Σε προετοιμασία για μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό που αφορά στην αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού της περιοχής του Καλού Χωριού προβαίνουν μέσα από τη συνεργασία που ξεκινούν, η Αντιπεριφέρεια Λασιθίου και ο ΤΟΕΒ Καλού Χωριού. Ο σχεδιασμός προβλέπει να εξασφαλιστούν και να αξιοποιηθούν υπάρχουσες πηγές, των οποίων το νερό καταλήγει σήμερα στη θάλασσα.
Σκοπός είναι να ξεκινήσει ο σχεδιασμός για το 2025, με στόχο τον εκσυγχρονισμό του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των δικτύων άρδευσης του ΤΟΕΒ Καλού Χωριού, σε συνδυασμό με την εξέταση της δυναμικής που υπάρχει για εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να υπάρχει ετοιμότητα και ωριμότητα, για ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα που πρόκειται να προκηρύξει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης. Μάλιστα συναντήθηκε και είχε σχετική συνεργασία με τον πρόεδρο του ΤΟΕΒ Καλού Χωριού Δημήτρη Μανιαδάκη.
Το έναυσμα για την κίνηση αυτή έδωσε η προδημοσίευση πρόσκλησης του υπουργείου, για την υποβολή αιτήσεων στήριξης πράξεων προς ένταξη στην Παρέμβαση με τίτλο «Έργα υποδομών εγγείων βελτιώσεων», Δράση 2. Συγκεκριμένα «Έργα ταμίευσης και αρδευτικών δικτύων για νέα έργα υποδομών εγγείων βελτιώσεων», που εντάσσονται στο Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027.
Εκτός των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Υποδομών-Μεταφορών, δυνητικοί δικαιούχοι ένταξης στο σχέδιο είναι και η Περιφέρεια Κρήτης, στης οποίας την εποπτεία είναι οι ΤΟΕΒ.
Είναι αναγκαία η καλύτερη διαχείριση και αποδοτικότερη χρήση του νερού στη γεωργία. Στο πλαίσιο της παρέμβασης εντάσσονται και συγχρηματοδοτούνται πράξεις, που αφορούν υποδομές εγγείων βελτιώσεων, οι οποίες στοχεύουν πρωτίστως στην αύξηση αποδοτικότητας της χρήσης του νερού στη γεωργία, μέσω παρεμβάσεων για τη συγκράτηση των χειμερινών απορροών (ταμιευτήρες, λιμνοδεξαμενές) και για τον εκσυγχρονισμό των αρδευτικών δικτύων με στόχο τη μείωση των απωλειών.
Τα έργα
Στις επιλέξιμες δαπάνες είναι η κατασκευή έργου εγγείων βελτιώσεων (συμπεριλαμβανομένων και των άλλων δαπανών συνοδών υποέργων που απαιτούνται π.χ. εκπόνηση μελέτης, αποζημιώσεις Οργανισμών Κοινής Ωφελείας, αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες κλπ).
Τα έργα που υποστηρίζονται από την παρέμβαση περιλαμβάνουν:
– Εκσυγχρονισμό υπαρχόντων δικτύων άρδευσης, καθώς και των σχετικών υποστηρικτικών τους υποδομών
– Ανακαίνιση και αντικατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού
– Έργα ταμίευσης νερού και συνοδά αρδευτικά δίκτυα
– Έργα εξοικονόμησης ενέργειας στην άρδευση
– Προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων τηλεμετρίας και γεωργίας ακρίβειας
– Χρήση ανακυκλωμένων υδάτων
– Έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδάτων σε ανακαίνιση δικτύου από γεωτρήσεις.
Χωροθέτηση λιμνοδεξαμενής
Σύμφωνους βρίσκει κατ’ αρχήν τον Αντιπεριφερειάρχη και τον πρόεδρο του ΤΟΕΒ Καλού Χωριού ο στόχος για την χωροθέτηση και κατασκευή λιμνοδεξαμενής ώστε να μη χάνονται 3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού των πηγών Κάτω Βρύσης και Πύργου. Είναι ένα πρότζεκτ, το οποίο ξεκινά, με τη διερεύνηση της αναγκαίας και πρόσφορης για ένα τέτοιο έργο, έκταση γης.
«Επιδίωξη μας είναι να “πιάσομε” τα νερά που χειμώνα- καλοκαίρι καταλήγουν αναξιοποίητα στη θάλασσα, αφού δεν υπάρχει ταμιευτήρας για να αποθηκευτούν. Με το οξύ πρόβλημα της ανομβρίας και γενικότερης λειψυδρίας, που ταλανίζει τον τόπο, είναι αδιανόητο πάνω από 2 εκατομμύρια κυβικά νερό να χύνεται στη θάλασσα κάθε χρόνο. Μαζί με τον Αντιπεριφερειάρχη ξεκινάμε ένα εμπεριστατωμένο σχεδιασμό και προγραμματισμό για το τί μπορούμε και τί πρέπει να γίνει και μέχρι πού μπορούμε να φτάσομε, ώστε να διασφαλίσουμε υδατικούς πόρους που χάνονται αναξιοποίητοι σήμερα, από τις πηγές όλο το χρόνο και του Καλού Ποταμού κατά τη χειμερινή περίοδο. Μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει καμιά σοβαρή μελέτη στο ζήτημα αυτό», είπε ο κ. Μανιαδάκης.
Προτεινόμενη θέση
«Η υδρολογική λεκάνη του Καλού Χωριού είναι πολύ μεγάλη και φτάνει ως τον Κρούστα, γι’ αυτό και οι πηγές του Πύργου έχουν τέτοια σημαντική παροχή», δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ο γεωλόγος Μιχάλης Πουλτσίδης, ο οποίος έχει αναλάβει την γεωλογική έρευνα για τα φράγματα στον Κρούστα και το Καθαρό και ήταν παρών στη συνάντηση Αντιπεριφερειάρχη και προέδρου ΤΟΕΒ Καλού Χωριού.
«Το ζητούμενο είναι να βρεθεί η περιοχή όπου να κατασκευαστεί ένα μικρό φράγμα ή μια λιμνοδεξαμενή, τάξης μεγέθους 3-4 εκατομμυρίων κ.μ. νερού. Στον ταμιευτήρα αυτό θα καταλήγουν 2 εκατομμύρια κ.μ. από τις πηγές και ό,τι ποσότητα (σίγουρα 1-1,5 εκατομμύριο κ.μ.) μπορεί να ληφθεί από την απορροή του Καλού Ποταμού τη χειμερινή περίοδο.
Η περίπτωση του Καλού Χωριού είναι εξαιρετική για ένα έργο αποταμίευσης νερού, για να αξιοποιείται το καλοκαίρι.
Όσο δύσκολο και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως, η θέση μπορεί να βρεθεί. Το καλύτερο θα ήταν να κατασκευαστεί μέσα στο ποτάμι, ώστε να λαμβάνονται άμεσα οι απορροές του μέσα στον ταμιευτήρα. Μεγάλες υδραυλικές κλίσεις δεν υπάρχουν γιατί η λεκάνη του Καλού Χωριού είναι σχεδόν επίπεδη, άρα εκτιμάται ότι δεν υπάρχει απειλή για μεγάλες ποσότητες φερτών υλικών», είπε ο κ. Πουλτσίδης.
Προτείνεται και θα εξεταστεί ως ενδεχόμενη θέση στον Αϊ -Νικόλα, στο σημείο φαραγγιού όπου ποταμός μπαίνει μέσα στην περιφέρεια του Καλού Χωριού. Η θέση απέχει περίπου 500 μ. από τις πηγές του Πύργου.
Κατάσταση
έκτακτης ανάγκης και
έκτακτες προσλήψεις
Η Τεχνική Υπηρεσία της Αντιπεριφέρειας Λασιθίου αναλαμβάνει τη σχετική προεργασία για τη σύνταξη φακέλου για λογαριασμό του ΤΟΕΒ δεδομένου ότι κανείς ΤΟΕΒ δε διαθέτει Τεχνική Υπηρεσία.
Σε περίπτωση που ένας Δήμος κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με αφορμή το πρόβλημα της λειψυδρίας, ο Αντιπεριφερειάρχης εξήγησε ότι αυτό ανοίγει παράθυρο για την πρόσληψη από την Αντιπεριφέρεια έκτακτου προσωπικού με συμβάσεις 9 μηνών με σκοπό να ενισχύσουν στελεχικά τις Τ.Υ. της Π.Ε. Λασιθίου για να βοηθήσουν τους ΤΟΕΒ στο έργο αυτό, αφού ως γνωστό, πάσχουν και εκείνες από ελλιπή στελέχωση, εξήγησε ο κ. Ανδρουλάκης.
Κατέληξε δε ότι ο σχεδιασμός αυτός για το Καλό Χωριό εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο εκπόνησης προμελετών για τη δημιουργία δικτύου ταμιευτήρων νερού, που ήδη έχει ξεκινήσει να μελετάται για τον Κρούστα και το Καθαρό και θα ακολουθήσει για το Καστέλι Φουρνής.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
