Ο ο καθηγητής του LSE Ηλίας Μόσιαλος σε άρθρο του αναφέρει ότι: αυτή την περίοδο έχουμε 3 μορφές της πανδημίας της νόσου του Covid-19.
- Μια ταχύτατα εξελισσόμενη πανδημία σε χώρες που δεν έχουν σημαντική πρόσβαση σε εμβόλια. Να υπενθυμίσω ότι μόνο το 12.9% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο.
- Η πανδημία (και κυρίως η παραλλαγή Δέλτα του ιού) που πλήττει κυρίως τους πληθυσμούς των ανεμβολίαστων στις χώρες υψηλού εισοδήματος.
- Μια μικρότερης έντασης επίπτωση της πανδημίας στους εμβολισμένους που δεν ανέπτυξαν ανοσία (ένα 4-8% του πληθυσμού των εμβολιασμένων).
Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι, σε ορισμένες χώρες που βλέπουμε μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων, το σύνολο σχεδόν των ενηλίκων η του πληθυσμού έχουν εμβολιαστεί. Έτσι προκαλεί εντύπωση γιατί έχουμε ένα νέο πανδημικό κύμα στο Ισραήλ, στη Μεγάλη Βρετανία η στις ΗΠΑ.
Υπάρχουν 4 παράγοντες που έχουν αλλάξει σε σχέση με την παραλλαγή Άλφα και ένας που δεν άλλαξε.
- η παραλλαγή Δέλτα είναι κατά 50-80% πιο μεταδοτική σε σύγκριση με την παραλλαγή Άλφα
-
το ποσοστό των εμβολιασθέντων έχει αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες
-
τα εμβόλια δεν είναι πλέον 100% αποτελεσματικά όσον αφορά την αποτροπή των νοσηλειών. Τα εμβόλια των Pfizer και Moderna είναι 96% αποτελεσματικά και το εμβόλιο της AstraZeneca 92%.
-
τα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας έχουν χαλαρώσει αρκετά τις τελευταίες εβδομάδες σε πολλές χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασθέντων.
Αυτό που δεν άλλαξε είναι η επικινδυνότητα της νέας παραλλαγής όσον αφορά τη σοβαρότητα της νόσου. Παρότι ορισμένες αδημοσίευτες μελέτες δείχνουν ότι ίσως η σοβαρότητα είναι μεγαλύτερη αυτό δεν προκύπτει μέχρι στιγμής από τα στοιχεία που δημοσιεύει ο οργανισμός δημόσιας υγείας της Αγγλίας.
Προκύπτουν όμως ορισμένα εύλογα ερωτήματα.
Είναι όντως εμβολιασμένο το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού στο Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία;
Η απάντηση είναι όχι. Στις ΗΠΑ είναι εμβολιασμένο το 48.4%, στο Ισραήλ το 57.7% και στη Μεγάλη Βρετανία το 53.6%.
Επομένως ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού στις χώρες αυτές είναι ακόμη εκτεθειμένο στην παραλλαγή Δέλτα. Το ακριβές ποσοστό δεν το ξέρουμε σε κάθε χώρα γιατί στα ποσοστά των εμβολιασθέντων θα πρέπει να προσθέσουμε το ποσοστό όσων νοσήσαν και έχουν ακόμη αντισώματα και να αφαιρέσουμε το ποσοστό των εμβολιασθέντων που δεν ανέπτυξαν ανοσία.
Είναι όμως λιγότερη σοβαρή η ασθένεια από την παραλλαγή Δέλτα γιατί με βάση τα στοιχεία της Αγγλίας ενώ έχουμε περισσότερα κρούσματα έχουμε ταυτόχρονα μικρότερο αριθμό ατόμων που νοσηλεύονται και πολύ μικρότερο αριθμό θανάτων σε σύγκριση με προηγούμενα πανδημικά κύματα;
Το επιχείρημα αυτό το προτάσσουν ορισμένοι γιατροί (μερικοί είχαν αναλάβει και σημαντικές θέσεις ευθύνης στο παρελθόν) ‘αναλύοντας’ τα Βρετανικά δεδομένα.
Αλλά αυτό που συμβαίνει στη Βρετανία (και το δείχνουν αναλυτικά τα επισυναπτόμενα γραφήματα) είναι η θετική επίπτωση των εμβολιασμών. Έχουμε λιγότερες εισαγωγές στα νοσοκομεία γιατί πάνω από το 90% των άνω των 60 έχουν εμβολιαστεί. Όχι γιατί έχει εξασθενίσει ο ιός. Παραδόξως η μη, το επιχείρημα της εξασθένισης του ιού με αναφορά στα Βρετανικά δεδομένα μόνο στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί.
Πρέπει οι εμβολιασμένοι να ανησυχούν;
Η παραλλαγή Δέλτα έχει αλλάξει κάπως τα δεδομένα. Πλέον ένα 4-8% των εμβολιασμένων μπορεί να νοσήσει σοβαρά. Και ένα 20-40% (ανάλογα με το εμβόλιο που έκαναν) μπορεί να νοσήσει με ήπια η με μέτριας έντασης συμπτώματα. Όσοι όμως ανεμβολίαστοι κολλήσουν τον ιό θα νοσήσουν όλοι.
Το 4-8% είναι ένα μικρό ποσοστό αλλά σε ένα πληθυσμό 6 εκατομμυρίων εμβολιασθεντων αντιστοιχεί σε 240,000-480,000 άτομα. Επομένως αν ένα ποσοστό αυτών των συμπατριωτών μας κολλήσουν τον ιό θα υπάρχει πίεση στο σύστημα υγείας. Πολύ μεγαλύτερη πίεση όμως θα υπάρξει από τις νοσηλείες των ανεμβολίαστων που είναι αρκετά εκατομμύρια συμπατριώτες μας.
Επομένως τα δεδομένα έχουν αλλάξει κάπως τις τελευταίες εβδομάδες. Γι’ αυτό πρέπει να συνεχίζουμε να προσέχουμε όσο μπορούμε.
Σε 2-3 μήνες το ποσοστό των εμβολιασθέντων θα αυξηθεί και άλλο ενώ αρκετοί ανεμβολίαστοι θα αποκτήσουν ανοσία γιατί θα κολλήσουν τον ιό. Αυτό δυστυχώς δεν θα γίνει ανώδυνα.
Παράλληλα η πολιτεία θα πρέπει να φροντίσει έτσι ώστε τους επόμενους 2-3 μήνες να χορηγηθεί αναμνηστική δόση του εμβολίου στους ανοσοκατασταλμένους και σε όσους ανήκουν στις πολύ ευάλωτες ομάδες καθώς και στα μέλη των οικογενειών τους.
Αν δεν προκύψει νέα πιο επικίνδυνη παραλλαγή, τους επόμενους 3-4 μήνες, τότε μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι στις χώρες υψηλού εισοδήματος θα πετύχουμε τα επιθυμητά ποσοστά ανοσίας στην κοινότητα σε μερικούς μήνες.
Και να ευχόμαστε μετά να μην προκύψουν επικίνδυνες παραλλαγές στις χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος όπου η πλειοψηφία των πολιτών θα είναι μάλλον ανεμβολίαστοι και το 2022.
Μέχρι στιγμής έχουμε δει πάρα πολλές παραλλαγές του ιού. Αλλά τρεις ήταν οι πιο σημαντικές. Η παραλλαγή που επικράτησε στην Ευρώπη το Μάρτιο του 2020, η Άλφα που ξεκίνησε στη νότια Αγγλία το καλοκαίρι το 2020 και η Δέλτα που πλέον επικρατεί σε αρκετές χώρες. Κάθε 6-8 μήνες περίπου έχουμε και μια μετάλλαξη που μας ανησυχεί. Και κάθε φορά ο ιός γίνεται πιο μεταδοτικός.
Θα υπάρξουν και άλλες παραλλαγές του ιού;
Αυτό είναι σίγουρο. Αλλά δεν ξέρουμε προς ποια κατεύθυνση.
Θα έχουμε μεγαλύτερη η μικρότερη μεταδοτικότητα; Θα γίνει ο ιός πιο θανατηφόρος και θα προκαλεί πιο βαριά ασθένεια;
Το πιο πιθανό είναι να προσαρμοστεί ο ιός στα νέα δεδομένα και να γίνει η νόσος Covid-19 μια ενδημική νόσος. Και θα μάθουμε να ζούμε με τον νέο κορωνοιό όπως έχουμε μάθει να ζούμε με άλλους 200 ενδημικούς αναπνευστικούς ιούς παγκοσμίως.
Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να επιταχυνθούν οι εμβολιασμοί σε παγκόσμιο επίπεδο. Διαφορετικά όλα τα σενάρια των μεταλλάξεων και παραλλαγών θα είναι ανοιχτά.
