Ο φυσικός καλλιεργητής Μανώλης Γεροντής θυμήθηκε αυτά που είχαμε γράψει για τις σφήγκες και για τα γνωστά προβλήματα που δημιουργούν στις μέλισσες. Έφταναν μέχρι και αφανισμό ολόκληρου μελισσοκομείου! Ειδικά σε χρονιές με υπερπληθυσμούς, όπως η περυσινή. Φέτος, ευτυχώς μέχρι στιγμής, παρότι είναι σχετικά νωρίς για εκτιμήσεις, δεν προμηνύεται χρονιά με πολλούς πληθυσμούς. Μας γράφει λοιπόν ο Μανώλης και μας ενημερώνει:
«Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι και οι σφήγκες, όπως και ό,τι άλλο υπάρχει στο ζωικό ή φυτικό βασίλειο,κάπου είναι χρήσιμες και κάτι εξυπηρετούν. Πριν αρκετά χρόνια αυτό το είχα αναφέρει σε μια φίλη που διερωτήθηκε “αν είναι έτσι, η σφήγκα σε τι εξυπηρετεί;”.Δεν ήξερα τότε να της απαντήσω. Μετά από πολύ καιρό βρήκα, εντελώς τυχαία, ότι υπάρχουν κάποια φυτά που μόνο η σφήγκα μπορεί να γονιμοποιήσει, λόγω της φύσης τους!
Το θέμα λοιπόν που δημιουργείται είναι… όχι γιατί υπάρχουν οι σφήγκες, αλλά γιατί υπάρχουν οι υπερπληθυσμοί από σφήγκες. Προσωπικά νομίζω πώς κάτι δεν έκανε πάλι καλά ο άνθρωπος, με αποτέλεσμα αυτή την ανισορροπία. Μέχρι να βρεθεί όμως αυτή η ισορροπία ξανά, που προφανώς θα καθυστερήσει, τι μπορούμε να κάνουμε; Προσωπικά το θέμα με έχει απασχολήσει πάρα πολλά χρόνια. Ψάχνω και νομίζω ότι φέτος, για πρώτη φορά, φάνηκε κάποιο φως στον ορίζοντα.
Καταρχήν βλέποντας την φυσιολογία του εντόμου παρατηρούμε πως σε μια αποικία με σφήγκες το χειμώνα, επιβιώνει μόνο ένα άτομο…η βασίλισσά τους, η σφηγκομάνα όπως την αποκαλούμε και η οποία όλο το χειμώνα παραμένει στην φωλιά της χωρίς να βγαίνει ποτέ έξω. Σε αντίθεση με τις μέλισσες που, ναι μεν υπάρχει σμίκρυνση του πληθυσμού τους το χειμώνα, αλλά επιβιώνουν αρκετά μέλη. Η σφηγκομάνα ξεκινά να βγαίνει έξω την άνοιξη. Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό που έχουν οι σφήγκες είναι ότι δεν μετακινούνται πολύ μακριά από την φωλιά τους, σε αντίθεση με τις μέλισσες που μπορούν να καλύψουν μεγάλες αποστάσεις για να βρουν τροφή.
Γνωρίζοντας όλα τούτα φτιάχνουμε μία στρατηγική: Εάν σε μια περιοχή καταφέρουμε να σκοτώσουμε τις σφηγκομάνες, τότε η περιοχή αυτή δεν θα έχει καθόλου ή έστω θα έχει ελάχιστες σφήγκες. Σε διάφορους μελισσοκόμους που το ανέφερα, όλοι συμφώνησαν. Όταν δε τους είπα πώς να σκοτώσουμε τις σφηγκομάνες, σχεδόν όλοι μου πρότειναν την κλασσική σφηγκοπαγίδα με ψαράκι ή όποια άλλη πρωτεΐνη. Κάποιοι λίγοι, περισσότερο ψαγμένοι, μου είπαν ότι οι σφηγκομάνες δεν τρώνε πρωτεΐνη. Είναι κάτι σημαντικό που και ο ίδιος είχα ήδη παρατηρήσει. Τί να τους βάλω τότε, ήταν η ερώτησή μου στους πιο ψαγμένους; Καμία απάντηση!
Ψάχνοντας στο ίντερνετ έβλεπα διάφορα με κόκα κόλα ή χυμούς αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Φέτος δοκίμασα μέλι, μέλισσας εννοείτε. Αποτέλεσμα; Πάρα πολύ καλό. Μάλιστα έφτιαξα δύο αυτοσχέδιες παγίδες, δίπλα σε μια μικρή λιμνούλα που έχω στο μετόχι μου. Οι σφηγκομάνες πάνε να πιούν νερό, έχουν και δίπλα τον μεζέ, οπότε παγιδεύονται σχετικά εύκολα.
Πιο συγκεκριμένα: Πάνω σε ένα πλακάκι λείο αλείφω με πινέλο κόλλα για έντομα. Πάνω στην κόλλα ρίχνω λίγο μέλι. Περιχύνω και λίγο ξύδι για να μην πλησιάζουν οι μέλισσες και η… βόμβα είναι έτοιμη. Εσωκλείω το πλακάκι σε ένα διχτυωτό με σύρμα για να περνάνε τα έντομα αλλά να μην περνάνε πουλιά, φίδια και λοιπά έχνη(=ζώα) και να κολλούν. Επίσης να πω πώς αναγνωρίζουμε τις σφηγκομάνες από τις υπόλοιπες σφήγκες λόγω μεγέθους. Είναι σχεδόν διπλάσιες από τις κοινές σφήγκες.
Μοναδικό μου παράπονο. Είναι λίγο αργά για φέτος. Έπρεπε να είχα εγκαταστήσει το σύστημα πριν ένα μήνα τουλάχιστον.Δεν πειράζει όμως. Τα πολλά χρόνια είναι μπροστά μας… αρκεί ο Θεούλης να μας έχει καλά.
Επίσης θα με ενδιέφερε η άποψη για το παραπάνω θέμα μελισσοκόμων ή όποιων άλλων που έχουν ασχοληθεί ή μέσω της φιλόξενης ΑΝΑΤΟΛΗΣ ή κατ’ ιδίαν» μας λέγει ο φυσικός καλλιεργητής Μανώλης Γεροντής.
Εμείς σ’ αυτά θα προσθέσουμε και το παρακάτω λαϊκό δίστιχο: «Σα μέλισσα μου φαίνεσαι, μα μοιάζεις και με σφίγγα, έχεις τση σφίγγας στο κεντρί, τση μέλισσας τη γλύκα»!
ΛΕΩΝ.Κ.
