Η 1η Οκτωβρίου του 2021 ήταν μία καλή ημέρα για το αναπηρικό κίνημα στη χώρα μας όταν, μετά από πολλά χρόνια, ψηφίστηκε στη Βουλή η εφαρμογή του προγράμματος του Προσωπικού Βοηθού (ΠΒ). Ο προσωπικός βοηθός είναι ο πυλώνας της Ανεξάρτητης Διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Η ανεξάρτητη διαβίωση αφορά το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, τον αυτοπροσδιορισμό και την επιλογή του τρόπου ζωής, δηλαδή να μπορούν οι άνθρωποι με αναπηρία να ικανοποιούν, χωρίς εμπόδια, τις επιθυμίες τους και τις ανάγκες τους, όπως πότε και τι θα φάνε, πότε θα κάνουν την υγιεινή τους και άλλες παρόμοιες καθημερινές επιλογές ή ακόμα και επιλογές ζωής, όπως πού θα σπουδάσουν, πού θα εργαστούν, αν θα μείνουν σε δικό τους σπίτι, ποιους ανθρώπους θα συναναστραφούν κτλ. Επιλογές, που όλοι μας θέλουμε να έχουμε.
Ο προσωπικός βοηθός, ουσιαστικά είναι τα «μάτια», τα «χέρια», τα «πόδια» των ανθρώπων με τύφλωση ή κινητική αναπηρία και αντίστοιχα αυτός που θα βοηθήσει κάποιον με νοητική αναπηρία να πάρει μία καθημερινή απόφαση με την καθοδήγηση της οικογένειας, όταν χρειάζεται, π.χ. τι θέλει να φάει σήμερα, ποιο ρούχο θέλει να φορέσει, αν θέλει να πάει στο γήπεδο ή στην πλατεία.
Παράλληλα, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η εργασία του Προσωπικού Βοηθού είναι μεν ένα νέο επάγγελμα για την Ελλάδα, όμως ισχύουν οι αντίστοιχοι κανόνες μιας επαγγελματικής σχέσης ανάμεσα στον ΠΒ (εργαζόμενο) και στο άτομο με αναπηρία (εργοδότη), όπως σε κάθε άλλο επάγγελμα. Πρόκειται για μια σχέση αλληλοσεβασμού και ορίων, με υποχρεώσεις και δικαιώματα, τα οποία ορίζονται ανάλογα με τις ανάγκες, επιθυμίες, δραστηριότητες των ΑμεΑ και το ποιες υπηρεσίες προσφέρει ο ΠΒ. Τα παραπάνω καθορίζονται είτε από τα δύο μέλη είτε αν μιλάμε για ανήλικο ΑμεΑ ή άτομο με νοητική αναπηρία από την οικογένεια και τον ΠΒ. Ο προσωπικός βοηθός δεν παρέχει νοσηλευτικές, ιατρικές, φυσιοθεραπευτικές και άλλες συναφείς υπηρεσίες.
Από το 2022, έτος που ξεκίνησε το πιλοτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Προσωπικός Βοηθός για Άτομα με Αναπηρία», μπορούν όσοι ενδιαφέρονται να γίνουν Προσωπικοί Βοηθοί να κάνουν την αίτηση τους στο prosopikosvoithos.gov.gr . Σε αντίθεση με τις αιτήσεις για τους ωφελούμενους ΑμεΑ που η διαδικασία των αιτήσεων έχει ολοκληρωθεί, οι αιτήσεις για εγγραφή στο μητρώο των προσωπικών βοηθών θα παραμείνει ανοικτή καθ’ όλη τη διάρκεια του πιλοτικού προγράμματος.
Για να γίνετε Προσωπικός Βοηθός, θα πρέπει:
- Να είστε 18 έως 67 ετών,
- Να μην έχετε καταδικαστεί αμετάκλητα για: εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής και τα εγκλήματα σχετικά με την οικογένεια, εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας, εμπορία ανθρώπων και άλλα τα οποία θα βρείτε αναλυτικά στους παρακάτω συνδέσμους. Η απαγόρευση εκτείνεται και στις περιπτώσεις που εκκρεμεί ποινική δίωξη ή βρίσκεται σε ισχύ οριστική ή τελεσίδικη καταδικαστική απόφαση, η οποία δεν έχει καταστεί αμετάκλητη,
- Εάν είστε πολίτες χώρας εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να βρίσκεστε νόμιμα στην Ελλάδα και να έχετε το δικαίωμα να εργασθείτε,
- Να έχετε καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας (δεν απαιτείται πιστοποιητικό γλωσσομάθειας)
- Να διαθέτετε βεβαίωση ψυχιάτρου περί καλής ψυχικής υγείας. Μπορεί να εκδοθεί από δημόσιο ή ιδιώτη γιατρό.
- Να διαθέτετε πιστοποιητικό υγείας σε ισχύ. Το πιστοποιητικό ισχύει για 5 χρόνια και στη συνέχεια ανανεώνεται με επανάληψη της ίδιας διαδικασίας.
- Δεν μπορεί να γίνετε προσωπικός βοηθός ατόμου με αναπηρία αν υπάρχει συγγένεια α’ και β’ βαθμού.
Όταν υποβληθεί η αίτηση και γίνει ο έλεγχος των δικαιολογητικών ο ενδιαφερόμενος θα λάβει e-mail με το αποτέλεσμα, δηλαδή, αν η αίτηση του εγκρίθηκε ή όχι. Εφόσον η αίτηση του εγκριθεί σε λίγες μέρες θα λάβει επόμενο e-mail για να παρακολουθήσει μέσω διαδικτύου εκπαίδευση που παρέχει δωρεάν το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Όταν ολοκληρώσει επιτυχώς την εκπαίδευση εγγράφεται αυτόματα στο μητρώο Προσωπικών Βοηθών και μπορεί να κάνει συμφωνητικό με επιλεχθέν ωφελούμενο ΑμεΑ. Ο Προσωπικός Βοηθός μπορεί να απασχολείται είτε ως ωρομίσθιος είτε σε καθεστώς συνοίκησης, δηλαδή να ζει στο σπίτι ενός ωφελούμενου. Στην πρώτη περίπτωση η αμοιβή του ανέρχεται σε 6 ευρώ μικτά ανά ώρα, ενώ στη δεύτερη περίπτωση ο Προσωπικός Βοηθός αμείβεται με 1.200 ευρώ μικτά μηνιαίως. Για την αποζημίωση αυτή ισχύουν οι διατάξεις περί Εργοσήμου. Υπάρχει δηλαδή παρακράτηση ασφαλιστικών εισφορών (25%) και ο ΠΒ λαμβάνει ημέρες ασφάλισης («ένσημα»), αναλόγως των ωρών/ημερών απασχόλησής σας. Χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα με τη συμπλήρωση τουλάχιστον πενήντα (50) ημερών ασφάλισης.
Για περισσότερες πληροφορίες και για να κάνετε αίτηση εγγραφής στο μητρώο προσωπικών βοηθών μπορείτε να μπείτε στην πλατφόρμα prosopikosvoithos.gov.gr
Μαριάννα Διαμαντοπούλου
Πρόεδρος της Ένωσης Γονέων και Φίλων ΑμεΑ Επαρχίας Μεραμβέλλου
Email: [email protected]
