Θλιβερή πρωτιά καταγράφει η Κρήτη στον κατάλογο των περιφερειών της χώρας με τις περισσότερες αυτοκτονίες, την ίδια ώρα που από το 2020 έως το 2022 το εν λόγω φαινόμενο κατέγραψε αυξητική τάση κατά περίπου 25% σε πανελλαδικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός των αυτοκτονιών που καταγράφηκε το 2022 αγγίζει τις 600, που αντιστοιχεί σε τουλάχιστον δύο αυτοκτονίες καθημερινά.
Σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία αυτοκτονιών που αναλύθηκαν και υπέστησαν επεξεργασία από το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών και το ερευνητικό δίκτυο καταγραφής του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της οργάνωσης ΚΛΙΜΑΚΑ το 17% του συνολικού αριθμού των θανάτων που καταγράφηκε σε όλη την Ελλάδα αφορούν σε περιπτώσεις στο νησί μας.
Το ζήτημα της αυξημένης αυτοκτονικότητας στην Κρήτη είναι κρίσιμης σημασίας και αποτελεί εδώ και χρόνια ένα πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ, με την Κρήτη, σύμφωνα με τους ειδικούς, να αποτελεί μία περιφέρεια με διαχρονικά υψηλούς δείκτες αυτοκτονίας, για πάνω από μία δεκαετία.
Τρεις αυτοκτονίες, πολλαπλάσιες απόπειρες
Στο νομό Λασιθίου, όπως μεταφέρει στην ΑΝΑΤΟΛΗ ο Ψυχίατρος και Διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Αγίου Νικολάου (η λειτουργία του υπάγεται στο Γενικό Νοσοκομείο Αγ. Νικολάου) Χρήστος Μόκκας, εντός του περασμένου έτους (2022) κατεγράφησαν 3 αυτοκτονίες: 1 στο Επάνω Μεραμπέλλο, 1 στην Ιεράπετρα και 1 στη Γρα Λυγιά. Και οι τρεις περιπτώσεις αφορούν άνδρες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο κ. Μόκκας, μάλιστα, πολλαπλάσιες στο Λασίθι ήταν οι απόπειρες αυτοκτονίας (5 τον αριθμό), ενώ βάσει των στοιχείων που έχει λάβει από την Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας οι απόπειρες αριθμούν σε πάνω από 15 που δεν αφορούν αποκλειστικά ασθενείς της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας αλλά συμπεριλαμβάνουν και περιπτώσεις ανθρώπων που επικοινώνησαν τηλεφωνικά μαζί τους.
Ανεπαρκής στελέχωση δομών, μοναδικός νομός χωρίς Ψυχιατρική
Ερμηνεύοντας τα παραπάνω νούμερα, ο κ. Μόκκας σημειώνει την μη επαρκή στελέχωση με προσωπικό των δομών-υπηρεσιών. Την ίδια ώρα που ο νομός Λασιθίου παραμένει ο μοναδικός νομός της Κρήτης χωρίς Ψυχιατρική κλινική, αν και εδώ και πολύ καιρό έχει γίνει η αναγκαία τροποποίηση του Οργανισμού του Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου, ενώ υπάρχει και η σχετική προμελέτη για τη λειτουργία της εντός του ΓΝΑΝ.
Όσο για τις αιτίες του φαινομένου, αυτές, σημειώνει, είναι ποικίλες.
Πέραν της πανδημίας που έχει παίξει το ρόλο της, ο Διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας, βασιζόμενος και στην εμπειρία του από τα περιστατικά που καλείται να διαχειριστεί, στέκεται στη στρωματογραφία, στη δομή και στη νοοτροπία των τοπικών κοινωνιών στην Κρήτη, που εκτός των αρκετών καλών που έχει, δημιουργεί από τη μία για πολλούς ανθρώπους ένα αρκετά πιεστικό πλαίσιο με στρες, άγχος, κλπ, στο οποίο ορισμένοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν -και από την άλλη δεν τους επιτρέπει και να πάνε εγκαίρως σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
«Εξ αιτίας μιας συντηρητικής νοοτροπίας πολλοί αισθάνονται από ντροπή έως και τρόμο στο να πάνε σε μια τέτοια υπηρεσία, με αποτέλεσμα ασθενείς με κάποιο πρόβλημα να μην ωθούνται από τους οικείους τους στους ειδικούς». Αρκετές, μάλιστα, όπως λέει, είναι οι περιπτώσεις ασθενών που προσέρχονται στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας κρυφά λόγω ντροπής ή φόβου από το περιβάλλον τους. «Πολλοί είναι αυτοί που λένε σε ασθενείς, για παράδειγμα: Έλα μωρέ, τι τα θες εσύ τα φάρμακα και τον ψυχίατρο, όλα στο κεφάλι σου είναι. Ή που θεωρούν ότι είναι ένδειξη αδυναμίας να προσφύγει κάποιος σε ειδικό. Και πολλές φορές και από ανθρώπους μορφωμένους».
ΝΙΚΟΣ ΣΓΟΥΡΟΣ
