Μετά τις τελευταίες πλημμύρες στη Θεσσαλία, το μυαλό μου πήγε και στο δικό μας Ξεροπόταμο, που η κοίτη του δεν ήταν εκεί που σήμερα την βλέπουμε. Στη σημερινή κοίτη έχουν βρεθεί αρκετοί τάφοι της Ρωμαϊκής περιόδου. Άρα, ο Ξεροπόταμός μας από ποιό σημείο περνούσε πριν από 2000 χρόνια, πριν καταλήξει στη θάλασσα;
Ο σπουδαίος αρχαιολόγος Κωστής Δαβάρας έχει γράψει: Στην περιοχή του Ποταμού του Αγίου Νικολάου είναι από χρόνια γνωστή η ύπαρξη ενός εκτεταμένου νεκροταφείου Ελληνορωμαϊκών χρόνων. Τυχαία κατά καιρούς εμφανίζονται σποραδικά τάφοι ή επιτύμβιες επιγραφές. Το 1978 μία συστάδα τάφων τού 1ου αιώνα μ.Χ. ήρθε στο φως αναπάντεχα μέσα στην κοίτη, ενός ξεροπόταμου πού είναι γνωστός ως Ξεροπόταμος.Ο χείμαρρος αυτός κατεβάζει εποχικά νερό από το Οροπέδιο Λασιθίου και εκβάλλει στον κόλπο του Μιραμπέλλου. Είναι φανερό ότι κάποτε άλλαξε την κοίτη του και δημιούργησε νέα κοίτη πάνω από αυτή τη συστάδα των τάφων. Αυτό ήταν ευτύχημα, αφού έτσι οι τάφοι προστατεύθηκαν από τους άμεσους κινδύνους που θα σήμαιναν γι’ αυτούς οι αγροτικές και άλλες εργασίες».
Υπάρχουν κάποιες απαντήσεις στο ερώτημα από ποιό σημείο περνούσε ο Ξεροπόταμός μας πριν από 2000 χρόνια, χωρίς όμως να είναι απόλυτα τεκμηριωμένες. Σύμφωνα με κάτοικους της περιοχής το ποτάμι ίσως περνούσε λίγο πιο ανατολικά απ’ ότι σήμερα, έφτανε μέχρι την οδό Καραμανλή, κάτω από το λόφο Νόμια και έκβαλε στο ίδιο σημείο, δίπλα από το Κολυμβητήριο. Κατ’ άλλη άποψη, θα μπορούσε να έχει γίνει και κάποια καταβύθιση της περιοχής, αλλά, όλα αυτά είναι θεωρίες,… ελπίζουμε μόνο το νερό της βροχής να μην θελήσει ποτέ να πάρει μια πορεία που ίσως είχε πριν από… 2000 χρόνια! Το 1963 είχε γίνει μια «καλή» πλημμύρα στον Άγιο Νικόλαο που τα νερά κάλυψαν την περιοχή μέχρι το τότε Πυρηνελαιουργείο του Κούνδουρου, στην Άμμο! Η ερευνήτρια και ιστορικός Μαρία Σωρού έχει ανακαλύψει παλιά απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίου Νικολάου που αφορά την επιβολή προσωπικής εργασίας για την κοιτοποίηση του Ξεροπόταμου, καθώς λόγω των προσχώσεων είχε ανεβεί η κοίτη.
ΛΕΩΝ.Κ.
