Αλλάζει η περίοδος των διακοπών για τους Ευρωπαίους; Αρχίζουν ν’ αποφεύγουν την πολυκοσμία; Το ερώτημα έχει τεθεί στο ερευνητικό επίπεδο, διότι καταγράφονται αλλαγές συνηθειών και η απάντηση είναι καταφατική: Η επιθυμία αλλάζει, αλλά όχι αναιτιολόγητα, όπως φαίνεται από τα δεδομένα, τουλάχιστον της Κρήτης.
Είναι αλήθεια πως η αγαπημένη περίοδος διακοπών για τους Ευρωπαίους είναι η καλοκαιρινή. Φέτος τους βρίσκει προβληματισμένους, καθώς η πανδημία έθεσε ένα νέο κριτήριο στις επιλογές τους. Όπως αποκαλύπτει η έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που αναζητούν προορισμούς με κριτήριο την έλλειψη πολυκοσμίας. Έχοντας ως κυρίαρχα κριτήρια τις καλές καιρικές συνθήκες και τις ελκυστικές προσφορές, οι Ευρωπαίοι πλέον θέτουν μεταξύ των τριών προτεραιοτήτων τους πλέον και το κριτήριο του να μην έχει πολύ κόσμο το μέρος που θα επιλέξουν για τις διακοπές τους. Εντυπωσιακό είναι, μάλιστα, ότι το κριτήριο αυτό ανέβηκε μια θέση, από την τέταρτη στην τρίτη φέτος, στο ερώτημα «ποιά κριτήρια θα παίξουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην επιλογή του επόμενου προορισμού σας», το οποίο προστέθηκε από το 2022 στην έρευνα.
«Νομίζω ότι έχει να κάνει με τις συνήθειες που αποκτήσαμε στα τρία χρόνια της πανδημίας, να βγαίνουμε δηλαδή από την πεπατημένη και να διαπιστώνουμε πόσο άνετο και συναρπαστικό είναι να ανακαλύπτεις νέα μέρη», λέει ο Luis Araujo, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδίων. Το να έχουν περισσότερο διαθέσιμο χώρο ήταν σημαντικό για σχεδόν το ένα τρίτο των Ευρωπαίων ταξιδιωτών.
Το κριτήριο του κόστους
Ωστόσο, ένα πράγμα που έχει επιστρέψει στα προ πανδημίας πρότυπα είναι το κριτήριο του κόστους. Η συρρίκνωση των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών και η μείωση του διαθέσιμου προϋπολογισμού για διακοπές, σηματοδοτούν το τέλος της φρενίτιδας για ταξίδια που εκδηλώθηκε μετά την άρση των μέτρων για τον κορονοϊό. Περισσότερα από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων σχεδιάζουν να δραπετεύσουν την άνοιξη και αρχές του καλοκαιριού, πριν από τον μήνα αιχμής που είναι ο Αύγουστος, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ETC.
Για την Κρήτη
Είναι αλήθεια πως για την Κρήτη ως ένα κλασσικό τουριστικό προορισμό, ιδιαίτερα αγαπημένο στους Ευρωπαίους, τα φαινόμενα που επηρεάζονται από τις τρέχουσες συνθήκες διαφοροποιούνται. Δηλαδή, οι διακοπές σε περιόδους άνοιξης και φθινοπώρου έχουν πολλούς πελάτες για το νησί, αλλά δεν είναι τωρινό το φαινόμενο και αφορά κυρίως τους συνταξιούχους ή τους εισοδηματίες και κυρίως όσους δεν έχουν παιδιά που έχουν υποχρεώσεις στο σχολείο.
Ειδικά στην Κρήτη που είναι καλός καιρός, ισχύει η παρατήρηση της επιλογής των διακοπών εκτός περιόδου αιχμής, επισημαίνει ο Διευθυντής Τουρισμού της Περιφέρειας Κρήτης Νίκος Αλεξάκης, που έχει την εμπειρία της συμμετοχής σε μεγάλες τουριστικές εκθέσεις όχι μόνο τη φετινή χρονιά, αλλά και τις προηγούμενες.
«Είναι ξεκάθαρο πως οι διακοπές στην Κρήτη πλέον τελειώνουν τέλος Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου. Συνεπώς αυτό που καταγράφουμε είναι πως προγραμματίζουν πολλά ταξίδια σε αυτή την εποχή. Απλά αλλάζει το μείγμα των επισκεπτών, δηλαδή δεν θα δούμε να έρχονται πολυμελείς οικογένειες. Γιατί έχουν σχολεία τα παιδιά. Έρχονται κυρίως συνταξιούχοι και γενικά έρχονται άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν δεσμεύσεις», επισημαίνει.
Ο ίδιος υπογραμμίζει πως δεν πρέπει να ξεχνάμε μια άλλη κρίσιμη παράμετρο. «Με την πανδημία όλοι οι συνταξιούχοι είχαν κάτσει στα σπίτια τους. Τότε στην αρχή της άρσης των περιορισμών ταξίδευαν μόνο οι νέοι που δεν φοβόντουσαν. Άρα είναι ένα κίνητρο για τους συνταξιούχους και τους μεγαλύτερους σε ηλικία να κάνουν διακοπές περισσότερες φορές πλέον», αναφέρει ο κ. Αλεξάκης.
Η έρευνα
Τα δεδομένα της έρευνας συλλέχθηκαν τον Μάρτιο του 2023 με συμμετέχοντες από 10 μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Παρά τη φήμη των Ευρωπαίων ότι κάνουν διακοπές για ολόκληρο τον Αύγουστο, τα δεδομένα συνήθως δε επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο, με εξαίρεση το 2022, όταν οι Ευρωπαίοι μετά το κλείσιμο της περιόδου της πανδημίας παρατηρήθηκε ότι είχαν την τάση να παίρνουν άδεια όλο το καλοκαίρι, ακόμα και τον μήνα αιχμής. Φέτος, αυτοί οι αριθμοί έχουν μειωθεί σχεδόν κατά το ένα δέκατο, δείχνει η έκθεση ETC, με περισσότερα από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων να δηλώνουν πως προγραμματίζουν τις διακοπές τους για τους μήνες της άνοιξης ή αρχές καλοκαιριού. «Επιστρέφουμε στο ενδοευρωπαϊκό μοτίβο που είχαμε, το οποίο είναι τα ταξίδια στη μέση και στην κατώτερη σεζόν», σχολίασε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της επιτροπής.
Όσον αφορά το ενδιαφέρον για ταξίδια σε μέρη με όσο το δυνατόν λιγότερη πολυκοσμία, η επιτροπή εκτιμά πως είναι μια τάση που μάλλον θα έχει διάρκεια και μάλιστα θα ενισχύεται. Άλλωστε, τα κράτη μέλη της επιτροπής ενθάρρυναν αυτή τη μετατόπιση παρουσιάζοντας διαφορετικές περιοχές και δραστηριότητες στη διάρκεια ολόκληρου του έτους.
Στο κάδρο και η κλιματική αλλαγή
Μια άλλη αλλαγή στη λίστα των κριτηρίων με βάση τα οποία επιλέγουν τον προορισμό τους οι Ευρωπαίοι, είναι ο καιρός, αφού το 7% των ερωτηθέντων δήλωσε πως λαμβάνει υπόψη τα ακραία καιρικά φαινόμενα και μάλιστα για πρώτη φορά, η κλιματική αλλαγή φαίνεται να έχει αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τα ταξίδια.
Τα καταστροφικά κύματα καύσωνα του καλοκαιριού του 2022 έκαναν περισσότερους Ευρωπαίους να επανεξετάσουν τους προορισμούς τους, με πιο πολλούς να κατευθύνονται προς τις βόρειες ακτές της ηπείρου και να ταξιδεύουν τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, συμπεραίνει η επιτροπή από την έρευνα. Ακόμη, όσον αφορά τον Αύγουστο, οι προορισμοί χωρίς πολύ κόσμο και εκτός περιόδου αιχμής, καθώς και με πιο δροσερές θερμοκρασίες φαίνεται να είναι χαρακτηριστικά της μελλοντικής καλοκαιρινής λίστας προορισμών για τους Ευρωπαίους.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
