Στην πρώτη συνάντηση απεσταλμένων των δυο κρατών έπειτα από τρία χρόνια παρούσα θα είναι αντιπροσωπεία της Τουρκίας, ενημέρωσαν το Γερμανικό Πρακτορείο πηγές του στο ΥΠΕΞ στην Άγκυρα.
Σχεδιάζονται ακόμη τριμερείς συνομιλίες των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, πέραν αυτών μεταξύ της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Τουρκίας, κατά τις ίδιες πηγές.
Το εάν θα υπάρξει τετραμερής συνάντηση δεν έχει αποφασιστεί μέχρι στιγμής, πάντα σύμφωνα με τις πηγές του dpa.
Επικεφαλής της αμερικανικής αποστολής είναι ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έκανε γνωστό πως δεν θα είναι παρών στις συνομιλίες, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν να μην συμμετάσχει.
Η ρωσική διπλωματία απέρριψε τις επικρίσεις ότι έστειλε αντιπροσωπεία δεύτερης τάξης.
Ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας Βλαντίμιρ Μεντίνσκι θεωρείται πρόσωπο χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βάρος στη Δύση και στο Κίεβο.
Ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας ανακοίνωσε αργά χθες ότι περιμένει τους Ουκρανούς εκπροσώπους να εμφανιστούν στις 10 το πρωί, τοπική ώρα, για την έναρξη των συνομιλιών. «Είμαστε έτοιμοι για δουλειά» είπε ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Μεντίνσκι σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στην εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram.
Ο Μεντίνσκι πρόσθεσε ότι νωρίτερα η ρωσική αντιπροσωπεία είχε «παραγωγικές» συζητήσεις με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Ωστόσο είχε επίσης πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις του 2022, λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου, που τελικά αποδείχτηκαν άκαρπες.
Ο κ. Ζελένσκι έστειλε 12μελή αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ. Τα υπόλοιπα μέλη είναι ανώτερα στελέχη υπηρεσιών πληροφοριών, του επιτελείου και σύμβουλος της προεδρίας.
Σκοπός είναι να συμφωνηθεί «δίκαιη και διαρκής ειρήνη», διαβεβαίωσε το Κίεβο. Οι συγκεκριμένες οδηγίες που δόθηκαν είναι άκρως απόρρητες.
Ο κ. Ουμέροφ ήταν επίσης παρών στις συνομιλίες το 2022. Ο Τατάρος της Κριμαίας δεν είχε ακόμη αναλάβει υπουργός τότε, ήταν απλός βουλευτής.
Στο μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, εξέφρασε απαισιοδοξία σχετικά με τις συνομιλίες, εκτιμώντας ότι η μόνη πιθανότητα για πρόοδο στις προσπάθειες τερματισμού του πολέμου είναι μέσω απευθείας συνομιλιών μεταξύ των Προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας.
Οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη αποτελούν τις πρώτες άμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών από το 2022.
Η Τουρκία, ως οικοδεσπότης των συνομιλιών, έχει εκφράσει την ελπίδα για επιτυχία των διαπραγματεύσεων και έχει δηλώσει την ετοιμότητά της να αναλάβει ρόλο στην παρακολούθηση μιας πιθανής εκεχειρίας.
Παρά τις δυσκολίες, οι διεθνείς πιέσεις για τον τερματισμό του πολέμου συνεχίζονται, με την ελπίδα ότι οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη θα αποτελέσουν ένα βήμα προς την ειρήνη.
Οι θέσεις Μόσχας-Κιέβου
Ακολουθούν οι επίσημες θέσεις των δύο πλευρών πριν από την πολυαναμενόμενη αυτή συνάντηση.
Οι θέσεις της Ρωσίας
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί από την έναρξη της εισβολής μαξιμαλιστικές αξιώσεις. Επαναλαμβάνει ότι η διαδικασία διευθέτησης θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, πρωτίστως τη βούληση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή που επεκτείνεται στα σύνορά της.
Η Ρωσία διεκδικεί εξάλλου τέσσερις περιφέρειες στη νότια και την ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) και την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014.
Στα τέλη Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών της, ο Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι «η διεθνής αναγνώριση» του ότι ανήκουν στη Μόσχα αυτά τα εδάφη είναι «επιτακτικής σημασίας» για μια διευθέτηση της σύγκρουσης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε πληθώρα αιτιολογιών για την εισβολή το 2022 στην Ουκρανία, κυρίως την «προστασία» των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας και την «αποναζιστικοποίηση» μιας χώρας που κατηγορεί ότι βρίσκεται υπό την επιρροή των εχθρικών προς τη Ρωσία δυτικών δυνάμεων.
Η Μόσχα ζητεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες.
Στα τέλη Μαρτίου, ο Πούτιν ανέφερε επίσης την ιδέα μιας «μεταβατικής κυβέρνησης» για την Ουκρανία, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιλογή που θα συνεπάγετο την αποχώρηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επιχειρηματολογώντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024, μολονότι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία καθίστατο αδύνατη εξαιτίας του πολέμου. Θεωρεί επίσης ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, που έφερε φιλοευρωπαϊκές αρχές στην εξουσία του Κιέβου το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του τότε φιλορώσου προέδρου.
Οι θέσεις της Ουκρανίας
Στην Ουκρανία, το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι άκρως διχαστικό, καθώς ο πληθυσμός έχει κάνει από το 2014 τεράστιες ανθρώπινες θυσίες και υποστεί σημαντικές υλικές καταστροφές για να διατηρήσει τα σύνορα της χώρας όπως αυτά ορίστηκαν όταν διαλύθηκε η ΕΣΣΔ το 1991.
Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αξιώνει ξεκάθαρα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της.
Μεταξύ αυτών των ζητημάτων, βρίσκεται το ακανθώδες θέμα της Κριμαίας, ο Ζελένσκι υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα παραχωρήσει αυτήν την ουκρανική χερσόνησο με τον στην πλειονότητά του ρωσόφωνο πληθυσμό που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ανήκει στην επικράτειά της.
Γενικότερα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητεί από τους συμμάχους του να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία που θα αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, το Κίεβο θέτει ως βασικό αίτημα την ένταξή του στο NATO, πιθανότητα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα και αποκλείει επίσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ως εναλλακτική η Ουκρανία έθιξε με Ευρωπαίους τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη χώρα, με την υποστήριξη του NATO, στην περίπτωση ειρήνευσης. Πιθανότητα που επίσης απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα.
Για να ξεκινήσει μια διπλωματική διαδικασία διευθέτησης της σύγκρουσης, το Κίεβο ζητεί εδώ και εβδομάδες, όπως και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μια «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από συνομιλίες.
ΑΠΕ-ΜΠΕ-dpa
