Ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση ενός εκ των μεγαλύτερων αρδευτικών έργων στην Κρήτη πραγματοποιήθηκε τις τελευταίες ημέρες, καθώς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανακήρυξε ως οριστικό ανάδοχο του έργου τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε δύο μεγάλα αρδευτικά έργα του Λασιθίου που αντιμετωπίζονται ως ενιαίο έργο στην κατασκευή και την διαχείριση. Στη λιμνοδεξαμενή Χοχλακιών στη Σητεία και το φράγμα Αγίου Ιωάννη στην Ιεράπετρα.
Το ενιαίο έργο που αναλαμβάνει η μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία (νέο αεροδρόμιο, ΒΟΑΚ) εντάσσεται στο πλαίσιο των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και περιλαμβάνει τις δύο επιμέρους παρεμβάσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες η ανάδοχος επικράτησε ανάμεσα σε τέσσερις ισχυρούς διεκδικητές, μεταξύ των οποίων οι ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Μυτιληναίος και η κοινοπραξία ΘΑΛΗΣ–ΑΒΑΞ–ΓΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ. Η προσφορά της εταιρείας είχε κατατεθεί από τον Σεπτέμβριο του 2024 και πλέον ανοίγει ο δρόμος για την υπογραφή της σύμβασης.
Η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται σε 25 χρόνια (300 μήνες), από τα οποία τα πρώτα 3 – 4 χρόνια αφορούν στην κατασκευή, ενώ η υπόλοιπη περίοδος αφορά τη λειτουργία και συντήρηση των εγκαταστάσεων.
Το συνολικό κόστος του έργου ανέρχεται σε 69,3 εκατομμύρια ευρώ με ΦΠΑ και καλύπτεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Ταμείου NextGenerationEU.
Η Λιμνοδεξαμενή Χοχλακιών
Το πρώτο υποέργο αφορά στην κατασκευή λιμνοδεξαμενής χωμάτινου τύπου στη θέση Χοχλακιές του Δήμου Σητείας, επί της κοίτης του ρέματος Φλέγας. Η λιμνοδεξαμενή θα εξυπηρετεί αρδευτικές ανάγκες στις περιοχές Παλαικάστρου και Λαγκάδας της Δημοτικής Ενότητας Ιτάνου.
Το έργο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων τη λιμνοδεξαμενή με συνοδευτικά έργα ασφαλείας και διώρυγα εκτροπής, υδροληψία από την πηγή Φλέγας και αγωγούς προσαγωγής (συνολικού μήκους άνω του 1 χλμ.). Ακόμα, αντλιοστάσιο, δεξαμενή φορτίου και σύστημα μεταφοράς νερού μήκους περίπου 7 χλμ.
Η συνολική χωρητικότητα του ταμιευτήρα υπολογίζεται σε περίπου 840.700 κυβικά μέτρα, ενώ η λεκάνη απορροής αγγίζει τα 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Το Φράγμα Αγίου Ιωάννη
Το δεύτερο σκέλος αφορά την κατασκευή φράγματος στον Άγιο Ιωάννη Ιεράπετρας, με βασικό στόχο την ενίσχυση των υδατικών αποθεμάτων για την αγροτική και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Περιλαμβάνει Φράγμα ύψους 52 μ. και μήκους στέψης 274 μ. Ταμιευτήρα με ωφέλιμο όγκο 1.705.000 κυβικά μέτρα και πλήρες δίκτυο προσαγωγής και διανομής με τέσσερις νέες δεξαμενές, ένα αντλιοστάσιο και 19 χλμ. νέων αγωγών.
Το φράγμα εντάσσεται στη μελέτη μικρών ταμιευτήρων της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου, αντιμετωπίζοντας τις χρόνιες ελλείψεις αρδευτικού νερού και το προβληματικό υδρολογικό ισοζύγιο.
Προσπάθεια δεκαετιών
Η λιμνοδεξαμενή Χοχλακίων και το φράγμα Αγίου Ιωάννη στην Ιεράπετρα αποτελούν δύο σημαντικά υδροαρδευτικά έργα στον Νομό Λασιθίου, με ιστορία που εκτείνεται σε αρκετές δεκαετίες. Η ανάγκη για την υλοποίησή τους προέκυψε από τη χρόνια έλλειψη υδατικών πόρων στην περιοχή, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη γεωργική παραγωγή και την ανάπτυξη του τουρισμού.
Η ιδέα για την κατασκευή της λιμνοδεξαμενής Χοχλακίων στη Σητεία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν μελέτες ανέδειξαν την ανάγκη ενίσχυσης των αρδευτικών υποδομών στις περιοχές Παλαικάστρου και Λαγκάδας. Η περιοχή αυτή, με σημαντική γεωργική δραστηριότητα, αντιμετώπιζε προβλήματα λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας νερού, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες
Παρά τις αρχικές προσπάθειες, το έργο αντιμετώπισε καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων και έλλειψης χρηματοδότησης. Ωστόσο, η ένταξή του στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και η επιλογή της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ως αναδόχου μέσω ΣΔΙΤ έδωσαν νέα ώθηση στην υλοποίησή του.
Η ανάγκη για την κατασκευή του φράγματος Αγίου Ιωάννη στην Ιεράπετρα αναδείχθηκε ήδη από τη δεκαετία του 1990, όταν μελέτες κατέδειξαν το προβληματικό υδρολογικό ισοζύγιο της περιοχής. Η Ιεράπετρα, με έντονη γεωργική και τουριστική δραστηριότητα, αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας. Παρά τις αναγνωρισμένες ανάγκες, το έργο παρέμεινε σε εκκρεμότητα για χρόνια, κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας των μελετών και της ανάγκης για συντονισμό μεταξύ διαφόρων φορέων.
Η πορεία των έργων
Η επόμενη φάση περιλαμβάνει την οριστικοποίηση του χρηματοδοτικού σχήματος και την έγκριση της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Αν δεν υπάρξουν καθυστερήσεις, η υπογραφή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα στο καλοκαίρι, ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη των εργασιών κατασκευής.
Το έργο χαρακτηρίζεται κομβικό για το Λασίθι, καθώς θα αναβαθμίσει την αγροτική παραγωγή, θα εξασφαλίσει βιώσιμες ποσότητες νερού και θα στηρίξει τον τουριστικό τομέα. Οι προσδοκίες από την πλευρά του υπουργείου είναι υψηλές και η επιτυχής υλοποίησή του θα αποτελεί υπόδειγμα περιφερειακής ανάπτυξης μέσω ΣΔΙΤ.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
