Διανύουμε ημέρες Δεκαπενταύγουστου και μια από τις πολλές εκκλησίες της Παναγίας, που καθημερινά τελείται η Ακολουθία του Εσπερινού, είναι και η Βρεφοτρόφος της πόλης του Αγίου Νικολάου.
* Όπως αναφέρει ο πρωτοπρεσβύτερος Ευάγγελος Παχυγιαννάκης στο βιβλίο του «Σύντομη ιστορία της πόλεως Αγίου Νικολάου και των εκκλησιών αυτής», ονομάζεται «Βρεφοτρόφος», διότι «εἰς παλαιοτέρους χρόνους ἐθεωρεῖτο θαυματουργός, ἰδίᾳ ἐπί νοσημάτων βρεφῶν. Τά νοσοῦντα βρέφη εἰσήρχοντο, κατά τινα παράδοσιν, ἐκ τῶν παραθύρων τοῦ ναοῦ, ὑπό τριῶν παρθένων φερουσῶν τό ὄνομα τῆς Θεοτόκου, ἐξ ὧν ἡ μία τό ἔδιδεν ἐκ τοῦ νοτίου παραθύρου ἔξωθεν, λέγουσα εἰς τήν ἐντός τοῦ ναοῦ εὑρισκομένην: «λάβε τό βρέφος Παναγιά καί δόστου τήν ὑγειά του καί γιάτρεψέ του το κακό νά φύγη ἀπό κοντά του», ἥτις κατόπιν τό ἔδιδε εἰς τήν ἔξωθεν τοῦ βορείου παραθύρου εὑρισκομένην. Αὐτό ἐγένετο τρεῖς φορές, μετά δέ τήν τρίτην ἐναπετίθετο πρό τῆς Ωραίας Πύλης, διά μετανοιῶν καί παρεδίδετο εἰς τούς συγγενεῖς του, ὅτε ἐκδυόμενον ἐνεδύετο νέα ροῦχα, τά δέ παλαιά ἐδίδοντο εἴς τι πτωχόν βρέφος» («ΑΝΑΤΟΛΗ», 7.9.1952).
* Η Βρεφοτρόφος συνδέει τον Άγιο Νικόλαο με την περίοδο της Ενετοκρατίας. Εντός του ναού υπάρχει ο τάφος του υιού του Καστελλάνου Μιραμπέλλου Ιακώβου Μαριπέτρου, Λαυρεντίου. Στο γείσωμα του τάφου υπάρχει λατινιστί η επιγραφή: «Ένθάδε κείται ό Λορέντζο Ιακώβου Μαριπέτρου, ευγενούς Κρητός και Καστελλάνου της πόλεως Ηρακλείου αξιοθαύμαστος ενώ ζούσε, αγαπητός ως εκ τούτου, προώρως αρπαγείς από τον θάνατο, το έτος 1602».
* Να υπενθυμίσουμε ότι ο ναός είναι του 12ου αι. με τοιχογραφίες του 14ου. Δυστυχώς, λόγω της υγρασίας, παρά την προ ετών συντήρηση, είναι εμφανής η φθορά του χρόνου και γι’ αυτό επιβάλλεται άμεσα η εκ νέου συντήρηση των τοιχογραφιών. Κατά την επισκευή του ναού, μπροστά από την Αγία Πύλη, βρέθηκε πλάκα επάνω στην οποία αναγράφονταν «Γενέσιον Θεού Μητρός, έτος 1107». Η πλάκα θεωρείται ότι σήμερα βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ