Φέτος ο Πολιτιστικός Μορφωτικός και Αναπτυξιακός Σύλλογος Κριτσάς «Λατώ» συμπληρώνει 40 χρόνια από την ίδρυσή του. Εορτάζει τις 4 δεκαετίες ζωής του με ένα επετειακό ημερολόγιο- αφιέρωμα στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση υπενθυμίζοντας την άρρηκτη σύνδεση κρητικής και ελληνικής ιστορίας. Η έμφαση δίδεται στους Κριτσώτες αγωνιστές και στη μάχη της Κριτσάς.
«Η Κριτσά διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821στην Ανατολική Κρήτη και όχι μόνο. Αρκετοί Κριτσώτες οπλαρχηγοί, όταν χρειάστηκε έδωσαν το “παρών” και σε άλλες επαναστατημένες περιοχές του ελλαδικού χώρου, όπου διέπρεψαν. Ιδιαίτερα στο νομό Λασιθίου η Κριτσά αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα συγκέντρωσης των Επαναστατών. Δεν αποτέλεσε όμως μόνο τόπο συγκέντρωσης, αλλά και μήτρα Επαναστατών, όπως φανερώνει ο μακροσκελής κατάλογος Κριτσωτών που αγωνίστηκαν, που αγωνίστηκαν σχεδόν για ένα αιώνα σε αυτή την προσπάθεια απελευθέρωσης και ένωσης του νησιού με το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Τέλος η μάχη της Κριτσάς ήταν μία από τις σημαντικότερες μάχες της περιοχής ενάντια στον οθωμανικό ζυγό.
Ο Πολιτιστικό Σύλλογος στο φετινό ημερολόγιο έρχεται να τιμήσει και να θυμίσει μέσα από την ιστορία μας πως ό,τι κατέκτησε ο τόπος μας και οι πρόγονοί μας είναι αποτέλεσμα κοινωνικής ομόνοιας, συλλογικής προσπάθειας και αγώνων αυτοθυσίας και ανιδιοτέλειας.
Ευχόμαστε να έχουμε όλοι για το 2022 υγεία, αγάπη και πάνω από όλα ομόνοια, γιατί ενωμένοι μπορούμε το ακατόρθωτο», σημειώνει το Δ.Σ. του Συλλόγου.
Την επιμέλεια και τον Πρόλογο υπογράφει ο Γιάννης Σφακιανός. Τα κείμενα η αρχαιολόγος Μαρία Γρηγοράκη και ο φιλόλογος Μανόλης Καμπανός.
Στο εξώφυλλο φιλοξενούνται το Μνημείο στην Κουτάραντο και η σημαία της κρητικής επανάστασης από το Μουσείο Μπενάκη.
Ακολουθούν ο Πρόλογος και η δεύτερη σελίδα- αφιέρωμα στη μάχη της Κριτσάς. Κάθε μήνας συνοδεύεται από έναν Κριτσώτη αγωνιστή. Πρώτη στον Ιανουάριο «το χρυσό στολίδι της Κριτσάς», η Κριτσωτοπούλα, η Ροδάνθη. Έπονται ο καπετάν Καζάνης, ο στρατηγός Ζερβονικόλας, ο καπετάν Αλεξομανώλης, ο παπάς Εμμανουήλ Πόθος, ο καπετάν Ταβλάς, ο Κων. Πέτρου Κοζύρης, ο καπετάν Σήφης Δερμιτζάκης, η καπετάνισσα Μαρία, ο Άγιος Νεομάρτυς Νικηφόρος, ο Νικ. Αλέξης.
Λόγω της φύσης του ημερολογίου και της έλλειψης πηγών οι υπόλοιπες ιστορικές προσωπικότητες αναφέρονται στην τελευταία σελίδα του ημερολογίου επιγραμματικά.
Κάθε Κρητικός, Λασιθιώτης, Αγιονικολιώτης και Κριτσώτης ξεφυλλίζει το ημερολόγιο αισθάνεται περήφανος για την καταγωγή του και ευγνώμων για τα όσα έχει προσφέρει η Κριτσά στην ιστορία, στον πολιτισμό και στον τόπο.
ΕΛΠΙΔΑ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗ