Με ενδιαφέρον διαβάσαμε στην ΑΝΑΤΟΛΗ τις πληροφορίες για τους παλαιοντολογικούς θησαυρούς του Καθαρού (των νάνων ιπποποτάμων), για την έκθεση των ευρημάτων σε κατάλληλο χώρο, αλλά και την προοπτική συνέχισης της ανασκαφής στη θέση «Ανάσκαμμα» του Οροπεδίου στο Καθαρό.
Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αγιονικολιώτης κ. Γεώργιος Αναστασάκης, του Τομέα Ιστορικής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας και ο παλαιοντολόγος αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γιώργος Λύρας μας είχαν ενημερώσει ότι η περιοχή με τα απολιθώματα είναι παγκόσμιου ενδιαφέροντος και ότι η ηλικία τους είναι 200 έως 300 χιλιάδες χρόνια πριν.
Πώς έφτασαν στην Κρήτη οι ιπποπόταμοι; Οι ιπποπόταμοι, όπως και οι ελέφαντες, ήρθαν στην Κρήτη γιατί η στάθμη της θάλασσας είχε χαμηλώσει και, επειδή ήταν καλοί κολυμβητές, μπορούσαν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις. Η Πελοπόννησος ήταν πιο κοντά στην Κρήτη και γι’ αυτό ο ερχομός τους εδώ ήταν σχετικά πρόσφορος για θηλαστικά, προς αναζήτηση τροφής. Βαθμηδόν προσαρμόστηκαν στο περιβάλλον της Κρήτης και για να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη έλλειψη τροφής οδηγήθηκαν εξελικτικά προς είδη με μικρότερο μέγεθος, το σώμα τους δηλαδή άρχισε να μικραίνει. Έφτασαν σε ένα μέγεθος που δεν ξεπερνούσε τα 300 κιλά, όταν ο πρόγονός τους ζύγιζε δύο τόνους. Εδώ ψηλά έφτασαν γιατί υπήρχε νερό».
Γιατί εντοπίστηκαν οστά ιπποποτάμων στη θέση Ανάσκαμμα του Καθαρού; Από τη μελέτη των γεωλογικών ιζηματογενών σχηματισμών, στο Καθαρό σχηματίστηκε μια λίμνη που σταδιακά άρχισε να μπαζώνεται από τους γύρω χείμαρρους και ποταμούς. Το κλίμα του Άνω Πλειστόκαινου, δηλαδή των τελευταίων ενός εκατομμύριου χρόνων, χαρακτηρίζεται από βροχοπτώσεις πολύ περισσότερες από ό,τι έχουμε σήμερα. Κάποια στιγμή, οι πληθυσμοί των νάνων ιπποπόταμων, βρέθηκαν σε κάποιο λιμναίο περιβάλλον, που μπορεί να ήταν και ένας μεγάλος κόλυμπος, που κατά τη διάρκεια κάποιου ακραίου καιρικού συμβάντος έντονης βροχόπτωσης σκεπάστηκαν από φερτά υλικά. Έτσι εγκλωβίστηκαν και σκεπάστηκαν μέσα στη μικρή λίμνη από λάσπη με κροκάλες.
Γιατί εξαφανίστηκαν οι ιπποπόταμοι από την Κρήτη; Οι ιπποπόταμοι στην Κρήτη εξαφανίστηκαν όταν ήρθαν στο νησί άλλα ζώα, όπως τα ελάφια, τα οποία προσαρμόστηκαν πολύ πιο εύκολα στο περιβάλλον της Κρήτης. Τα ελάφια πίεσαν οικολογικά το περιβάλλον και εξαφάνισαν τους ιπποπόταμους. Στο Καθαρό έχουν βρεθεί πάρα πολλοί ιπποπόταμοι γιατί εδώ υπήρχε μία λίμνη, που αποτελούσε ιδανική συνθήκη διαβίωσης των ιπποπόταμων. Οπότε στην Κρήτη έχουμε μία πανίδα με ιπποπόταμους πριν από 200.000 -300.000 περίπου χρόνια, ακολούθησε μία πανίδα με ελάφια και πριν από περίπου 10.000 χρόνια άρχισε να διαμορφώνεται η σημερινή πανίδα που βλέπουμε στην Κρήτη, τους ανθρώπους δηλαδή και τις κατσίκες!
ΥΓ1: Στο Καθαρό, την πλατεία Αβδελιακό, υπάρχει παλιό κτίσμα, πολλά χρόνια εγκαταλειμμένο. Ο Γιάννης Σιγανός (Ζέρβας) θεωρεί ότι αυτό το κτίριο θα μπορούσε να στεγάσει μέρος των απολιθωμάτων, μαζί με έκθεση της χλωρίδας και της πανίδας του Οροπεδίου.
ΥΓ2: Απολιθώματα έχουν ανακαλυφτεί και κοντά στον Άγιο Νικόλαο, αλλά, τα ευρήματα δεν έχουν ακόμα αξιολογηθεί.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΩΝΤΖΑΣ
