Το Ημερολόγιο 2022 του Πολιτιστικού Συλλόγου Κρούστα είναι από τα ωραιότερα που έχω πιάσει στα χέρια μου τα τελευταία χρόνια. Είναι αφιερωμένο στην τέχνη της ύφανσης και γι’ αυτό έχει ονομαστεί «Φαίνοντας και ξυφαίνοντας στον Κρούστα».
Τα κείμενα πολύ κατατοπιστικά και με τις κατάλληλες φωτογραφίες, που τα συνοδεύουν, μας δίνουν μια πλήρη εικόνα διαδικασίας της υφαντικής από το κούρεμα των ζώων μέχρι τα έργα τέχνης που θα δημιουργήσουν οι υφάντριες στους αργαλειούς τους (ξεχώρισμα μαλλιών, πλύσιμο και άπλωμα μαλλιών, χεροκτένισμα, κλώσιμο και ανεκύκλισμα του υφαδιού, διάσιμο του ανυφαντικού, τύλιγμα στημονιού στο αντί, στήσιμο ανυφαντικού στ’ αργαστήρι, περαμάτισμα, μασούρισμα για το (υ)φάδι, ανέμη και άρδαχτος, ξομπλιάζοντας στ αργαστήρι, χέρια- πλέξιμο κορδονιού).
Αυτό το Ημερολόγιο αξίζει να το έχουμε στα χέρια μας, ιδίως οι νεότερες γενιές για να γνωρίζουν τί «τραβούσαν» οι πρόγονοί μας στον καθημερινό αγώνα επιβίωσής τους.
Η τεχνική της ύφανσης, το μαλλί και το μπαμπάκι
* Η τεχνική της ύφανσης επινοήθηκε εδώ και χιλιετίες για να καλύψει τις βασικές βιοτικές ανάγκες του ανθρώπου και με την πάροδο του χρόνου έγινε και τέχνη-στολίδι του σώματός του και του σπιτιού του.
* Οι πατανίες, οι πετσέτες, τα χαλιά, τα σακκούλια, οι ανάπλες (<αναπλόω-ώ= απλώνω, αναπτύσσω, ανοίγω), είτε πατητές για στρωσίδι, είτε ψαρανάπλες για χαλιά και αγροτικές εργασίες, τα χιράμια, τα είδη ένδυσης, όπως σγουρά ή μαγλινά κεναράτα ποκάμισα, τα ρασίδια, οι μπόλιες, οι μαντήλες, τα χρηστικά για διάφορες ανάγκες αντικείμενα, όπως οι φασκιές και τα μπαγκάλια για τα μωρά, τα προσώμια (προς +ώμος), το αλατσοπάνι και ο πατραπάγιος (ειδικού σχήματος σακούλι για το αλάτι και τις ελιές αντίστοιχα), οι φάρδοι και οι ντρουβάδες, ήταν όλα αποτέλεσμα της δύσκολης τεχνικά και κοπιαστικής δουλειάς της ανυφαντούς, αλλά και της δεξιοτεχνίας της.
* Κατασκευασμένα με ποικίλης προέλευσης υλικά, όπως το μαλλί, το μπαμπάκι, το λινάρι, το μετάξι, εντυπωσιάζουν με την τεχνική της εκτέλεσής τους, με τους χρωματικούς συνδυασμούς τους και απεικονίζουν έμμεσα και άμεσα τις συνθήκες ζωής του τόπου και την αισθητική των δημιουργών τους.
* Ο πρώτος κύκλος είναι η επεξεργασία της πρώτης ύλης και η μετατροπή της σε νήμα για στημόνι (αρχ. ελλ. στήμων από το ρήμα ίστημι) και (υ)φάδι. Το καθένα από αυτά υποβάλλεται σε κοπιαστική και χρονοβόρα επεξεργασία μέχρι να γίνει νήμα. Ο λόγος στην περίπτωσή μας για το μαλλί και το μπαμπάκι.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ