Απολαμβάνω τον… «καυγά» που εξελίσσεται στο διαδίκτυο, με αφορμή τις εικαστικές παρεμβάσεις στις σκάλες του Αγίου Νικολάου. Είναι ακριβώς εκείνο που στόχευε, από τη σύλληψή του, το σχέδιο «Το πνεύμα της σκάλας». Να κάνει όλους μας να «δούμε» τις σκάλες της γειτονιάς μας, της πόλης μας, όχι απλά σαν λειτουργικά πολεοδομικά στοιχεία που εξυπηρετούν την καθημερινότητά μας, αλλά και ως στοιχεία δόμησης της κοινωνικής συγκρότησης, ως χώρους που μπορούν να ζωντανέψουν και να αποκτήσουν ένα πρόσθετο ενδιαφέρον, μια πολιτιστική ταυτότητα, εντείνοντας ακριβώς την ιδιαιτερότητα – τη μοναδικότητα – της κάθε σκάλας.
Οι φιλότιμοι, δόκιμοι ή φτασμένοι, εικαστικοί δημιουργοί, που εκδήλωσαν ενδιαφέρον νά ‘ρθουν στην πόλη μας από την Αθήνα επιχειρούν να… «ελευθερώσουν» το Πνεύμα της σκάλας και μαζί να μας… τσιγκλήσουν, δίνοντάς μας μικρά ή μεγάλα ερεθίσματα, να δούμε το χώρο της καθημερινής συνήθειας με μια διαφορετική ματιά. Και θά ‘ρθουν κι άλλοι το φθινόπωρο, που μαζί με ντόπιους εικαστικούς δημιουργούς, συμπράττουν στην υλοποίηση του συνολικού σχεδίου.
Σέβομαι τις απόψεις που εκφράζει ο καθένας ο οποίος με ανοιχτή διάθεση έρχεται σε επαφή με τις «πειραγμένες» σκάλες και με καλή προαίρεση, επιχειρεί να κατανοήσει τις προθέσεις κάθε δημιουργού, που δούλεψε για να μας δώσει τη δική του καλλιτεχνική άποψη, με την προσωπική εικαστική του γλώσσα.
Δε σημαίνει ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να ταυτιστούμε ή και να «μεταφράσουμε» το κάθε έργο που εκτίθεται στο δημόσιο χώρο της πόλης μας, πόσο μάλλον να αποδεχτούμε την αισθητική που εισάγει… Αρκεί να εισπράττουμε ερέθισμα, που μπορεί να γεννά θετικά, μπορεί και αρνητικά συναισθήματα. Αρκεί, να μπορέσουμε να αισθανθούμε…
Η Τέχνη, στην κάθε της μορφή, στοχεύει στο συναίσθημα και, φυσικά, να μας κάνεις καλύτερους ανθρώπους…
Και, βεβαίως, δεν χρειάζεται «βάθρα» για να αξιολογηθεί ως «υψηλή» και σίγουρα δεν καρποφορεί σε… αποστειρωμένα περιβάλλοντα.
Καλή η κριτική, καμιά φορά βελτιώνει και την εξουσία… Ασύγκριτα αποτελεσματικότερη, όταν γίνεται μέσα από μορφές Τέχνης. Γι’ αυτό και οι εξουσιαστές δεν τα πάνε καλά με την Τέχνη όταν ειδικά δεν μπορούν να την ελέγξουν… Ας μη μεμψιμοιρούν ορισμένοι, λοιπόν, με αφορμή κάτι που γίνεται σ’ αυτή την πόλη… Ας αφεθούν, να χαλαρώσουν και να χαρούν, όπως χαίρονται πολλοί άλλοι, που βλέπουν κάτι διαφορετικό. Που διαπιστώνουν ότι κάτι κινείται και ταράζει το τέλμα…
Η φωτογραφία, από την παρέμβαση του φοιτητή της ΑΣΚΤ Αντώνη Βασιλάκη, στη σκάλα της λίμνης με τίτλο «Να κατέβω εθυμήθην». Αν και η πινακίδα τοποθετήθηκε μέσα στον πολύβουλο, αγιονικολιώτικο Ιούλιο, εντούτοις, σε… ελεύθερη μετάφραση θα μπορούσε να προειδοποιεί: «Προσοχή! Η πόλη (ακόμη) κοιμάται…»!
Μια εξήγηση…
Δανείζομαι, χωρίς σχόλιο, την άποψη της ιστορικού τέχνης και επιμελήτριας εκθέσεων, Χάριτος Κανελλοπούλου, για την… υποδοχή της Τέχνης, στο δημόσιο χώρο:
«Στη δημόσια τέχνη, η καλλιτεχνική έκφραση εμφανίζεται σε έναν χώρο που δεν είναι πρώτιστα δημιουργημένος για την έκθεση τέχνης, αλλά καλύπτει άλλες, πρωτεύουσες ανάγκες των χρηστών του, και διαμορφώνεται από τις πρακτικές τους. Με τις εικαστικές παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο, η τέχνη εισέρχεται στην καθημερινή ζωή, διεκδικεί ένα κομμάτι από έναν κοινό χώρο για όλους και χρόνο από τους βεβιασμένους ρυθμούς της καθημερινότητας της πόλης. Χωρίς τον προστατευμένο χώρο της, χωρίς βάθρο θαυμασμού να την αναβιβάζει, η τέχνη γίνεται μέρος της δημόσιας ζωής και του ιστού της πόλης, και προσκαλείται να αναδείξει τέτοιες αξίες και χαρακτηριστικά, που να κεντρίζουν το ενδιαφέρον του εκάστοτε θεατή. Είναι χαρακτηριστικό πως, ενώ η πλειοψηφία των ανθρώπων εμφανίζεται πιο ανεκτική σε σχέση με όσα παρουσιάζουν οι καλλιτέχνες σε έναν χώρο τέχνης, όταν το έργο μεταφέρεται στον δημόσιο χώρο εκφράζουν μία αίσθηση αντίστασης».
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
