Χωρίς διόδια προβλέπεται να παραμείνει το τμήμα Νεάπολη- Άγιος Νικόλαος του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), καθώς το έργο αυτό χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και δεν περιλαμβάνεται σε καμία σύμβαση παραχώρησης ή ΣΔΙΤ. Η ιδιαιτερότητα αυτή καθιστά το συγκεκριμένο τμήμα το μοναδικό σε όλο τον ΒΟΑΚ που, όπως όλα δείχνουν, δεν θα επιβαρύνει τους χρήστες με διόδια.
Αντιθέτως, ασάφεια επικρατεί για το όμορο τμήμα Χερσόνησος -Νεάπολη, το οποίο υλοποιείται μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Πρόκειται για έργο μήκους περίπου 22 χιλιομέτρων, για το οποίο έχουν ξεκινήσει ήδη πρόδρομες εργασίες από τον ανάδοχο. Δεδομένου ότι η υλοποίηση μέσω ΣΔΙΤ συνεπάγεται μια διαφορετική προσέγγιση στη χρηματοδότηση του έργου, εύλογα τίθεται το ερώτημα: Θα επιβληθούν διόδια στο τμήμα αυτό;
Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση από το Υπουργείο Υποδομών για το συγκεκριμένο κομμάτι. Ωστόσο, σύμφωνα με τη φιλοσοφία που ακολουθείται στο δυτικό τμήμα του ΒΟΑΚ (Χανιά -Ηράκλειο), ένα έργο που κατασκευάζεται μέσω παραχώρησης ή ΣΔΙΤ, εντάσσεται στο ενιαίο σύστημα χρέωσης διοδίων.
Τι ισχύει για τα υπόλοιπα τμήματα του ΒΟΑΚ
Η πρόσφατη σύμβαση παραχώρησης για το τμήμα Χανιά- Ηράκλειο, που υπεγράφη με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, προβλέπει την εφαρμογή διοδίων μέσω δύο φάσεων:
- Περίοδος κατασκευής (μερικής λειτουργίας): Θα εγκατασταθούν προσωρινοί μετωπικοί σταθμοί διοδίων στα εξής σημεία:
- Γεωργιούπολη- Ατσιπόπουλο, μόλις ολοκληρωθεί η Παράκαμψη Ρεθύμνου
- Σούδα -Βάμος, με την ολοκλήρωση της Παράκαμψης Χανίων
- Φόδελε -Λινοπεράματα, εφόσον παραδοθεί η Παράκαμψη Ηρακλείου.
- Πλήρης λειτουργία: Μετά την ολοκλήρωση του αυτοκινητοδρόμου, θα τεθεί σε εφαρμογή το Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων, με αναλογική χρέωση. Οι οδηγοί θα πληρώνουν 0,053 ευρώ ανά χιλιόμετρο για επιβατικά οχήματα, μέσω ηλεκτρονικού πομποδέκτη (DSRC) ή αναγνώρισης πινακίδων (VideoTolling). Οι μη εγγεγραμμένοι χρήστες θα επιβαρύνονται με ενιαία χρέωση ανά ζώνη.
Εξαιρέσεις για αστικές μετακινήσεις
Η σύμβαση προβλέπει ότι δεν θα χρεώνονται οι τοπικές αστικές μετακινήσεις σε κόμβους εντός ή πέριξ μεγάλων πόλεων, υπό τον όρο ότι δεν έχει προηγηθεί άλλη διέλευση στον ΒΟΑΚ την τελευταία ώρα. Ειδικότερα, εξαιρούνται:
- Στα Χανιά: οι κόμβοι Βαμβακόπουλο, Μουρνιές, Σούδα,
- Στο Ρέθυμνο: Ατσιπόπουλο, Αμαρίου,
- Στο Ηράκλειο: Πανεπιστημίου, Φοινικιάς, Παπαναστασίου, Κνωσσού, Βιομηχανικής- Βιάνου.
Οι εξαιρούμενες αυτές διαδρομές καλύπτονται από το Δημόσιο μέσω «σκιωδών διοδίων», δηλαδή αποζημιώσεις που καταβάλλονται στον παραχωρησιούχο ανάλογα με την κίνηση.
Στον αντίποδα, κανένας κόμβος ή τοπική διαδρομή δεν έχει ακόμη δηλωθεί ως εξαιρούμενη στην Ανατολική Κρήτη, δηλαδή για τις περιοχές ανατολικά της Χερσονήσου έως τον Άγιο Νικόλαο, επιτείνοντας τον προβληματισμό για την επιβάρυνση των κατοίκων και των επισκεπτών της περιοχής.
Εν αναμονή απαντήσεων για την Ανατολική Κρήτη
Η κατάσταση δημιουργεί ένα παράδοξο: ενώ το τμήμα Νεάπολη- Άγιος Νικόλαος απαλλάσσεται από κάθε τέλος λόγω δημόσιας χρηματοδότησης, το γειτονικό έργο ΣΔΙΤ ενδέχεται να χρεώνει διόδια, χωρίς να έχει διευκρινιστεί η έκταση, το ύψος της χρέωσης ή οι όροι απαλλαγής για ντόπιους κατοίκους και εργαζόμενους.
Είναι προφανές πως για τον τουρισμό που κινείται από το νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου προς το Ηράκλειο, τη Χερσόνησο, τον Άγιο Νικόλαο έως και την Ελούντα, είναι κρίσιμο να διαφανεί πώς θα λειτουργήσει. Διότι πρόκειται για τις κινήσεις όλων των επαγγελματικών οχημάτων που αφορούν τον τουρισμό κι όχι μόνο, αλλά και των επισκεπτών και των κατοίκων.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών καλείται να απαντήσει δημόσια αν θα υπάρχουν διόδια στο τμήμα Χερσόνησος- Νεάπολη, και αν ναι, με ποιους όρους και τι είδους απαλλαγές θα ισχύουν. Μέχρι τότε, το ερώτημα παραμένει επίκαιρο και ανοιχτό.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
