Μετά την πρόσφατη επίσκεψή μου στον εγκαταλειμμένο οικισμό Ατζυμπραγά, επισκέφθηκα έναν ακόμα εγκαταλειμμένο οικισμό της επαρχίας Μεραμπέλλου, τον Άγιο Ιωάννη, από το ναό του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου που βρίσκεται στην είσοδο του οικισμού. Μέχρι το 1955 ο οικισμός ονομαζόταν Λουσέστρο. Το τοπωνύμιο Λουσέστρο έχει λατινογενή ρίζα και πιθανότατα προέρχεται από το γειτονικό ύψωμα που ονομάζεται Λούτσι ή Λούτσης, αναφέρει ο Μαν. Παπαδογιάννης.
Πριν την είσοδο στο χωριό συναντάμε ένα από συνηθισμένα πελώρια πηγάδια συλλογής νερού, χαρακτηριστικό αξιοθέατο των άνυδρων οικισμών του Πάνω Μεραμπέλλου. Στην ίδια περιοχή θα δούμε και παλιά εντυπωσιακά αλώνια.
Οι εικόνες της περιήγησης στα στενά του οικισμού είναι θλιβερές. Τα σπίτια έρημα και μισογκρεμισμένα, με τις χαρακτηριστικές ακλόνητες κάμαρες και τους εξωτερικούς φούρνους. Ευτυχώς κάποιοι από τους κατόχους σπιτιών τα έχουν συντηρήσει και τα επισκέπτονται κατά καιρούς. Η χορτόπιτα που μου πρόσφερε η κ. Κούλα ήταν νοστιμότατη.
- Το Λουσέστρο το 1881 απογράφεται για πρώτη φορά στο δήμο Χουμεριάκου, μαζί με πέντε μετόχια των Λιμνών, με συνολικό πληθυσμό 204 ατόμων. Το 1900 αναφέρονται 371 κάτοικοι στον ίδιο δήμο. Το 1920 το Λουσέστρο ανήκει στην κοινότητα Λιμνών με 69 κατοίκους και το 1951 με 112. Έκτοτε αρχίζει η πτώση. Το 1961 τον συναντούμε με 77, το 1971 με 48, το 1981 με 20, το 1991 με 10 και το 2017 μόνο 2. Σήμερα κανένας μόνιμος κάτοικος!
Τρία πλούσια πριγκιπόπουλα
Για τη δημιουργία του οικισμού Λουσέστρο, ο Χριστόφορος Χειλαδάκης αναφέρει (cretanbeaches.gr) ότι την περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη, σύμφωνα με την προφορική παράδοση, έφυγαν τρία πλούσια πριγκιπόπουλα από την πλούσια Σητεία και μετακόμισαν προς το ανατολικό άκρο του Λασιθίου, στην επαρχία του Μεραμπέλλου.
Εκεί που έμειναν δημιούργησαν από ένα μικρό οικισμό το κάθε ένα που με την πάροδο του χρόνου εξελίχτηκε σε χωριό. Το πριγκιπόπουλο με το επίθετο Φιορέντζης έκτισε το σημερινό οικισμό Φιορέτζηδες στα Λακώνια. Ο Δεμέτζος (De Metzo) το χωριουδάκι Αγία Πελαγία και ο Κατρίνης το Λουσέστρο.
ΛΕΩΝ.Κ.