Στην ανάδειξη και προβολή πολιτιστικών θησαυρών και τεκμηρίων που σχετίζονται με την ιστορία της Κρήτης και των Χανίων προχωρά το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης το οποίο μέσω προγραμματικής σύμβασης με τον δήμο Χανίων θα μπορέσει να ψηφιοποιήσει και να αναδείξει μεγάλο μέρος από το σημαντικό αρχειακό υλικό που διαθέτει.
Με δεδομένο ότι το Ιστορικό Αρχείο δεν έχει τη δυνατότητα να συμμετάσχει σε προγράμματα του ΕΣΠΑ ζήτησε τη συνδρομή του δήμου που ως φορέας υλοποίησης και μέσω προγραμματικής σύμβασης θα υποβάλει πρόταση χρηματοδότησης του έργου της ψηφιοποίησης.
Η πρόταση αυτή έχει τίτλο «Ψηφιακή περιήγηση στα αρχεία του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης» και αφορά στη συντήρηση, τεκμηρίωση, ψηφιοποίηση και προβολή με τεχνολογίες αιχμής των πολιτιστικών θησαυρών του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης.
Ειδικότερα σύμφωνα με την τεχνική έκθεση που παρουσιάζει το ΑΠΕ – ΜΠΕ θα τεκμηριωθεί και ψηφιοποιηθεί υλικό από τα κάτωθι αρχεία:
Εφημερίδα «Παρατηρητής» των Χανίων (1926 -1967).
Εφημερίδα «Κήρυξ» Χανίων (1945 -1967).
Εφημερίδα «Εθνική Φωνή» (1936 -1967).
Αρχειακοί φάκελοι ποικίλου περιεχομένου,
Βιβλία του «Αρχείου Ρωσικού Προξενείου»
Συλλογή εγγράφων επαναστάσεως
«Αρχείο Ανατολικών επαρχιών (Επιτροπείας -Αρχηγού)» (1866 -1869) Αρχειακοί φάκελοι του «Αρχείου Ανώτατης Διεύθυνσης Εσωτερικών» (1899 -1914).
Παράλληλα και πέραν των εργασιών ψηφιοποίησης και ψηφιακής επεξεργασίας στο πλαίσιο της πράξης θα υλοποιηθεί ο νέος δικτυακός τόπος του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, καθώς και ψηφιακές εφαρμογές προβολής και διάχυσης του πλούσιου περιεχομένου.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση για την υλοποίηση της πρότασης, «το προτεινόμενο έργο βρίσκεται σε πλήρη συνάφεια με τους στόχους του ΠΕΠ Κρήτης 2014 -2020 ως προς τη διαχείριση και ανάδειξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της χώρας μας».
Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης που φιλοξενείται σε νεοκλασικό κτήριο της πόλης των Χανίων φυλάσσεται αρχειακό υλικό το οποίο καλύπτει όλη την Κρήτη με σημαντικότατα τεκμήρια από το 1821 μέχρι σήμερα. Στην Υπηρεσία φυλάσσεται η επίσημη αλληλογραφία των Κρητικών Επαναστάσεων 1821-1830, 1866-1869, 1877-1878, 1895-1898 καθώς και του κινήματος του Θερίσου του 1905. Υπάρχουν επίσης πολλές ιδιωτικές συλλογές που ανάγονται σε διάφορες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας: αλληλογραφία των αρχηγών των Επαναστάσεων, Σωματαρχών, Οπλαρχηγών και άλλων εξεχόντων προσώπων. Σημαντικό θεωρείται το αρχείο Κρητών Αγωνιστών, ενώ υπάρχουν ακόμη αρχεία τουρκικά, του Κεντρικού Μεταφραστικού Γραφείου Κρήτης, Συμβολαιογραφικά αλλά και Δικαστικά, του Εφετείου Κρήτης και του Πρωτοδικείου Χανίων, χρονολογούμενων από τον περασμένο αιώνα και εξής.
Φυλάσσεται επίσης ολόκληρο το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, του αυτόνομου δηλαδή Κρητικού Κράτους (1898-1913), και νεότερα αρχεία Νομαρχιών, άλλα Υπηρεσιακά και Διοικητικά, Εκπαιδευτικά, αρχεία Σχολείων κ.α. Τα αρχεία της περιόδου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Μάχη της Κρήτης, Αντίσταση, διοικητική κατάσταση στο Νησί κλπ) περιλαμβάνονται σε 5 συλλογές, ενώ στο αρχείο Παύλου Βλαστού, πατέρα της Κρητικής Λαογραφίας (93 ογκώδεις χειρόγραφοι τόμοι) καταχωρείται όλος ο ανεξάντλητος πλούτος της Κρητικής Λαογραφίας. Επίσης υπάρχει μεγάλη φωτογραφική συλλογή με σπάνιες φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας, ενώ έχουν παραδοθεί το προσωπικό αρχείο του Ύπατου Αρμοστή Κρήτης Πρίγκιπα Γεωργίου και του Γάλλου Προξένου Μπλανκ.
