Το stress στη ζωή μας-Η χαρά του stress
Του Τ. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ
Με το άκουσμα και μόνο της λέξης ο νους μας πηγαίνει σε κάτι αόριστο και δυσάρεστο. Στην προσπάθειά του να το αποφύγει ο άνθρωπος καταφεύγει άλλοτε στο τσιγάρο ή το αλκοόλ και άλλοτε επισκέπτεται ιατρούς και ψυχιάτρους, ψυχολόγους, ή προσπαθεί με μουσική, περιπάτους, εκδρομές, προσευχή, εκκλησία, να το αποφύγει.
Εντός των ορίων, υπό την προϋπόθεση ότι το stress είναι ελεγχόμενο, ο άνθρωπος είναι υγιής και πιο χαρούμενος. Οι μικρές ποσότητες αδρεναλίνης που εκλύονται τότε βοηθούν να αντεπεξέλθει στις άμεσες προκλήσεις της ζωής. Λίγο ή πολύ stress είναι εξ ίσου επιβλαβή, δεν βοηθούν. Χρόνιο stress συνοδεύεται από τις γνωστές παρενέργειες της επιδράσεως των κορτικοστεροειδών στον οργανισμό με πτώση του ανοσοποιητικού. Συχνά μέτρια ερεθίσματα βοηθούν το νου και το σώμα να αντεπεξέλθει στο stress, να έχει καλύτερη ψυχολογική ισορροπία και καλύτερη υγεία.
Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποφύγει το stress. Οι αιτίες που το προκαλούν είναι πολλές, ιδίως στην εποχή μας, το να προσπαθούμε να το αποφύγουμε δεν είναι η σωστή επιλογή. Η ανία και η απραξία δημιουργούν κι αυτές άγχος και stress. Είναι καλύτερα να έχομε μια δημιουργική γεμάτη ζωή, παρά να σκουριάζουμε μπροστά σε μια τηλεόραση.
Ορισμένοι άνθρωποι, ιδιαίτερα νέοι, χαίρονται με τη συμμετοχή σε επικίνδυνα στρεσσογόνα «αθλήματα» όπως αναρριχήσεις σε απόκρημνους βράχους, πήδημα από αλεξίπτωτο, πήδημα στο κενό δεμένοι με ελαστικό σκοινί. Οι καταστάσεις αυτές είναι μέχρι ένα βαθμό ελεγχόμενες και ασφαλείς.
Αυτή η αναμονή για τη συμμετοχή και την ώρα της δράσης προκαλεί τα γνωστά συμπτώματα, σφίξιμο στο στομάχι, στενό στόμα, ταχυκαρδία. Εάν υπάρχει μεγάλος παρατεινόμενος φόβος τραυματισμού ή θανάτου, θα έχομε ενεργοποίηση του άξονα υποθάλαμος – υπόφυση – επινεφρίδια, αυξημένη έκκριση γλυκοκορτικοειδών με όλες τις γνωστές επιδράσεις. Όμως όταν τελειώσουν όλα, αυτά τα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν. Έρχεται η ευφορία και η χαρά. Πώς γίνεται αυτό, ο εγκέφαλος ηρεμεί τώρα και αρχίζει να εκκρίνει ενδορφίνες και οπιοειδή τα οποία του δημιουργούν αυτό το αίσθημα της ικανοποίησης και της χαλάρωσης.
Όλοι έχομε δει στην τηλεόραση την έξαψη και αγωνία αυτών που παρακολουθούν ταυρομαχίες στην Ισπανία, όπως και των νέων που τρέχουν μαζί με τους εξοργισμένους ταύρους. Μερικοί από αυτούς δεν θα τα καταφέρουν, θα καταπατηθούν, θα τραυματιστούν, πιθανά να χάσουν τη ζωή τους. Όλα αυτά μόνο και μόνο για να νιώσουν έξαψη και αγωνία και μετά τη χαρά και την ικανοποίηση.