Ο σύλλογος ιδρύθηκε στις 8 Νοεμβρίου του 1976 από ρεθυμνιώτες που ήθελαν να προσφέρουν στη διατήρηση της κρητικής παράδοσης με τη Σοφία Ηλιάκη να αποτελεί την ψυχή αυτής της προσπάθειας. Μέχρι την τελευταία της στιγμή, η αείμνηστη Σοφία Ηλιάκη ήταν δίπλα στον σύλλογο, αφού άλλωστε άφησε την τελευταία της πνοή σε ένα ταξίδι στην Ιορδανία και στον Ιορδάνη Ποταμό, στο πλαίσιο της συμμετοχής του συλλόγου σε ένα φεστιβάλ χορού και μουσικής.
Παρ’ ότι ήταν ήδη 84 ετών, η Σοφία Ηλιάκη θέλησε να ακολουθήσει την αποστολή στο φεστιβάλ. Ετοίμασε καινούριες στολές και πήγε μαζί με τα παιδιά της, όπως συνήθιζε να λέει. Η κα Σοφία στο πλαίσιο αυτού του ταξιδιού πραγματοποίησε και μία μεγάλη επιθυμία της, να πάει στον Ιορδάνη ποταμό. Πήγε, πήρε το «βάπτισμά» της και λίγα λεπτά αργότερα….επιστρέφοντας στο λεωφορείο που μετέφερε την αποστολή, άφησε την τελευταία της πνοή, κι όπως μας είπε ο γιος της, Κωστής Ηλιάκης, είχε ήδη πει: «τώρα μπορώ να πεθάνω ήσυχη».
Η εκδήλωση της π. Παρασκευής στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Χιλιάδες κόσμου βρέθηκαν στον χώρο του θόλου του Αγά Χαν στη Φορτέτσα και είδαν μπροστά τους να χορεύουν εντυπωσιακά οι σύλλογοι «Αρκάδι», «Όμιλος Βρακοφόρων Κρήτης», «Κουρήτες», «Λύκειο Ελληνίδων» αλλά και η «Κρητική Αδελφότητα του Σίδνεϊ». Για όλους η αείμνηστη Σοφία Ηλιάκη είχε δημιουργήσει μοναδικές στολές και με αυτόν τον τρόπο την τίμησαν.
Τη βραδιά παρουσίασε ο γνωστός Γιώργος Βιτώρος και συμμετείχαν πολλοί κρητικοί καλλιτέχνες. Για τη συνεισφορά της Σοφίας Ηλιάκη, για την κρητική φορεσία και την παράδοση μίλησαν ο γιατρός, Μανώλης Παπυράκης, η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Φέφη Βαλαρή, ο πρόεδρος της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης, τ. πρόεδρος της ΙΛΕΡ, Μιχάλης Τρούλης, η φιλόλογος, Αναστασία Φρυγανάκη, ο δάσκαλος Νίκος Δερεδάκης, ενώ την εκδήλωση έκλεισε με χαιρετισμό του ο νυν πρόεδρος του συλλόγου Αρκάδι, ο γιος της Σοφίας, Κωστής Ηλιάκης.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η εκδήλωση πλαισιώθηκε και με βίντεο που έδειχναν τη Σοφία Ηλιάκη να μιλάει στην κάμερα, από εκδηλώσεις που συμμετείχε, πράγμα που προκάλεσε ρίγη συγκίνησης στους παρισταμένους.
ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΣΟΦΙΑ ΗΛΙΑΚΗ
Η Σοφία Ηλιάκη-Παπαδάκη, το γένος Κλειδή, γεννήθηκε το 1927 στο χωριό Αγκουσελιανά Αγίου Βασιλείου. Ο πατέρας της ήταν ο Γεώργιος Παπαδάκης, γιος ιερέα, εθελοντής στον Μακεδονικό Αγώνα, συμπολεμιστής του Καπετάνιου Στυλιανού Κλειδή που θυσιάστηκε στο βωμό της ελευθερίας της Ελλάδος από τον Τουρκικό ζυγό. Η μητέρα της, καταγόταν από την οικογένεια των «Κλειδήδων», είχε δέκα αδέλφια που τραγουδούσαν και χόρευαν.
Τα πέντε από αυτά γνώριζαν και έπαιζαν Κρητικά παραδοσιακά όργανα, λύρα, λαούτο και μαντολίνο. Η μητέρα της έραβε τα κουστούμια της Κρητικής Σχολής Χωροφυλακής και η θεία της Μαρία Κλειδή έραβε κρητικές φορεσιές. Τα βιώματα αυτά ήταν καθοριστικά για την «Αρχόντισσα» της Κρητικής Παράδοσης.
Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της, φοίτησε στα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών της Ανθούλας Χαρτουλάρη στην Αθήνα, όπου αρίστευσε ανάμεσα σε 500 σπουδάστριες. Η βράβευσή της κοινοποιήθηκε στα τότε μέσα μαζικής ενημέρωσης με αποτέλεσμα να της προταθεί η διεύθυνση της Σχολής Ελευθέρων Σπουδών της Άντρου. Οι γονείς της Σοφίας ήθελαν να παραμείνει η θυγατέρα τους στην Κρήτη και έτσι ίδρυσε το 1949 στο Ρέθυμνο τα πρώτα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών που λειτούργησαν στην Παλιά Πόλη Ρεθύμνου, στο παλαιότερο κτήριο της τότε Σχολής Χωροφύλακης, απέναντι από τον ναό της Μικρής Παναγίας. Αρχικά φοίτησαν διακόσια πενήντα μαθήτριες, από τις οποίες οι 45 ήταν οικότροφες. Προέρχονταν από πολλά χωριά του νομού Ρεθύμνης και έμεναν στο διπλανό κτήριο των Εργαστηρίων. Η κυρία Σοφία ως διευθύντρια είχε όλη την ευθύνη τόσο για τη μόρφωσή τους όσο και για τη διαμονή και διατροφή τους. Τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των οικότροφων κοριτσιών έφτασε τις 650. Διδάσκονταν κέντημα, κοπτική, ραπτική, οικοκυρικά, χορό και τραγούδι.
Το 1951, η Σοφία παντρεύτηκε τον Ευάγγελο Ηλιάκη του Κωνσταντίνου, εγγονό του καπετάνιου Σταυριανού Μπίρη, οπλαρχηγού και διοικητή Χωροφυλακής της επαρχίας Σφακίων και αρχηγού της μάχης του Ατσιπόπουλου κατά την επανάσταση της Θερίσσου, ακολούθου του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η Σοφία και ο Ευάγγελος απέκτησαν τρία παιδιά τη Μαίρη, τη Γεωργία (Αρχιτέκτονες) και τον Κωνσταντίνο Ηλιάκη (Αντιδήμαρχο Ρεθύμνης και Αρχιτέκτονα).
Τα εργαστήρια ελευθέρων σπουδών επεκτάθηκαν σε όλο τον νομό Ρεθύμνου. Ιδρύθηκαν τέσσερα παραρτήματα με έδρες το Σπήλι, το Βυζάρι, το Πέραμα και την Επισκοπή. Με προτροπή της ίδιας και παρέμβαση του τότε Δημάρχου Ρεθύμνης Ευαγγέλου Δασκαλάκη προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης, τα Εργαστήρια μετετράπηκαν σε Δημόσιο Σχολείο, με την επωνυμία Κέντρο Εργαζομένου Κοριτσιού, όπου μπορούσαν να φοιτήσουν όλες οι άπορες κοπέλες. Στο Κέντρο η Σοφία Ηλιάκη δίδασκε κυρίως ραφή κρητικών παραδοσιακών φορεσιών και χορό.
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΑΡΚΑΔΙ»
Οι ηγετικές ικανότητές της, το πάθος της για την παράδοση και η δεξιοτεχνία της στην κατασκευή κρητικών στολών, την οδήγησαν στη συμμετοχή σε πολιτιστικούς- λαογραφικούς ομίλους του Ρεθύμνου, όπως η Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία με κορυφαία στιγμή την ίδρυση του Λαογραφικού Μουσικοχορευτικού Συλλόγου «Το Αρκάδι» Ρεθύμνου στις 8 Νοεμβρίου 1976 ανήμερα της επετείου της ηρωικής αυτοθυσίας των οπλαρχηγών, μοναχών, γυναικοπαιδών και πλήθος πιστών που ανατινάχτηκαν ζωντανοί στην Ιερά Μονή Αρκαδίου, προτιμώντας την αιώνια ζωή από την Τουρκική υποδούλωση.
Ο Σύλλογος έχει ως διαχρονικό στόχο τη διατήρηση της παράδοσης και τη διάδοση των Κρητικών ηθών και εθίμων. Μετέχει σε ποικίλες εκφάνσεις της πολιτιστικής ζωής του Ρεθύμνου και έχει διακριθεί διεθνώς για τη συμμετοχή του σε διαπολιτιστικές συναντήσεις.
www.goodnet.gr
