Το νησί Ψείρα και τον αρχαιολογικό της χώρο επισκέφθηκε πρόσφατα η προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου, αρχαιολόγος Χρύσα Σοφιανού και μας περιέγραψε τα συναισθήματα που ένιωσε αντικρίζοντας τα σκαλοπάτια της σκάλας που ένωνε τη θάλασσα με τον οικισμό:
«Πάτησα τα σκαλοπάτια και ξεπροβάλαν εικόνες: Μινωίτες ανέβαιναν φορτωμένοι εμπορεύματα από το καράβι που έφτασε στο λιμάνι και άλλοι κατέβαζαν προμήθειες από τον οικισμό, ο καλλιτέχνης από την Κνωσό που ζωγράφισε τις “γαλάζιες κυρίες” στο ιερό του οικισμού, οι βυζαντινοί μοναχοί της μικρής χριστιανικής κοινότητας, οι πειρατές. Πόσοι άνθρωποι πέρασαν μέσα στους αιώνες, από αυτήν τη σκάλα που καταλήγει στη θάλασσα, για να εμπορευτούν, να ταξιδέψουν ή ακόμα και να σωθούν. Τέλος και ο Seager, ο πρώτος ανασκαφέας, το 1906 πέρασε με την ελπίδα να αποκαλύψει ένα ανάκτορο».
Τον Οκτώβριο του 2016 είχα επισκεφτεί τη Ψείρα και είχα γράψει: Πολλά από όσα είδαν τα μάτια μου στο νησί Ψείρα με εντυπωσίασαν. Όμως αυτή σκάλα που ενώνει τον αρχαίο οικισμό με την παραλία- λιμάνι ήταν ξεχωριστή. Μια σκάλα χιλιάδων ετών (1700 π.Χ.- 1450 π.Χ.) αναλλοίωτη στο χρόνο… σαν να φτιάχτηκε στις μέρες μας. Φανταζόμουνα τους αρχαίους προγόνους μας να την ανεβοκατεβαίνουν και δεν μπόρεσα να αποφύγω σκέψεις όπως… πώς ήταν η ζωή στον κατάξερο αυτό τόπο τα ζεστά καλοκαίρια και τους ανεμοδαρμένους χειμώνες… τί ρούχα και παπούτσια φορούσαν… ποιές ήταν οι ανάγκες τους; Φυσικά δεν απέφυγα συγκρίσεις με την σύγχρονη ζωή μας… πώς ζούμε τώρα και πώς ζούσαν τότε… όταν μια απλή σημερινή αρρώστια ήταν τότε αιτία θανάτου. Δεν ξεχνάμε ότι ο μέσος όρος ζωής των Μινωιτών ήταν τα 30 με 35 χρόνια!
ΛΕΩΝ.Κ.