Η Ελληνική Αστυνομία ενημερώνει για τους κινδύνους του διαδικτύου και πιο συγκεκριμένα για την πορνογραφία ανηλίκων. Αναφέρει:
Τα παιδιά πολλές φορές συνομιλούν διαδικτυακά με άτομα που δε γνωρίζουν νομίζοντας ότι μιλάνε με κάποιο γνωστό τους ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να είναι κάποιος ο οποίος έχει παραβιάσει κάποιο προφίλ φίλου/φίλης, ή με κάποιον ο οποίος με τεχνάσματα στο γραπτό λόγο κερδίζει, με την πάροδο του χρόνου, την εμπιστοσύνη τους. Στη συνέχεια αποστέλλουν τα προσωπικά τους στοιχεία, όπως ονοματεπώνυμο, διευθύνσεις, τηλεφωνικούς αριθμούς, ανεβάζουν (upload) ή αποστέλλουν (send) φωτογραφίες τους κάποιες φορές με προκλητικό περιεχόμενο κάνοντας χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και των κινητών τηλεφώνων (smartphones) ή ακόμα συναντιούνται με τα άτομα αυτά.
Τα συγκεκριμένα άτομα, τα οποία χαρακτηρίζονται ως “αρπακτικά”, εκμεταλλεύονται την παιδική άγνοια, προκειμένου να ικανοποιήσουν μελλοντικά τις απεχθείς ορέξεις τους, αφού από τη στιγμή που θα επιτύχουν μια τέτοιου είδους πρώτη επαφή με τα παιδιά, τα καθιστούν άμεσα πιθανούς στόχους, καθώς με απειλές και εκβιασμούς, τους ζητείται η αποστολή κι άλλων φωτογραφιών με προκλητικό περιεχόμενο.
Η συγκεκριμένη τακτική που ακολουθούν, τα “αρπακτικά”, είναι μία τακτική που επιτυγχάνει να αποτρέψει τα θύματα από το να ζητήσουν προστασία από τον γονέα ή κάποιον τρίτο (π.χ. δάσκαλο, φίλο), καθώς καταλήγουν να αισθάνονται ένοχα που έχουν αποστείλει ή ανταλλάξει προκλητικές φωτογραφίες.
Ενδεικτικά ιστοσελίδες και εφαρμογές που μπορεί να παρατηρηθούν τέτοιες ενέργειες είναι οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, τα δωμάτια επικοινωνίας (chat rooms), διάφορες εφαρμογές που επιτρέπουν την επικοινωνία των χρηστών, μέσα από διαδικτυακά παιχνίδια και πλατφόρμες επικοινωνίας.
Ο διαδικτυακός εκβιασμός και εξαναγκασμός παιδιών έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Το φαινόμενο, γνωστό και ως “sextortion”, αναφέρεται σε χρήση πληροφοριών ή εικόνων σεξουαλικής φύσεως από τους κυβερνοεγκληματίες με σκοπό το θύμα να παράγει πρωτότυπο υλικό, να καταβάλει χρήματα ή να προβεί σε άλλες ενέργειες.
Οι δράστες των εγκλημάτων αυτής της μορφής έχουν κυρίως δύο κίνητρα:
- Σεξουαλικό ενδιαφέρον για ανήλικα άτομα, ώστε να επιδιώκουν την παραγωγή πρωτότυπου υλικού πορνογραφίας ανηλίκων από τα θύματά τους ή συνάντηση στον πραγματικό κόσμο με αυτά και
- Οικονομικό ενδιαφέρον, ώστε να επιδιώκουν οικονομικό όφελος από τη δράση τους.
Πολλά από τα προαναφερθέντα περιστατικά διαδικτυακού εκβιασμού και εξαναγκασμού δεν καταγγέλλονται στις Αρχές Επιβολής του Νόμου γιατί το θύμα είτε αισθάνεται ντροπή για το υλικό που κλήθηκε να παράγει, είτε δε γνωρίζει ότι έχει διαπραχθεί έγκλημα σε βάρος του.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ως άνω φαινόμενο, οι Αρχές Επιβολής του Νόμου στο σύνολο των Κρατών – Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώνουν τις δυνάμεις τους με εταιρείες του ιδιωτικού τομέα προχώρησαν στην εκστρατείας ενημέρωσης “#Say NO” (“Πες ΟΧΙ”).
Στην ανωτέρω εκστρατεία ενημέρωσης, στην οποία λαμβάνει μέρος και η χώρα μας, περιλαμβάνεται ένα σύντομο βίντεο, διαθέσιμο σε όλες τις επίσημες γλώσσες των Κρατών Μελών της Ε.Ε., που σκοπό έχει να βοηθήσει τους πολίτες να αναγνωρίσουν τις παραβατικές συμπεριφορές σε βάρος τους. Ταυτόχρονα, παρέχονται συμβουλές πρόληψης και τονίζεται η σημασία της καταγγελίας των εγκλημάτων στις αρμόδιες Αρχές.
Σχετικοί σύνδεσμοι:
- https://www.europol.europa.eu/sayno (Εκστρατεία της Europol)
- https://www.youtube.com/watch?v=cZAiW61p9DQ (Βίντεο της εκστρατείας)
Σε περίπτωση που κάποιος πολίτης πέσει θύμα διαδικτυακού εκβιασμού και εξαναγκασμού δεν πρέπει να πληρώσει και να ντραπεί να αναφέρει το γεγονός στις Αστυνομικές Αρχές.
Συγκεκριμένα προτείνεται να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα:
- Να μην υποκύψει στους εκβιασμούς και να μην πληρώσει τίποτα.
- Να αναζητήσει βοήθεια.
- Να συλλέξει τις αποδείξεις και να μην διαγράψει τίποτα.
- Να σταματήσει την επικοινωνία και να μπλοκάρει το άτομο.
- Να καταγγείλει το περιστατικό.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω αναφερόμενα ενδεικτικά και γενικευμένα παραδείγματα, συμβουλεύουμε:
- Η επίτευξη σωστής επικοινωνίας μεταξύ γονιών και παιδιών είναι πρωταρχικός παράγοντας και σε περίπτωση οποιασδήποτε απορίας ή αδυναμίας, ζητείστε χωρίς κανένα δισταγμό τη συμβουλή ειδικού ψυχολόγου.
- Κρατήστε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή του σπιτιού σε κοινόχρηστους χώρους όπως το σαλόνι, προκειμένου να μπορείτε να έχετε ανά πάσα στιγμή την επίβλεψη της διαδικτυακής δραστηριότητας των παιδιών.
- Σημαντική είναι η εποπτεία των συσκευών και των αποθηκευτικών μέσων αυτών, μέσω των οποίων τα παιδιά εισέρχονται σε ιστοσελίδες, εφαρμογές και υπηρεσίες για οποιοδήποτε σκοπό. Αν δεν υπάρχει η απαραίτητη τεχνογνωσία από την πλευρά σας, καλό είναι να ληφθεί υπ’ όψη η συμβουλή ειδικού.
- Καλό είναι να γνωρίζετε από πριν τους κωδικούς πρόσβασης στα εκάστοτε προφίλ- λογαριασμούς στα οποία εισέρχεται το παιδί, με σκοπό την πλήρη καθοδήγηση.
- Καλό είναι παιδιά νεαρής ηλικίας μικρότερα των δεκατεσσάρων (14) ετών, να μη διαθέτουν λογαριασμούς σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή εφόσον δε μπορεί να αποφευχθεί αυτό, να υπάρχει συνεργασία και η κατάλληλη ρύθμιση ασφαλείας.
- Να αποφεύγεται “το ανέβασμα” (upload) ή η αναφορά σε κάποια συζήτηση, προσωπικών στοιχείων(ονοματεπώνυμα, διευθύνσεις κατοικίας, τηλεφωνικοί αριθμοί, σχολεία κλπ), φωτογραφιών.
- Αποφυγή ανεβάσματος ή αποστολής φωτογραφιών με άσεμνο περιεχόμενο.
- Σε περίπτωση “ανεβάσματος” απλής φωτογραφίας με κανονικό περιεχόμενο, να μην απεικονίζονται ευδιάκριτα σε αυτή τα πρόσωπα των παιδιών, ή να είναι με μακρινή λήψη, πόσο μάλλον όταν είναι κάτω των δεκατεσσάρων (14) ετών.
- Να μην γίνεται αποδοχή ως φίλος/η, άγνωστων ατόμων, σε προφίλ ή λογαριασμούς που τυχόν διαθέτουν τα παιδιά.
- Οι φίλοι που διαθέτει το παιδί σε κάποιο προφίλ να είναι μόνο γνωστοί και στην πραγματική ζωή και να έχει επιβεβαιωθεί ότι πίσω από το συγκεκριμένο προφίλ βρίσκεται το άτομο που γνωρίζουμε και όχι κάποιος που προσποιείται το φίλο μας.
- Να εγκαταστήσετε στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του σπιτιού λογισμικού φίλτρου που απαγορεύει την προσπέλαση σε συγκεκριμένες σελίδες του Διαδικτύου. Στο σημείο αυτό γίνεται μνεία ότι οι ιστοσελίδες στις οποίες υπάρχει πορνογραφικό υλικό ανηλίκων και συχνάζουν χρήστες με τέτοιου είδους απεχθείς ορέξεις, είναι “καμουφλαρισμένες”, ώστε να μην εντοπίζονται μέσω κάποιας από τις μηχανές διαδικτυακής μηχανής αναζήτησης.
- Αποφυγή εισόδου των παιδιών σε σελίδες, εφαρμογές, ηλεκτρονικής συνδιάλεξης (chat)άγνωστες σε εσάς και στις οποίες δίνεται η δυνατότητα συνομιλίας με αγνώστους, καθώς και σε αυτές που γίνεται χρήση κάμερας.
- Αποφυγή ανοίγματος οποιουδήποτε συνδέσμου (link), άγνωστης προέλευσης.
- Συμβουλεύεται τα παιδιά για την αποφυγή χρήσης κάμερας, κυρίως όταν η συνομιλία γίνεται με άγνωστα άτομα, χωρίς την παρουσία σας.
Συμβουλές:
- Συνομιλούμε με το παιδίγια την πλήρη διερεύνηση του προβλήματος, την πηγή αυτού και τι ακριβώς έχει γίνει. Διαπιστώνουμε αν έχει γίνει μόνο συνομιλία και που, αν το παιδί έχει στείλει φωτογραφίες, τι είδους, πόσες και που τις έστειλε, αν του έχουν στείλει φωτογραφίες τι είδους, πόσες και ποιος, αν έχει γίνει χρήση ή προτροπή χρήσης κάμερας και μέσω ποιας εφαρμογής.
- Συμβουλευόμαστε αρμόδιο ψυχολόγοσε περίπτωση αδυναμίας σωστής επικοινωνίας με το παιδί για τον οποιονδήποτε λόγο, αλλά και τη μετέπειτα διαχείριση της συμπεριφοράς αυτού.
- Συλλέγουμε όλα τα αποδεικτικά στοιχεία (συνομιλία, φωτογραφίες κλπ), πριν από τη διαγραφή της συνομιλίας και οποιοδήποτε αποκλεισμό (block).