ και του δικτύου Γκιουλέν, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν «απειλή για την εσωτερική ασφάλεια» της Γερμανίας. Επιπλέον, το Βερολίνο φοβήθηκε ότι ο Ερντογάν θα χρησιμοποιούσε τη συνάντηση και για προεκλογικούς σκοπούς, ενώ στη Γερμανία απαγορεύεται από το 2017 -λόγω του Ερντογάν- σε πολιτικούς εκτός χωρών της Ε.Ε. να συναντώνται με ψηφοφόρους τους που ζουν στη Γερμανία.
Πάντως, τα αυξανόμενα προβλήματα στην εξωτερική πολιτική δεν επηρεάζουν άμεσα την εκλογική δυναμική στην Τουρκία, καθώς η προσοχή των πολιτών έχει αρχίσει να στρέφεται πλέον σε εσωτερικά ζητήματα. Ενα από τα θέματα που κυριαρχούν στην ατζέντα της χώρας είναι οι ζυμώσεις στους κόλπους των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης για την ανάδειξη κοινού υποψηφίου. Η αδυναμία των έξι κομμάτων να συμφωνήσουν σε έναν κοινό υποψήφιο, τα εντελώς αντικρουόμενα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων αλλά και η στάση των Κούρδων, που αποφάσισαν να κατέβουν με δικό τους υποψήφιο εκμηδενίζοντας τις προοπτικές εκλογής Προέδρου από τον πρώτο γύρο, έχουν βυθίσει το πολιτικό τοπίο στην ομίχλη.
H αβεβαιότητα εντείνεται και από τις δημοσκοπήσεις, με ορισμένες να δείχνουν το ΑΚΡ στη δεύτερη θέση, ενώ άλλες να καταγράφουν ότι το κόμμα βρίσκεται πάνω από το 40%.
Ωστόσο, μία από τις πιο έγκριτες εταιρείες δημοσκοπήσεων, η ΤΕΑΜ, κατέγραψε στην τελευταία έρευνά της ότι το ΑΚΡ είναι στο 37,5%, το CHP στο 26%, το ΙΥΙ στο 11,7%, το ΜΗΡ στο 6,5% και το HDP στο 11,1%. Βασικά συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι τόσο το CHP όσο και το ΙΥΙ εξασθενούν και ότι κάποιοι από τους ψηφοφόρους που απομακρύνθηκαν από το ΑΚΡ τώρα δηλώνουν αναποφάσιστοι ή επιστρέφουν, ενώ η πιθανότητα να κερδίσει η Λαϊκή Συμμαχία(ΑΚΡ+ΜΗΡ) την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση έχει ενισχυθεί.
Εν τω μεταξύ, η ανακοίνωση του κοινού υποψηφίου των έξι δείχνει να παίρνει συνεχώς αναβολή.
Σύμφωνα με τον φιλοκυβερνητικό Aμπντουλκαντίρ Σελβί της «Hurriyet», τα έξι κόμματα θα ανακοινώσουν τον κοινό τους υποψήφιο τον Μάρτιο, ενώ από τους κύκλους της αντιπολίτευσης μιλούν σιβυλλικά για Φεβρουάριο.
Διαφορετικά συμφέροντα
Ενδεικτικό του κλίματος που καλλιεργεί η κυβέρνηση είναι και το σχόλιο του Μαχμούτ Οβούρ της φιλοκυβερνητικής «Sabah», που υποστηρίζει ότι ένας από τους λόγους της αδυναμίας των έξι κομμάτων να έρθουν σε συμφωνία είναι ότι εξυπηρετούν διαφορετικά συμφέροντα και αναφέρεται στις ξένες δυνάμεις, αλλά και στο ΡΚΚ και στο δίκτυο Γκιουλέν.
Την ίδια ώρα, στο εσωτερικό των κομμάτων φαίνεται να επικρατούν εντάσεις, με τα φιλοκυβερνητικά μέσα να αναφέρουν ότι ο Eκρέμ Ιμάμογλου θα συνταχθεί με τη Μεράλ Ακσενέρ για να είναι αυτός ο υποψήφιος, ενώ στους κόλπους του CHP φαίνεται να μαίνονται εσωτερικές διαμάχες, με τον φιλοκυβερνητικό Τύπο να γράφει ότι λόγω της κόντρας αυτής θα είναι πολύ δύσκολο για το CHP να υπερισχύσει στην Κωνσταντινούπολη στις εκλογές. Πάντως, οι πρόσφατες διθυραμβικές αναφορές στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου από τον δήμαρχο της Αγκυρας Μανσούρ Γιαβάς ερμηνεύονται ως απόσυρση του τελευταίου από την προεδρική «κούρσα», φέρνοντας ακόμα πιο μπροστά στις εικασίες τον αρχηγό του CHP ως κοινό υποψήφιο.
www.real.gr
