Ένα βαρύ πλήγμα για τη μικροϊδιοκτησία και τις περιουσίες των κατοίκων της ενδοχώρας χαρακτήρισε τις πρόσφατες πολεοδομικές αλλαγές ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΑΚ κ. Γιώργος Ταβερναράκης σε παρέμβασή του για το φλέγον ζήτημα που απασχολεί χιλιάδες οικογένειες σε όλη την Ανατολική Κρήτη.
Όπως τόνισε, η πολιτεία με το νέο πλαίσιο που καθορίζει τα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια, ουσιαστικά καταργεί τη δυνατότητα δόμησης για ένα τεράστιο μέρος των ακινήτων που βρίσκονται σήμερα περιμετρικά των οικισμών. Αυτά τα ακίνητα, τα οποία κληρονομήθηκαν από γενιά σε γενιά και είχαν αποκτήσει μεγάλη αξία λόγω της οικοδομησιμότητάς τους, πλέον μετατρέπονται σε απλά χωράφια, με μηδαμινή εμπορική αξία.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΑΚ επεσήμανε ότι, με βάση την εμπειρία και τα πρώτα στοιχεία από τη διαδικασία εκπόνησης των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, εκτιμάται πως πάνω από το 80% των οικοδομήσιμων εκτάσεων γύρω από τους οικισμούς της Κρήτης θα χάσει τη δυνατότητα δόμησης. «Θα χαθεί το 80% της οικοδομησιμότητας, σε περιοχές που στήριξαν τις οικογένειες μας για γενιές», είπε χαρακτηριστικά.
Η νέα οριοθέτηση θα βασίζεται στην υφιστάμενη νόμιμη δόμηση, με ακτίνα μόλις 150 έως 300 μέτρα από τα τελευταία σπίτια των οικισμών. Με τον τρόπο αυτό, διαμορφώνεται ένα μικρότερο πολεοδομικό περίγραμμα, αφήνοντας εκτός μεγάλα τμήματα που έως σήμερα θεωρούνταν εντός σχεδίου ή άτυπα δομήσιμα.
Πλήρης απαξίωση
«Ένα ακίνητο που σήμερα κοστίζει 30.000 ευρώ, με τις νέες ρυθμίσεις θα αξίζει μόλις λίγες εκατοντάδες ευρώ», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ταβερναράκης, κάνοντας λόγο για “ξαφνικό θάνατο” της ιδιοκτησίας και τραγικές οικονομικές συνέπειες για τους πολίτες.
Η κατάσταση αφορά κυρίως τα ακίνητα που βρίσκονται στα λεγόμενα «πολύγωνα» γύρω από τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα οποία είχαν χαρακτηριστεί στο παρελθόν ως οικοδομήσιμα, βάσει παλαιών προεδρικών διαταγμάτων και βασιλικών διαταγμάτων του 19ου και 20ού αιώνα. Πλέον, με τις νέες κατευθύνσεις, μόνο τα ακίνητα που βρίσκονται κοντά σε υφιστάμενη και νόμιμη δόμηση θα διατηρήσουν δικαίωμα οικοδόμησης.
Ιδιωτική πολεοδόμηση
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΑΚ δεν δίστασε να μιλήσει για συστηματικό αποκλεισμό των μικρών ιδιοκτητών, λέγοντας ότι η μόνη διέξοδος φαίνεται να είναι η συγκέντρωση αυτών των εκτάσεων από μεγάλες εταιρείες, με σκοπό τη μελλοντική ιδιωτική πολεοδόμηση. «Αν αυτός είναι ο στόχος, τότε μιλάμε για μια οργανωμένη απαξίωση. Οι μικρές ιδιοκτησίες, ανεκμετάλλευτες πια, θα συνενωθούν και θα μεταπωληθούν. Θα μείνουν μόνο οι ισχυροί», τόνισε με νόημα. Όπως ανέφερε, αυτή η διαδικασία φέρνει σε αδιέξοδο ιδιοκτήτες που περίμεναν να χτίσουν σπίτι στο χωριό τους, για τα παιδιά τους ή για επιστροφή στην ύπαιθρο. «Χάνεται η σύνδεση των ανθρώπων με τον τόπο τους», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει αντίβαρο από την πολιτεία: «Όλοι λέμε ότι θέλουμε ανάπτυξη στην ύπαιθρο. Πώς θα γίνει αυτό όταν απαξιώνεις την περιουσία των ανθρώπων που θα μπορούσαν να επενδύσουν στον τόπο τους;»
Όποιος προλάβει!
Ο κ. Ταβερναράκης σημείωσε επίσης πως οι διαδικασίες για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια στην Κρήτη βρίσκονται σε εξέλιξη και δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν πριν τον Ιούνιο του 2026. «Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες έχουν μπροστά τους περίπου ένα χρόνο για να προλάβουν -εφ’ όσον έχουν τη δυνατότητα- να βγάλουν άδειες δόμησης και να “κλειδώσουν” τα δικαιώματά τους πριν η γη τους μετατραπεί σε μη οικοδομήσιμη», είπε. Παράλληλα, επεσήμανε ότι ήδη εκδίδονται οικοδομικές άδειες και πως όποιος μπορεί, πρέπει να δράσει άμεσα.
Πίεση στις επιτροπές
Ο κ. Ταβερναράκης δεν έκρυψε την ανησυχία του και για την τεχνική υλοποίηση των σχεδίων, προειδοποιώντας ότι οι πιέσεις προς τις επιτροπές που επεξεργάζονται τα τοπικά σχέδια θα είναι μεγάλες. Ωστόσο, τόνισε ότι οποιαδήποτε αυθαιρεσία θα ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας, αφού η νομολογία είναι αυστηρή και δεν αφήνει περιθώρια παρεκκλίσεων από το πλαίσιο που θέτουν τα προεδρικά διατάγματα και οι νέοι πολεοδομικοί κανόνες.
Κλείνοντας, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΑΚ υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει σοβαρή ενημέρωση προς τους πολίτες για το τί ακριβώς συμβαίνει και τί θα ακολουθήσει. «Η ανάπτυξη της υπαίθρου, που όλοι ευαγγελιζόμαστε, δεν μπορεί να στηριχθεί, όταν αφανίζουμε τις περιουσίες του κόσμου», τόνισε, εκφράζοντας την έντονη ανησυχία του για το μέλλον της κρητικής ενδοχώρας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
