Ένα από τα πολλά ιστορικά μνημεία του Κρούστα είναι η πηγή στον Προφήτη Ηλία («το βρυσιδάκι τ’ Αϊ-Λιά»), πριν την είσοδο στο χωριό. Τα τελευταία χρόνια το νερό είναι ελάχιστο και δεν γνωρίζουμε αν αυτό έχει σχέση με τον κοντινό τεράστιο πλάτανο που φαίνεται να αργοπεθαίνει.
Επάνω στην πηγή είναι εντειχισμένη μια επιγραφή της οποίας η ανάγνωση είναι δύσκολη. Η ιστορικός Μαρία Σωρού μας ενημέρωσε ότι «πιθανότατα τοποθετήθηκε από προηγούμενο κτίσμα που υπήρχε εκεί, γιατί δεν είναι συμμετρική. Διαβάζουμε δύο ημερομηνίες 1810 και 1856. Το μοτίβο του ρόδακα που διακρίνουμε το έχουμε συναντήσει σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Εδώ, λέγανε οι παλιοί, υπήρχαν… νεράιδες και γι’ αυτό δεν έπρεπε να περνάμε τη νύχτα γιατί οι νεράιδες θα μας έπαιρναν τη φωνή».
Δίπλα στην πηγή υπάρχουν γούρνες όπου οι Κρουστιανοί έπλεναν και αξίζει να διαβάσετε προσεκτικά το εξαιρετικό ποίημα που έγραφε ο Γιάννης Βάρδας, ο Λυραρογιάννης:
ΤΟΥ ΑΪ-ΛΙΑ
«Το βρυσιδάκι τ’ Αϊ-Λιά μυρτιές κι ελιές ποτίζει,
ποτίζει κι ένα πλάτανο χιλιώ χρονών κι απάνω.
Περάτης εκατέβαινε ’πό πάνω ’πού τ’ αόρι
κι είδε τον τόπον όμορφο και το νερό δροσάτο
κι έκατσε να ξεκουραστεί στη ρίζα του πλατάνου.
Κι ετσά που φουρφουρίζανε τα φύλλα του πλατάνου
κι ετσά που ’χτύπα το νερό χάμαι στα χοχλαδάκια,
τάξε πως του μιλιούσανε, τάξε και πως του λέγαν:
– Γιάντα δεν ήρθες πρόσαργο, μόνο ’ρθες μεσημέρι,
να δεις τα χωριατόπουλα με τσι χωριατοπούλες
που ’ρχουνται να γεμίσουνε το ’να ξωπίσω στ’ άλλο,
το ’να με το λαήνι ν-του, τ’ άλλο με το σταμνί του,
να δεις τση νιότης τον αθό, τση νιότης τον αέρα,
την ομορφιά του έρωντα, τη δύναμη τσ’ αγάπης,
να δεις το νιο που το μιλεί, την κόρη που το λέει,
και πέμπει αυτός βασιλικό κι εκείνη μαντηλάκι.
Γή να ’ρθεις Κυριακή πρωί, Σαββάτο μεσημέρι,
να δεις μεσοκαιρίτισσες που ’ρχουνται για μπουγάδα
κι αφήνουν τσι καλίκωσες στα παταράκια πάνω
και πλύνουνε ξυπόλυτες και ξεμπετουριασμένες,
να δεις π’ ανεμπουκώνουνε τα σακοφύστανά ν-τως
και φαίνουνται τα κάλλη ν-τως στο γόνατο ’πό πάνω
και φαίνουνται τα μπράτσα ν-τως σαν του χιονιού το χρώμα
κι αλλήλως χωρατεύγουνε κι αλλήλως λαντουρούνται
και γίνουνται πιο δροσερές ’πού το νερό τση βρύσης.
Γή νά ’ρθεις μέρα τση Λαμπρής με το Χριστός Ανέστη,
που φέρνουν την Ανάσταση στσοι κλώνους μου ’ποκάτω».
ΥΓ.: Η Δεύτερη Ανάσταση του Κρούστα γινόταν στον Προφήτη Ηλία.
