Διαβάστε τί έγραψε ο Ρούσος Κούνδουρος, όταν για πρώτη φορά πέρασε από το Βραχάσι ο παλιός δρόμος, που συνέδεε τον Άγιο Νικόλαο με το Ηράκλειο (Νέα Εφημερίς 8-8-1925 από vrachassi.blogspot σε κείμενο που έστειλε η φιλόλογος Μαρία Σωρού):
To πρώτο αυτοκίνητο μας έφερε προχθές εις τα πρόθυρα του Βραχασίου. Ύστερα από ένα τμήμα δρόμου επτά περίπου χιλιομέτρων από την Νεάπολιν διερχόμενοι διά μέσου αφαντάστου ρομαντικότητος τοπίων σταματούμεν ολίγα μέτρα κάτω από το ωραίο χωριό.
Μπροστά μας υπερδιακόσιοι εργάται εργαζόμενοι με μέθοδο και σύστημα και διάθεσιν πρωτοφανή κόπτουν ακούραστοι τα δεσμά του αποκλεισμού μας από του άλλου κόσμου. Εισερχόμεθα εις το Βραχάσι ακολουθούντες το χάραγμα της νέας εισόδου. Η έκπληξίς μας γίνεται μεγαλύτερη. Βλέπομεν πράγματα εντελώς απροσδόκητα, εντελώς πρωτοφανή. Τας εκατοντάδας των εργατών της εταιρίας διαδέχονται εκατοντάδες Βραχασιωτών εθελοντών. Άλλοι χαλούν κι άλλοι κτίζουν. Εις το ένα μέρος στέγαι και πέτρες και χώματα και ξύλα σωριασμένα εις ερείπια. Εις το άλλο μέρος καινούργιοι τοίχοι και σπίτια διώροφα και εξώσται μαρμάρινοι. Καταστροφή και δημιουργία μαζί. Ερείπια και ανακαινισμοί σύγχρονοι. Και γύρω από όλα χαρά, ζωή, ενθουσιασμός και κίνησις και ζωή ανεξάντλητη.
[…] Οι Βραχασώται μόνοι των, χωρίς πρωτόκολλα απαλλοτριώσεων, χωρίς αποζημιώσεις, χωρίς κρατικάς διαταγάς, χωρίς νόμους και μηχανικούς και δικαστήρια χαλούν τα σπίτια των διά να κάμουν τόπον να περάση ο δρόμος που εθεωρείτο όνειρο κι όμως έγινε πραγματικότης. Χαλούν μόνοι των αυτοβούλως με τα ίδια τα χέρια των και χαρούμενοι δεκάδες σπιτιών μικρών και μεγάλων, ευρισκομένων εις το περισσότερον συνοικισμένον μέρος του χωρίου και τα ανοικοδομούν πάλιν οι ίδιοι δι’ εξόδων των είτε εις το υπολοιπόμενον μέρος του οικοπέδου των ή αλλαχού […] έγιναν το πλέον αξιομίμητον παράδειγμα πολιτισμένων ανθρώπων».
«Γκρεμίζοντας ακόμη και τα ίδια τους τα σπίτια…!»
Για το θέμα του δρόμου στο Βραχάσι (1925) ο Νίκος Βλάχος σχολίασε ότι… «αν διαβάσει κανείς όλο το κείμενο που αναφέρεται στο χωριό μας και στους Βραχασώτες θα συγκινηθεί. Ο δρόμος που διεκδικήθηκε τότε να περάσει εντός του χωριού και η αυταπάρνηση που έδειξαν οι συγχωριανοί μας γκρεμίζοντας ακόμη και τα ίδια τους τα σπίτια, δείχνει πως ένιωθαν την ανάγκη να επικοινωνήσουν με το ευρύτερο περιβάλλον σπάζοντας την απομόνωση. Ένα Βραχάσι που στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ήταν τόσο εξωστρεφές, με εμπορική δραστηριότητα μέχρι την Οδησσό, με πολιτική εκπροσώπηση που έφτασε μέχρι και 7 βουλευτές και με Βραχασώτη τον πρώτο Πρόεδρο του Εκτελεστικού της ελεύθερης Κρήτης»
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ