Τό Ἐγκόλπιο Ἡμερολόγιο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου γιά τό ἔτος 2016, τό ὁποῖο ἤδη κυκλοφορήθηκε καί διατίθεται ἀπό τίς Ἱερές Μονές καί τίς Ἐνορίες τῆς Μητροπόλεως, εἶναι ἀφιερωμένο στήν Ἑκατοπεντηκοταετηρίδα τοῦ Ὁλοκαυτώματος τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Ἀρκαδίου (1866-2016).
Στήν ἐφετεινή ἔκδοση τοῦ Ἡμερολογίου περιέχονται κείμενα καί φωτογραφικό ὑλικό σχετικά μέ τήν Ἀρκαδική Ἐθελοθυσία τῆς 8ης Νοεμβρίου 1866, ἡ ὁποία θά ἑορτασθεῖ ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου, καθώς καί ἀπό τούς Κρῆτες τῆς διασπορᾶς, μέ κατάλληλες ἐπετειακές ἐκδηλώσεις πού θά κορυφωθοῦν τήν 8η Νοεμβρίου 2016 στό Ἀρκάδι μέ τήν ὑψηλή παρουσία τοῦ Ἐξοχωτάτου Προέδρου τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας.
Στό προλογικό του σημείωμα ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ. Εὐγένιος ἀναφέρει τά ἑξῆς:
Ἀγαπητά μου παιδιά τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας,
Τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ἡ ἀγάπη Του μᾶς χαρίζει τό νέο ἔτος 2016, τό ὁποῖο εἴθε νά διέλθομε ὅλοι μέ ὑγεία καί πνευματική χαρά. Τό ἔτος αὐτό γιά τήν Μητρόπολή μας καί τόν Τόπο μας εἶναι ἔτος ἐποφειλομένης τιμῆς καί μνήμης στό μεγάλο γεγονός πού σημάδεψε τήν ἱστορία μας, στό γεγονός τοῦ ὁλοκαυτώματος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου. Ἑκατόν πενήντα χρόνια συμπληρώνονται ἀπό τό ἔτος 1866, κατά τό ὁποῖο ἡ Ἱερά Μονή Ἀρκαδίου ἔγινε παγκόσμιο σύμβολο ἐλευθερίας μέ τήν ἐθελοθυσία ἀνθρώπων πού κέρδισαν τήν αἰωνιότητα μέ ένα ὑπέροχο καί μοναδικό τρόπο, πού καταγράφηκε μέ χρυσά γράμματα στήν ἱστορία, συγκλόνισε τόν κόσμο καί συγκίνησε τούς Πανέλληνες καί τούς Φιλέλληνες. Στήν μεγάλη αὐτή ἐπέτειο ἀφιερώνομε τό ἐφετεινό Ἡμερολόγιό μας, ὅπως ἀφιερώνομε καί ὅλο τό ἔτος, κατά τό ὁποῖο θά πραγματοποιηθοῦν πολλές ἐκδηλώσεις μέ ἀποκορύφωμα αὐτές πού θά γίνουν τήν 8η Νοεμβρίου 2016 στήν Ἱερά Μο- νή Ἀρκαδίου μέ τήν ὑψηλή παρουσία τοῦ Προέδρου τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας.
Πρίν λίγα χρόνια, κατά τήν ἀλησμόνητη ἐπίσκεψη τοῦ Πατρός καί Πατριάρχου μας κ.κ. Βαρθολομαίου στή Μονή Ἀρκαδίου, εἴχαμε ἀναφέρει τά ἑξῆς, τά óποῖα ἀντί ἄλλου προλογικοῦ σημειώματος, κρίνομε σκόπιμο νά ἐπαναλάβομε: “Ἡ πνευματική προσφορά τῆς Μονῆς Ἀρκαδίου ὑπῆρξε μεγάλη καί ἀδιαμφισβήτητη ἀπό ὅποια θέση τήν ἔταξε ἡ ἱστορική πορεία της μέ τίς ἐναλλαγές της, «διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας» (Β΄ Κορ. ς΄, 8). Γι᾿ αὐτό καί ἀναδείχθηκε Μνημεῖο πνευματικῆς ἐλευθερίας, Μνημεῖο εἰρήνης, Μνημεῖο δικαιοσύνης, Μνημεῖο ἐναντίον κάθε μορφῆς μισαλλοδοξίας καί φανατισμοῦ. Αὐτό κατανοοῦν ἀλλά καί λαμβάνουν ὡς μήνυμα ζωῆς οἱ πολυάριθμοι προσκυνητές της, οἱ ὁποῖοι ἀπ᾿ ὅλα τά μήκη καί τά πλάτη τῆς γῆς προσέρχονται ἐδῶ καθημερινά.
Ἡ ἀνακήρυξη τῆς Μονῆς αὐτῆς, πρίν ἀπό λίγα χρόνια, σέ εὐρωπαϊκό μνημεῖο Ἐλευθερίας καί Πολιτισμοῦ, καθώς καί ἡ ἔναρξη συστηματικῶν ἐργασιῶν γιά τήν ἀναστήλωσή της, τήν συντήρηση καί διαφύλαξη τῶν ἱερῶν κειμηλίων της, ἀλλά καί ἡ λειτουργία της ὡς κατεξοχήν τόπου ἡσυχασμοῦ, ἀδιάλειπτης προσευχῆς καί θείας λατρείας, ἀποτελεῖ τήν καλύτερη δικαίωση στή μακρόχρονη ἱστορική πορεία καί μαρτυρία της. Αὐτό τό ἔργο (…) συνεχίζομε, ἀκολουθώντας τό παράδειγμα μακαριστῶν ἁγίων Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι μέ αὐταπάρνηση διακόνησαν τήν τοπική μας Ἐκκλησία.
Στό νέο Mουσεῖο τῆς Μονῆς, τό ὁποῖο πρόσφατα ὁλοκληρώθηκε καί ἐπίσημα θά ἐγκαινιασθεῖ κατά τήν 8η Νοεμβρίου 2016, μπορεῖ ὁ ἐπισκέπτης νά δεῖ πολλά ἀπό τά κειμήλια πού διασώθηκαν καί νά λάβει πεῖρα τῆς ἱστορικῆς της διαδρομῆς, ὅπως χαρακτηριστικά ἔχει καταγραφεῖ μέ τούτη τή φράση ἑνός συγγραφέα: «Καί καθένας πού ἔρχεται ἐδῶ νά προσκυνήσει, νά χορταίνει καί νά προβληματίζεται ἀπό τήν ἀνείπωτη ἱστορία τοῦ μοναστηριοῦ καί νά καθαγιάζεται ἀπό τή ῥοή τῆς θείας χάριτος, πού θά τρέχει ἀπό τήν κορυφή τοῦ ὄρους τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς, καί νά φεύγει ἡγιασμένος, μέ καινούριο φρόνημα καί πίστη ἀκραιφνῆ καί τοῦτο τό πνευματικό σέμνωμα, τό ἡρωϊκό Ἀρκάδι, θά γίνεται συνεχῶς ὁ μέγας καί ἀνυπέρβλητος διδάσκαλος τῆς οἰκουμένης. Μέσα ἀπό τ᾿ ἅγιο Μοναστήρι ἀνέβλυσε νερό ζωντανό καί, ὅταν ἔρχεσαι νά προσκυνήσεις, ἀκοῦς τήν ἀδιάκοπη ῥοή του καί νιώθεις στά κατάβαθα τῆς ψυχῆς σου τή δροσιά καί τήν εὐλογία του. Τό ἁγιασμένο αὐτό νερό ῥέει ἀσταμάτητα στό ἅγιο Βῆμα καί τά κράσπεδα τοῦ Ναοῦ, στά μπαρουτοκαπνισμένα κελιά, στά κλάουστρα καί τά μεσοκούμια, στήν πυριτιδαποθήκη καί τόν περίβολο. Μά εἶναι πολύ πιό κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνεια οἱ σωληνώσεις καί οἱ πηγές. Καί πρέπει νά σκύψεις βαθειά, νά βάλεις τ᾿ αὐτί σου στή γῆ νά ἀκροασθεῖς, γιά ν᾿ ἀκούσεις τή ῥοή του καί νά δροσισθεῖς στό φοβερό καύσωνα τούτου τοῦ αἰῶνα, τοῦ ἀπατεῶνα. Αὐτός ὁ ἱερός τόπος, μιλεῖ σέ ὅλα τά μεγέθη τῆς ζωῆς, στίς κορυφές καί τά βάθη, στούς Ἕλληνες καί τούς ξένους, στούς φλογισμένους ἀνθρώπους καί τούς ἀδιάφορους, στούς πιστούς καί τούς ἄπιστους, τούς πατριῶτες καί τούς δειλούς. Ὅλους τούς ἀφυπνίζει καί τούς προβληματίζει. Τράπεζα μυστική καί ἁγιασμένο ψαλτήρι καλεῖται σήμερα νά ἀνάψει ὅλων τίς καρδιές καί νά δώσει σέ ὅλο τόν κόσμο ἄπλετο καί ἀνέσπερο φῶς»”.
Αὐτή ἡ ἐπέτειος ἔρχεται νά μᾶς ὑπενθυμίσει τήν εὐθύνη μας γι᾿ αὐτή τή Μονή καί τό μήνυμα πού πάντα ἐξακτινώνει. Ἡ Ἱερά Μονή Ἀρκαδίου εἶναι μιά ἀναμμένη δάδα πού σκορπᾶ φῶς γιά νά φωτίζει τά σκοτάδια τοῦ κόσμου. Τό Ὁλοκαύτωμά της, πού μέ ἱερό δέος καί συγκίνηση ἑορτάζομε αὐτό τό ἔτος, ἐξ ἀφορμῆς τῆς συμπλήρωσης ἑκατόν πενήντα ἐτῶν ἀπό τό γεγονός του, ἀποτελεῖ μία διαχρονική βροντώδη κραυγή ὑγιοῦς φιλοπατρίας καί ἀνιδιοτελοῦς ἡρωϊσμοῦ.
Εὐχόμαστε ὅλοι νά διδαχθοῦμε ἀπό τά μηνύματα τῆς ἐπετείου αὐτῆς. Ἔχοντας κατανοήσει καί ἐνστερνισθεῖ τήν μεγάλη ἀλήθεια ὅτι ἡ ἱστορική μνήμη ἀποτελεῖ θεμελιώδη προϋπόθεση γιά τήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς μας αὐτοσυνειδησίας καί τοῦ ὀρθόδοξου πολιτισμοῦ μας. Δηλαδή τοῦ ἀληθινοῦ μας πλούτου, πού δέν τόν δανεισθήκαμε καί δέν τόν ὀφείλομε σέ κανένα, τοῦ πλούτου πού κανείς καί τίποτε δέν μπορεῖ νά μᾶς ἀφαιρέσει, ἐάν ἐμεῖς δέν τά ἀπεμπολήσομε οἰκειοθελῶς. Γιά νά μάθομε ἀπό αὐτήν τήν μεγάλη ἐπέτειο νά ἐνστερνιζόμασθε τήν ἀξία τοῦ νοήματος τῶν πράξεων ἐκείνων τῶν προγόνων μας, οἱ ὁποῖες ἀνέδειξαν τό ἀληθινό μεγαλεῖο τοῦ Γένους μας, ἀλλά καί τῆς ἰδιαίτερης πατρίδας μας, τῆς Κρήτης, πού δύναται νά πιστωθεῖ μέ τόν δίκαιο ἔπαινο πού τῆς ἀποδίδει τόν τίτλο τῆς Μάνας τῆς Πνευματικῆς Ἐλευθερίας μέ τό δίστιχο: «Τή λευτεριά ρωτήξανε ποιᾶς μάνας εἶναι γέννα, κι εἶπε πώς τήν ἐγέννησε τό κρητικό τό αἷμα». Τέλος, γιά νά διδαχθοῦμε πῶς νά ἀποφεύγομε στό παρόν καί στό μέλλον ὅλα ἐκεῖνα πού πλήγωσαν τόν λαό μας καί ἀναχαίτισαν τήν πρόοδο τῆς πατρίδας μας στό παρελθόν. Τότε, ἄν τά παραπάνω γίνουν πραγματικότητα, θά ἔχομε ἥσυχη τήν συνείδηση πώς ὁ ἑορτασμός τῆς ἐπετείου πέτυχε τό σκοπό του καί τίμησε ἐπάξια ἐκείνους πού ἐθελούσια ὁλοκαυτώθηκαν γιά νά ζοῦμε ἐλεύθεροι. Εἴθε ὁ Θεός νά μᾶς ἀναδεικνύει καθημερινά «ἀξίους τῆς ἐλευθερίας» πού μᾶς χάρισαν.
Καλό καί εὐλογημένο τό νέο ἔτος εὔχομαι σέ ὅλους σας καί σᾶς ἀσπάζομαι μέ πατρική ἀγάπη.
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ὁ Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Εὐγένιος
Ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου
