Στο Δημαρχείο Χερσονήσου μίλησε χθες η Βουλευτής Λασιθίου του ΠΑΣΟΚ και Τομεάρχης Τουρισμού, κα Κατερίνα Σπυριδάκη, στην Προσυνεδριακή Εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής με τίτλο «Πολιτικές για Βιώσιμο Τουρισμό, Ανταγωνιστική Επιχειρηματικότητα και Ασφαλείς Εργασιακές Συνθήκες». Στην ομιλία της, η κα Σπυριδάκη ανέδειξε με αιχμηρό λόγο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ελληνικός τουρισμός και τις πολιτικές προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για έναν πιο δίκαιο και βιώσιμο τουριστικό μοντέλο.
Η Βουλευτής ξεκίνησε με ρεαλισμό, περιγράφοντας το κεντρικό παράδοξο του σημερινού τουριστικού μοντέλου: «Περισσότερες αφίξεις. Λιγότερα καθαρά κέρδη. Ρεκόρ στους αριθμούς. Μείωση στα έσοδα ανά επισκέπτη. Πλήθος, αλλά όχι ποιότητα.»
Παρά τα θετικά μεγέθη, σημείωσε, το 2024 η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη μειώθηκε κατά 5,1%, γεγονός που καταδεικνύει πως το σημερινό τουριστικό μοντέλο «δεν δημιουργεί μέλλον» και πως απαιτείται «μια νέα στρατηγική, μια νέα νοοτροπία».
Η έλλειψη ανταποδοτικότητας και οι ελλείψεις υποδομών
Η κα Σπυριδάκη στάθηκε ιδιαίτερα στην έννοια της ανταποδοτικότητας και την απουσία ουσιαστικών επενδύσεων στις τοπικές κοινωνίες που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος: «Γιατί τουρισμός χωρίς ανταποδοτικότητα – είναι τουρισμός που εξαντλεί, όχι που οικοδομεί.»
Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στη Σαντορίνη που «ακόμα περιμένει το νέο της λιμάνι – ένα έργο που συζητιέται από τα τέλη του 19ου αιώνα», στη Ρόδο με «αδύναμες οδικές υποδομές και έλλειψη αντιπλημμυρικής προστασίας», και στην Κρήτη «που με τον ΒΟΑΚ να λειτουργεί σαν τελωνείο ανθρώπινων ζωών, συνεχίζει να πληρώνει φόρο αίματος κάθε χρόνο».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη ραγδαία αύξηση του Τέλους Ανθεκτικότητας και την έλλειψη ισοκατανομής πόρων, τονίζοντας: «Γιατί την ίδια ώρα που η Κυβέρνηση διπλασιάζει το Τέλος Ανθεκτικότητας — από 202 εκατ. ευρώ το 2024 σε 405 εκατ. ευρώ το 2025 — και θεσπίζει νέο τέλος για την κρουαζιέρα ύψους 52 εκατ. ευρώ, η αναλογία επιστροφής αυτών των πόρων στις τοπικές κοινωνίες παραμένει θολή, ελλιπής, άδικη».
Στην τοποθέτησή της, η κα Σπυριδάκη στάθηκε και στο ζήτημα της άνισα κατανεμημένης τουριστικής ανάπτυξης, επισημαίνοντας ότι η τουριστική δραστηριότητα συγκεντρώνεται σε μόλις 5 Περιφέρειες, αφήνοντας τεράστιο μέρος της χώρας έξω από τον χάρτη της τουριστικής αξιοποίησης και των αντίστοιχων ωφελειών. Παράλληλα, υπενθύμισε πως τα τουριστικά έσοδα καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό τα «σπασμένα» του ελλειμματικού εμπορικού ισοζυγίου, υπογραμμίζοντας ότι αυτό το μέγεθος επιβάλλει ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη στον σχεδιασμό. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Αν δεν υπάρξει επανεπένδυση, αν δεν υπάρξει δίκαιη αναδιανομή, αν δεν γίνει ο τουρισμός μοχλός πραγματικής ενδυνάμωσης και καταλύτης μεταμόρφωσης των τοπικών κοινωνιών και οικονομιών — τότε πώς περιμένουμε οι προορισμοί μας να γίνουν ανθεκτικοί, να παραμείνουν ελκυστικοί, να διαφοροποιηθούν ποιοτικά, να προσφέρουν ένα διευρυμένο πορτφόλιο εμπειριών για τους επισκέπτες; Η ανταποδοτικότητα δεν είναι πολυτέλεια. Είναι προϋπόθεση.»
Η απουσία πολιτικών για τους εργαζόμενους
Η Βουλευτής Λασιθίου και Τομεάρχης Τουρισμού αναφέρθηκε εκτενώς στην κρίση του ανθρώπινου δυναμικού στον τουρισμό: «Πάνω από 83.000 κενές θέσεις στον τουρισμό και την εστίαση. Ποιος θα υποδεχτεί τους επισκέπτες μας; Ποιος θα προσφέρει την εμπειρία που υπόσχεται το ελληνικό brand φιλοξενίας;»
Η Βουλευτής υπογράμμισε την ανάγκη για αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας, αξιοπρεπείς αποδοχές, και επαναφορά του κύρους του επαγγέλματος.
Άσκησε κριτική και κατά της αδράνειας της Κυβέρνησης, προειδοποιώντας πως: «Αν δεν επενδύσουμε στους ανθρώπους μας, τότε χτίζουμε πάνω στην άμμο.»
Κρίσιμη και η κατάσταση στην τουριστική εκπαίδευση
Σοβαρές επισημάνσεις έγιναν και για τις ΑΣΤΕ και τις ΣΑΕΚ Τουρισμού, με τη Βουλευτή να σημειώνει ότι: «Οι ΑΣΤΕ αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης, ανεπαρκείς αίθουσες, έλλειψη μόνιμου διδακτικού προσωπικού. Οι ΣΑΕΚ Τουρισμού συχνά δεν έχουν ούτε εργαστήρια, ούτε εξοπλισμό, ούτε σταθερό εκπαιδευτικό προσωπικό.»
Σε ιδιαίτερα αυστηρό τόνο, η κα Σπυριδάκη άσκησε κριτική στην εμμονική στάση του Υπουργείου Εργασίας απέναντι στα δίκαια και χρόνια αιτήματα των εργαζομένων στον τουρισμό, κατηγορώντας την πολιτική ηγεσία για απαξίωση του ανθρώπινου δυναμικού που στηρίζει τη βαριά βιομηχανία της χώρας. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Και σαν να μην έφτανε αυτό, το Υπουργείο Εργασίας εμπαίζει τους ξενοδοχοϋπαλλήλους με: επίδομα ανεργίας σε μνημονιακά επίπεδα, άρνηση επαναφοράς του εφάπαξ στα 20 έτη, μη υπαγωγή των εποχικά εργαζόμενων γυναικών στο επίδομα μητρότητας.» Τόνισε πως χωρίς δίκαιες συνθήκες εργασίας, στήριξη και προοπτική για τους εργαζόμενους, καμία στρατηγική για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος δεν μπορεί να έχει πραγματικό αντίκρισμα.
Πολιτικές του ΠΑΣΟΚ – Μια στρατηγική πρόταση για το μέλλον
Η κα Σπυριδάκη παρουσίασε τις πολιτικές προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για την ενίσχυση του τουριστικού τομέα, όπως:
1) Εθνικό Σχέδιο Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης, με διασύνδεση τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την καινοτομία.
2) Νέο πλαίσιο διακυβέρνησης των προορισμών, με συμμετοχή ΟΤΑ, κοινωνικών φορέων, τουριστικών επιχειρήσεων και πολιτών.
3) Φορολογικά και αναπτυξιακά κίνητρα για τουριστικές επενδύσεις που ενισχύουν τη βιωσιμότητα και προσλαμβάνουν τοπικό πληθυσμό.
4) Αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης με πόρους, υποδομές και σύνδεση με την αγορά εργασίας.
5) Δίκτυο προστασίας για εργαζόμενους στον τουρισμό με επαναφορά του εφάπαξ, επέκταση επιδομάτων και θεσμική αναγνώριση της εποχικότητας.
6) Οριοθέτηση της φέρουσας ικανότητας των περιοχών με στόχο να προστατεύεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών.
«Το ερώτημα δεν είναι αν θέλουμε περισσότερο τουρισμό. Το ερώτημα είναι ποιον τουρισμό θέλουμε. Γιατί το τουριστικό μας μέλλον [αν δεν αλλάξουμε κατεύθυνση] δεν θα είναι ανθηρό – θα είναι απλώς εύθραυστο» σημείωσε.
Κλείνοντας την τοποθέτησή της, η Βουλευτής Λασιθίου και Τομεάρχης Τουρισμού του ΠΑΣΟΚ, κα Κατερίνα Σπυριδάκη, υπογράμμισε την ανάγκη για ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο Ανάπτυξης του Τουρισμού, που θα συνδιαμορφωθεί με τους επαγγελματίες και τους εργαζόμενους του τουρισμού, αλλά και με τις τοπικές κοινωνίες των μοναδικών προορισμών της χώρας μας. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε:
«Γιατί ο τουρισμός δεν χτίζεται με πυροτεχνήματα. Χτίζεται με σχέδιο, θεσμούς και εμπιστοσύνη. Χτίζεται με και για την κοινωνία.[…] Όχι λόγια, αλλά πράξεις. Για έναν τουρισμό πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο, πιο βιώσιμο»
Μόνο έτσι, επισήμανε, μπορεί ο τουρισμός να αποτελέσει βιώσιμο μοχλό ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και περιφερειακής ενδυνάμωσης, με δίκαιη αναδιανομή των ωφελειών και πραγματικό αντίκρισμα στην καθημερινότητα των πολιτών.
