Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας του Νομού Λασιθίου είναι αποτέλεσμα του κλεισίματος του Ψυχιατρείου της Σούδας, όπως ανέφερε μιλώντας στην ΑΝΑΤΟΛΗ ο κ. Εμμανουήλ Καναβάκης, Ψυχικά Υπεύθυνός της. Το θεραπευτήριο ψυχικών παθήσεων στην Σούδα έκλεισε το 2006 και τότε προέκυψε η Μονάδα του Νομού Λασιθίου. Μέχρι τότε στο Νομό Λασιθίου δεν υπήρχε καμία ψυχιατρική δομή.
Του χρόνου η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας θα συμπληρώσει 20 χρόνια λειτουργίας και στα χρόνια αυτά έχει δει 10.300 ασθενείς, ποσοστό μεγάλο αναφορικά με το συνολικό πληθυσμό του νομού που είναι περίπου 73.000.
Μείωση ακούσιων νοσηλειών και αυτοκτονιών
Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι από το Νομό Λασιθίου εισάγονταν ακούσια για νοσηλεία σε ψυχιατρικά ιδρύματα του Ηρακλείου και των Χανίων περίπου 130 άτομα ετησίως.
Στα πρώτα τέσσερα χρόνια λειτουργίας της Μονάδας, μειώθηκε ο αριθμός αυτός σε 30 άτομα, που σημαίνει ότι λειτούργησε με αποτελεσματικό τρόπο η Μονάδα και έχει καταφέρει να έχει, σύμφωνα με τον κ. Καναβάκη, τα καλύτερα αποτελέσματα πανελλαδικά. Δηλαδή, τις λιγότερες ακούσιες νοσηλείες και τις λιγότερες αυτοκτονίες αναλογικά και με τον πληθυσμό.
Σε σχέση με τις Κινητές Μονάδες που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα ο κ. Καναβάκης πρόσθεσε ότι η Μονάδα Λασιθίου, έχει το λιγότερο προσωπικό, αλλά τα καλύτερα αποτελέσματα. Συγκρίνει με αντίστοιχη δομή που έχει περίπου 100 ασθενείς ψυχωτικούς ενώ η Μονάδα Λασιθίου έχει 200. Τους 100 τους βλέπουν 23 άτομα, ενώ τους 200 του Νομού Λασιθίου τους βλέπουν 11 άτομα (συμπεριλαμβανομένων των ψυχολόγων, νοσηλευτών, κοινωνικών λειτουργών, διοικητικών υπάλληλων, ψυχίατρων και κατά περιόδους ειδικευομένων ψυχίατρων, αλλά και νέων ψυχίατρων).
Η Μονάδα εκπαιδεύει – όταν χρειάζεται – ψυχολόγους και νοσηλευτές που σε προπτυχιακά τμήματα την επισκέπτονται για εκπαίδευση.
Ο κ. Καναβάκης τόνισε ότι το προσωπικό είναι άρτια εκπαιδευμένο στο πώς να κάνουν διαγνωστικά τεστ, τεστ νοημοσύνης, αλλά και προσωπικότητας.
Σε όλο το Νομό Λασιθίου
Χαρακτηριστικό της Κινητής Μονάδας είναι ότι προσφέρει τις υπηρεσίες της σε όλο τον Νομό ανεξάρτητα από την τοποθεσία του ασθενούς. (Στο φύλλο της Δευτέρας της ΑΝΑΤΟΛΗΣ δημοσιεύεται το πρόγραμμα εβδομάδας της Μονάδας)
Επιπρόσθετα η Μονάδα έχει καταφέρει να διατηρεί άψογη συνεργασία με όλα τα νοσοκομεία, τα γηροκομεία, την δικαιοσύνη, την εκκλησία, αλλά και την αστυνομία.
Απεξάρτηση από το αλκοόλ
Ασχολείται ακόμα με ζητήματα όπως η ενδοοικογενειακή βία, το παιδοψυχιατρικό και με πρόγραμμα αλκοολικών ασθενών, οι οποίοι νοσηλεύονται στο Νοσοκομείο Νεάπολης για σωματική απεξάρτηση και τους παρακολουθούν τόσο όταν νοσηλεύονται, όσο και όταν εξέρχονται. Αυτό το πρόγραμμα απεξάρτησης από τον αλκοολισμό γίνεται σε συνεργασία με την Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου Νεάπολης, με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Για τα παιδιά
Η Κινητή Μονάδα επί 18 χρόνια διέθετε και Παιδοψυχίατρο και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους σε παιδιά και εφήβους από την έναρξη της Μονάδας μέχρι και σήμερα. Πριν από ένα περίπου χρόνο ο Παιδοψυχίατρος έφυγε για το εξωτερικό, αλλά ο κ. Καναβάκης φροντίζει να βλέπει ο ίδιος τα παιδιά εξαιτίας της ευαισθησίας που διαθέτει για αυτά.
Αυξήθηκαν τα προβλήματα μετά την πανδημία
Όμως, σύμφωνα με τον κ. Καναβάκη τα τελευταία χρόνια με το που εμφανίστηκε η οικονομική κρίση, αλλά και η κρίση της πανδημίας COVID-19 αυξήθηκαν τα προβλήματα σε επίπεδο Νομού, Περιφέρειας αλλά και χώρας. Ενώ αυξάνονται οι δομές Ψυχικής Υγείας, αντί να μειώνονται οι ακούσιες νοσηλείες συνεχώς αυξάνονται.
Δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ότι δυστυχώς η ελληνική οικογένεια, έχει μάθει να σπρώχνει το πρόβλημα έξω από την οικογένεια, γεγονός που σημαίνει ότι πολύ πιο εύκολα ένα άτομο θα μπει στην κλινική συγκριτικά με τα παλαιότερα χρόνια.
Συμπλήρωσε ότι, όταν πρωτοξεκίνησε η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας στο Νομό Λασιθίου, ερχόντουσαν οι ασθενείς και ντρεπόντουσαν να τους πουν το ονοματεπώνυμο τους, ενώ τώρα έχουν γνωριστεί και εξ αιτίας του ότι η Κινητή Μονάδα πηγαίνει οπουδήποτε υπάρχει ανάγκη βοηθείας, ακόμη και έκτακτα, υπάρχει άλλη άνεση στην επικοινωνία.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας, έχει 24ωρη εφημερία και κάνουν ό,τι χρειαστεί για να επέμβουν σε όλα τα περιστατικά. Έχουν επέμβει σε πάρα πολλά από τα αιτήματα από την Κοινότητα, πολλοί ψυχολόγοι μεταβαίνουν στην Αστυνομία και παρίστανται στους ανήλικους.
Καταπολέμηση ενδοοικογενειακής βίας
Η Μονάδα έχει καταγράψει όλες τις προβληματικές οικογένειες που υπάρχουν στον Νομό Λασιθίου, γνωρίζουν πού υπάρχουν προβλήματα και πού χρειάζεται να επέμβουν.
Η Μονάδα σε συνεργασία με την εισαγγελία και την αστυνομία, αντιμετωπίζουν την οικογενειακή βία εδώ και πάρα πολλά χρόνια και διαπίστωσαν ότι στο Νομό Λασιθίου δεν αυξήθηκε την περίοδο της πανδημίας, σε αντίθεση με άλλες περιοχές.
Μια επιπρόσθετη δράση της Μονάδας είναι ότι διοργανώνουν κάθε χρόνο σεμινάρια με την Αστυνομία σε ανήλικους παραβάτες. Ενώ επίσης, συνεισφέρουν κάνοντας εκπαίδευση στο προσωπικό του σχολείου. Το πιο πρόσφατο ήταν με αντικείμενο που αφορούσε στους τρόπους σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ γονέων, καθηγητών και μαθητών.
Πώς υλοποιείται το έργο της
Ο κ. Καναβάκης ανέφερε ότι όταν κάποιος αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα, παίρνει τηλέφωνο στην Κινητή Μονάδα, όπου απαντάει ένας μορφωμένος και επιμορφωμένος υπάλληλος, που αναγνωρίζει το επείγον του περιστατικού. Λαμβάνεται το ιστορικό από την Κοινωνική Λειτουργό και γίνεται η απαραίτητη διαλογή εάν χρειάζεται ψυχολόγο, ψυχίατρο ή και τα δύο. Οι συνεδρίες πραγματοποιούνται είτε στον χώρο του ασθενή είτε στο χώρο της Μονάδας.
Προκλήσεις και πολύπλευρη στήριξη
Τα τελευταία χρόνια τα άτομα έρχονται πιο εύκολα στη Μονάδα, αλλά υπάρχουν και λίγες οικογένειες που δεν επιθυμούν να φανούν ότι παρακολουθούνται τοπικά και αυτό σχετίζεται σύμφωνα με τον κ. Καναβάκη με την αντίληψη και την κουλτούρα της οικογένειας. Δυστυχώς στην Κρήτη γενικότερα, υπάρχουν ασθενείς που δεν θέλουν αντιμετώπιση στην Περιφέρεια Κρήτης, αλλά πηγαίνουν στην Αθήνα.
Εάν κάποιος όμως, δεν πάει καθόλου είναι υποχρέωση της Κοινοτικής Ψυχιατρικής Κλινικής να βρει αυτούς τους ανθρώπους και να εξαντλήσουν όλες τις πιθανότητες για να μην έχουν ακούσια νοσηλεία. Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας έχει 7-10 ακούσιες νοσηλείες τον χρόνο.
Ο Νομός Λασιθίου δεν έχει υψηλή εγκληματικότητα, είναι ένας ήρεμος Νομός, παρ’ όλα αυτά σύμφωνα με τον Ψυχικά Υπεύθυνο της Μονάδας τα προβλήματα είναι πολλαπλά. Τα επικρατέστερα είναι οι σχιζοφρενικές ψυχώσεις, οι διαταραχές προσωπικότητας και ο αλκοολισμός.
Θεραπεία μέσα από τον πόνο
Ο κ. Καναβάκης συμπλήρωσε ότι: «Δεν υπάρχει σήμερα ευτυχισμένος άνθρωπος, υπάρχει ευχαριστημένος» και με την φράση αυτή θέλησε να τονίσει ότι όλοι μας πρέπει να προσπαθούμε για το καλύτερο τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους γύρω μας. Θεωρεί ότι ο καλύτερος άνθρωπος σήμερα είναι ο βασανισμένος άνθρωπος, που συνδυάζει και την θεραπεία της ψυχής του, διότι έχει πονέσει και γνωρίσει από προσωπική εμπειρία τι θα πει ο ψυχικός πόνος.
Η σημασία της εμπιστοσύνης στον ασθενή
Ένα περιστατικό που έχει ξεχωρίσει ηταν ένα αλλοδαπό παιδί, το οποίο το έβλεπε και κατάφερε να πάρει την ελληνική υπηκοότητα. Το παιδί αυτό εξέφρασε την προσωπική επιθυμία να υπηρετήσει στον Ελληνικό Στρατό. Ο κ. Καναβάκης δεν είχε κανένα πρόβλημα διότι είχε εμπιστοσύνη στο παιδί, αλλά τελικά δεν τον άφησαν να υπηρετήσει επειδή έτυχε να έχει ένα περιστατικό ψυχικής υγείας.
Πρόσθεσε ότι, ο ίδιος έχει στείλει παλαιότερα στο στρατό σχιζοφρενή ασθενή, πήρε όπλο και υπηρέτησε ως Ι1 και ο στρατός δεν το κατάλαβε, ενώ τόνισε ότι δεν παίζει με την ζωή των ασθενών, αλλά τους εμπιστεύεται. Θεωρεί ότι αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει αποτέλεσμα.
Το μήνυμα που θέλησε ο κ. Καναβάκης να περάσει είναι: «Δεν πρέπει να φοβόμαστε τον ψυχικά ασθενή, αλλά να φοβόμαστε τον άνθρωπο που δεν ζητάει βοήθεια, γιατί εκείνος είναι πιο ασθενής από αυτόν που ζητάει βοήθεια!»
ΣΟΦΙΑ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗ
