Καθημερινός επισκέπτης στον κήπο του σπιτιού του είναι ένα μικρό λιακόνι: «Έρχεται μεσημέρι και φεύγει βράδυ, υπέροχο ζωάκι… πρόλαβα να του πάρω ένα αυτόγραφο σήμερα!», μας λέγει ο φίλος Αντώνης και μας δείχνει τη φωτογραφία.
Το λιακόνι (Chalcidesocellatus) είναι ένα φίδι που πολλοί πιστεύουν ότι είναι επικίνδυνο, αλλά αυτό δεν ισχύει. Είναι τελείως ακίνδυνο. Θα λέγαμε ότι μοιάζει με διασταύρωση φιδιού και σαύρας, έχει δύο κοντά πόδια σαν της σαύρας, αλλά το υπόλοιπο σώμα μοιάζει με φίδι. Θεωρείται ότι φέρνει τύχη ή γούρι.
Στην Κρήτη ζει και το σπιτόφιδο (Elaphesitula ή Zamenissitula), το ομορφότερο είδος φιδιού της Ελλάδας, με χαρακτηριστικά κοκκινοπορτοκαλί σημάδια στην πλάτη. Σε κάποιες περιοχές οι άνθρωποι το έφερναν μέσα στα σπίτια τους για τον έλεγχο των ποντικιών.
Συχνά αλλοδαποί επισκέπτες με ερωτούν αν υπάρχουν δηλητηριώδη ζώα στην Κρήτη. Η κατηγορηματική απάντησή μου είναι ότι δεν υπάρχουν και ότι υπάρχουν κάποια δηλητηριώδη ζώα, αλλά το δηλητήριό τους δεν είναι αρκετό για να χάσουμε τη ζωή μας. Βεβαίως ίσως υπάρχει πρόβλημα με κάποιους που είναι αλλεργικοί.
Γιατί όμως το λιακόνι και τα άλλα ερπετά της Κρήτης δεν είναι δηλητηριώδη; Μία απάντηση μας δίνει ο Γιώργος Χουστουλάκης (voltarakia.gr): «Μία παράδοση λέει, πως στην Κρήτη δεν υπάρχει κανένα είδους ερπετού, που να είναι δηλητηριώδες. Αυτό γιατί σύμφωνα με ένα θρύλο, όταν κατέβηκε ο Απόστολος Παύλος στους Καλούς Λιμένες και πήγαινε στη Γόρτυνα, τον δάγκωσε ένα φίδι. Αυτός πόνεσε, και καταράστηκε όλα τα ερπετά που υπάρχουν στο νησί να είναι άκακα! Λένε τώρα πως γι’ αυτό ποτέ στην Κρήτη δεν είχαμε ιδιαίτερα προβλήματα, από δαγκώματα φιδιών ή λιακονιών».
Ποια είναι τα δηλητηριώδη ζώα της Κρήτης που από το δηλητήριό τους δεν κινδυνεύουμε;
Το αγιόφιδο (που για να προκαλέσει πρόβλημα στον άνθρωπο πρέπει να μπει το χέρι μας μέσα στο στόμα του φιδιού, κάτι που είναι θεωρητικά αδύνατο), η λεγόμενη σαρανταποδαρούσα της Κρήτης (που προκαλεί σοβαρό πόνο σε περίπτωση που μας δαγκώσει), η αράχνη «Μαύρη Χήρα» (που δεν μπορεί να προκαλέσει θάνατο), η αράχνη Βιολί (που δεν νιώθουμε το παραμικρό αν μας τσιμπήσει), οι σκορπιοί Euscorpiuscandiota, Mesobuthusgibbosus και Iurusdekanum (που το τσίμπημά τους πονάει αρκετά).
ΥΓ: Λέγανε παλιά για το λιακόνι, που όμως δεν ισχύει: «Αν σε δαγκάσει απ’ το στόμα γύρευε γιατρό και στρώμα, αν σε δαγκάσει απ’ την ουρά καθελέτο και παπά!»… όπου κάθε(γ)λέτο (από το ιταλικό cataletto) είναι το φέρετρο! Με το λιακόνι παρομοίαζαν τις… φαρμακόγλωσσες γυναίκες: «Καλά, αυτή είναι σκέτο λιακόνι!».
ΛΕΩΝ.Κ.
