Το υπουργείο διευκρίνισε ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα εφαρμοστεί στις περιοχές που θα το ζητήσουν. Μέχρι στιγμής, οι περιφέρειες της Μαδρίτης, της Ανδαλουσίας και της Εξτρεμαδούρα έχουν ζητήσει από την κεντρική κυβέρνηση να αναλάβει τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης καθώς και άλλες λειτουργίες.
Σύμφωνα με τη διαχειρίστρια εταιρεία του δικτύου REE, έχει αποκατασταθεί το πρόβλημα στο 90% της ηπειρωτικής Ισπανίας, ενώ σύμφωνα με τον αντίστοιχο φορέα της Πορτογαλίας, πάνω από 6 εκατ. καταναλωτές έχουν και πάλι ρεύμα.
Πέδρο Σάντσεθ: «Άγνωστη ακόμα η αιτία του μπλακ άουτ»
Οι αρχές της Ισπανίας δεν διαθέτουν προς το παρόν πληροφορίες που να εξηγούν μετά βεβαιότητας την αιτία του γενικευμένου μπλακ άουτ στην ιβηρική χερσόνησο, ανακοίνωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, σημειώνοντας ότι σε αυτό το στάδιο δεν έχει αποκλειστεί «καμία θεωρία».
«Δεν έχουμε ακόμη συμπερασματικές πληροφορίες για τα αίτια» της διακοπής, είπε ο Σάντσεθ στο σύντομο μήνυμά του προς τον ισπανικό λαό. «Για αυτό ζητώ από τους πολίτες, όπως το κάναμε και σε παλαιότερες κρίσεις, να ενημερώνονται από επίσημες πηγές» και να μην ακούν «εικασίες», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι ελπίζει να αποκατασταθεί γρήγορα η βλάβη και διαβεβαίωσε ότι το κράτος είναι «επί ποδός». Υπενθύμισε ότι έχει ήδη επανέλθει το ηλεκτρικό σε ορισμένες περιοχές στα βόρεια και στα νότια, χάρη στις διασυνδέσεις του δικτύου με τη Γαλλία και το Μαρόκο. Οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί και οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας με φυσικό αέριο επαναλειτουργούν σε όλη τη χώρα.
Ο Σάντσεθ σημείωσε επίσης ότι τα συστήματα πληρωμών και ψηφιακών συναλλαγών λειτουργούν κανονικά και δεν έχουν παρατηρηθεί προβλήματα δημόσιας ασφάλειας. Οι τηλεπικοινωνίες όμως είναι «σε κρίσιμο σημείο» και για αυτό οι πολίτες θα πρέπει «να χρησιμοποιούν τα τηλέφωνά τους με υπευθυνότητα και μόνο για σύντομες κλήσεις».
Στο μεταξύ η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών στο ισπανικό σιδηροδρομικό δίκτυο, δεν θα αποκατασταθεί πλήρως σήμερα (28/4), ανακοίνωσε ο Ισπανός υπουργός Μεταφορών. «Εργαζόμαστε για να μπορέσουμε να επαναφέρουμε αυτές τις υπηρεσίες μόλις αποκατασταθεί η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος», αλλά «δεν αναμένεται να αποκατασταθεί σήμερα η κυκλοφορία των αμαξοστοιχιών μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων», διαβεβαίωσε ο Όσκαρ Πουέντε στο X. Νωρίτερα, η διαχειρίστρια εταιρεία του σιδηροδρομικού δικτύου της Ισπανίας ανέφερε ότι λόγω της διακοπής στην ηλεκτροδότηση σταμάτησε εντελώς η κυκλοφορία των τρένων.
Η ηλεκτροδότηση έχει αποκατασταθεί σε «πολυάριθμες περιοχές στο βόρειο, νότιο και δυτικό τμήμα» της Ισπανίας, ανακοίνωσε ο ισπανικός διαχειριστής δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας Red Electrica λίγο πριν τις 17:00, ώρα Ισπανίας (18:00 ώρα Ελλάδας), μετά το μαζικό μπλακάουτ που πλήττει τη χώρα από τις 12:30 το πρωί, τοπική ώρα. «Η ηλεκτροδότηση έχει επιστρέψει σε υποσταθμούς σε πολυάριθμες περιοχές στο βόρειο, νότιο και δυτικό τμήμα της χερσονήσου, επιτρέποντας την παροχή ρεύματος σε καταναλωτές σε αυτές τις περιοχές», ανακοίνωσε ο ισπανικός φορέας, τονίζοντας ότι εργάζεται για τη «σταδιακή αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης σε όλη τη χώρα».
Tα σενάρια που εξετάζονται
Στη φάση αυτή όλα τα σενάρια ερευνώνται διεξοδικά. Στα γραφεία του Εθνικού Διαχειριστή Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ισπανία στήθηκε στρατηγείο για την αντιμετώπιση της κρίσης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, το μπλακ άουτ θα διαρκέσει από 6 έως 10 ώρες. Η Red Electrica ισχυρίζεται ότι η διακοπή ρεύματος είναι εξαιρετική και εντελώς ασυνήθιστη και οφείλεται στο ηλεκτρικό δίκτυο.
Οι χώρες της Ιβηρικής μοιράζονται ενιαίο ηλεκτρικό δίκτυο και σύμφωνα με τους Πορτογάλους, η ανισορροπία τάσης ήταν υπεύθυνη για την κατάρρευση. Ωστόσο, υπάρχουν και φωνές που κάνουν λόγο για κυβερνοεπίθεση κατά του ηλεκτρικού δικτύου. Σενάριο που μένει να τεκμηριωθεί.
Όπως ανέφερε η δημοσιογράφος της ΕΡΤ, Κατερίνα Χριστοφιλίδου, οι διασυνδέσεις της Ελλάδας ακολουθούν μια τελείως άλλη πορεία από εκεί που εντοπίζεται το πρόβλημα και δεν υπάρχει περίπτωση από κάποια αστοχία στο δίκτυο της Ισπανίας να επιμολυνθεί η Ελλάδα.
Συμπλήρωσε ότι τα σενάρια είναι τρία μέχρι στιγμής. «Το ένα σενάριο της κυβερνοεπίθεσης μένει να αποδειχθεί. Δεν γνωρίζουμε ακόμα αν συνέβη κάτι τέτοιο. Το δεύτερο σενάριο έχει να κάνει ίσως με την υπερπαραγωγή ηλιακής ενέργειας και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η υπερπροσφορά ρεύματος και η χαμηλή ζήτηση μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπία σο σύστημα και να φτάσουμε στο μπλακ άουτ. Το τρίτο σενάριο, το οποίο ακούστηκε από τους Πορτογάλους, λέει ότι το μπλακάουτ μπορεί να προκλήθηκε λόγω ακραίων διακυμάνσεων θερμοκρασίας στο εσωτερικό της Ισπανίας υπήρξαν «ανώμαλες ταλαντώσεις» σε γραμμές πολύ υψηλής τάσης. Λένε ότι αυτό είναι γνωστό ως “επαγόμενη ατμοσφαιρική διακύμανση”».
Κολυδάς εξηγεί το σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο
Το σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο που ενδέχεται να είναι η αιτία του πρωτοφανούς μπλακ άουτ σε Ισπανία και Πορτογαλία εξηγεί, με ανάρτησή του στο Χ, ο πρώην διευθυντής της ΕΜΥ και μετεωρολόγος Θοδωρής Κολυδάς.
Αρχικά ξεκαθαρίζει ότι δεν είναι ειδικός, επεξηγώντας ότι η «επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση που δημιουργείται στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (όπως αυτές των 400 kV) είναι ένα φαινόμενο που δημιουργείται πάνω σε αυτά τα πολύ μακριά καλώδια, τα οποία είναι εκτεθειμένα στον αέρα και στις ατμοσφαιρικές συνθήκες», ενώ εν συνεχεία σημειώνει «Όταν υπάρχει απότομη και ακραία αλλαγή της θερμοκρασίας — για παράδειγμα, απότομα κύματα ψύχους ή καύσωνα — τότε δημιουργούνται ισχυρά ανοδικά ή καθοδικά ρεύματα αέρα (θερμικές ανωμαλίες). Αυτές οι θερμικές μεταβολές προκαλούν ταλαντώσεις στα καλώδια μέσω δύο κυρίως μηχανισμών. Αρχικά θερμική διαστολή και συστολή όπου το μέταλλο των καλωδίων διαστέλλεται ή συστέλλεται απότομα. Ακολουθούν και οι ατμοσφαιρικές ταλαντώσεις όπου οι διαφορές στην πυκνότητα του αέρα δημιουργούν τοπικούς ανέμους ή ρεύματα που επηρεάζουν τις γραμμές, προκαλώντας τις να πάλλονται. Αυτό το φαινόμενο λέγεται επαγόμενη ατμοσφαιρική δόνηση (induced atmospheric vibration) και μπορεί να οδηγήσει σε κραδασμούς, ταλαντώσεις σε μεγάλη κλίμακα ακόμη και μηχανικές καταπονήσεις που απειλούν τη δομική ακεραιότητα των γραμμών. Είναι διαφορετικό από το συνηθισμένο “galloping” που προκαλείται από πάγο και άνεμο. Ενας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός του Πολυτεχνείου θα μπορούσε να μας δώσει περισσότερες πληροφορίες».
Το χρονικό
Ήταν 12:30 το μεσημέρι και ένα γενικευμένο μπλακάουτ παρέλυσε Ισπανία, Πορτογαλία, Μαρόκο και τμήματα της νότιας Γαλλίας.
Οι φωτεινοί σηματοδότες στους δρόμους βγήκαν εκτός λειτουργίας. Χάος επικράτησε παντού. Οι τηλεπικοινωνίες επίσης εκτός λειτουργίας. Τα αεροπλάνα καθηλώνονται στο έδαφος. Το ίδιο συμβαίνει στο τραίνο και στο μετρό. Οι επιχειρήσεις παραλύουν και ένας κουρέας βγάζει τον πελάτη στο δρόμο για να τον κουρέψει. Μαύρο έπεσε και στις τηλεοπτικές εκπομπές.
Ξαφνιασμένοι οι πολίτες σταδιακά διαπιστώνουν τη μεγάλη έκταση της διακοπής ηλεκτροδότησης. Τα νοσοκομεία και οι υπόλοιπες κρίσιμες δομές συνέχισαν κανονικά τη λειτουργία τους χρησιμοποιώντας τις εφεδρικές ντίζελ γεννήτριες. Το ίδιο συνέβη και στο Χρηματιστήριο που συνέχισε απρόσκοπτα τη συνεδρίαση.
Αντίθετα, δεκάδες πολίτες σχημάτισαν τεράστιες ουρές έξω από τις πόρτες των σούπερ μάρκετ, εικόνα που η El Pais χαρακτηρίζει ως «σκηνή πανδημίας». Μάλιστα, το ειδησεογραφικό μέσο αναφέρει ότι καταστήματα που ανήκουν σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ της Ισπανίας, έχουν κλείσει, αφήνοντας στους πολίτες λίγες επιλογές για να κάνουν τα ψώνια τους.
Από το μπλακ άουτ δεν επηρεάστηκαν τα Κανάρια Νησιά και οι Βαλεαρίδες.
Συγκλονίζουν οι μαρτυρίες
Ο Κάρλος Κοντόρι βρισκόταν στο μετρό της Μαδρίτης όταν έγινε η μαζική διακοπή ηλεκτροδρότησης.
«Τα φώτα έσβησαν και το μετρό σταμάτησε», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο 19χρονος εργαζόμενος. «Ευτυχώς, το βαγόνι μπόρεσε να κυλήσει μέχρι την αποβάθρα», είπε.
«Οι άνθρωποι σοκαρίστηκαν επειδή αυτό δεν έχει ξανασυμβεί στην Ισπανία… Δεν υπάρχει δίκτυο, δεν μπορώ να επικοινωνήσω με την οικογένειά μου, τους γονείς μου, τίποτα. Δεν μπορώ καν να πάω στη δουλειά».
Στην πλατεία Θιμπέλες, μία από τις μεγαλύτερες διασταυρώσεις της ισπανικής πρωτεύουσας, οι φωτεινοί σηματοδότες είναι εκτός λειτουργίας. Αστυνομικοί προσπαθούν να επιβάλλουν την τάξη εν μέσω μιας κακοφωνίας από σειρήνες, σφυρίχτρες και κόρνες.
Σαστισμένοι υπάλληλοι γραφείου συγκεντρώθηκαν σε δρόμους καθώς δεν δούλευαν οι υπολογιστές τους, και μεγάλες ουρές σχηματίζονταν έξω από τράπεζες, με ορισμένους να εκφράζουν την ανακούφισή τους που δεν παγιδεύτηκαν σε ανελκυστήρες.
Η 16χρονη Μαρίνα Σιέρα είναι αποπροσανατολισμένη και προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον πατέρα της και να αυτοσχεδιάσει μια διαδρομή για το σπίτι της στα προάστια της Μαδρίτης μετά το κλείσιμο του σχολείου της.
«Το κτίριο στο οποίο βρισκόμασταν έβγαζε καπνό, έπρεπε να μας βγάλουν έξω γρήγορα… Είμαι σοκαρισμένη γιατί όλα είναι εντελώς εκτός ελέγχου», είπε ανήσυχη η μαθήτρια λυκείου.
Στη Βαρκελώνη, κάτοικοι και τουρίστες κατέκλυσαν τους δρόμους, αποπροσανατολισμένοι.
Η Λάια Μονσεράτ, η οποία ζει σε απόσταση μιας ώρας από τη Βαρκελώνη, έκανε μια παρουσίαση όταν σημειώθηκε διακοπή ρεύματος στο σχολείο της.
«Καθώς το ίντερνετ δεν επέστρεφε, μας είπαν να πάμε σπίτια μας… Δεν υπήρχε ούτε τρένο», τόνισε η νεαρή Λάια.
Η Λεονόρ Αμπεκάσις, τουρίστρια από τη γειτονική Πορτογαλία, βρισκόταν σε ένα κατάστημα όταν αυτό βυθίστηκε στο σκοτάδι.
«Περιμένουμε να επανέλθει το ηλεκτρικό ρεύμα», είπε η 27χρονη, λέγοντας ότι ανησυχεί για την πτήση της επιστροφής της στη Λισαβόνα αργότερα μέσα στην ημέρα, καθώς το μπλακάουτ έχει προκαλεί μεγάλα προβλήματα και στις αερομεταφορές.
Άλλοι ανησυχούν για ευπαθή αγαθά που έχουν αφήσει στα ψυγεία τους.
«Υποφέραμε από μια πανδημία, δεν νομίζω ότι αυτό είναι χειρότερο», δήλωσε ένας 53χρονος διοικητικός υπάλληλος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. «Είναι όπως όλα τ’ άλλα, το συνηθίζεις και αρχίζεις να συνειδητοποιείς ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου».
www.real.gr
