Συνέντευξη στον Νίκο Σγουρό
«Η βία κατά των γυναικών αποτελεί ένα φαινόμενο κοινωνικό και διαχρονικό, το οποίο ωστόσο μπορεί να προλαμβάνεται και να αντιμετωπίζεται». Αυτός θα είναι ο κεντρικός πυρήνας γύρω από τον οποίο θα περιστραφεί η ομιλία που θα πραγματοποιήσει η Φωτεινή Κούβελα, πρώην Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων στο υπουργείο Εσωτερικών την προσεχή Κυριακή στην κεντρική εκδήλωση – εσπερίδα που θα διοργανώσει η Δημοτική Επιτροπή Ισότητας του Δήμου Αγίου Νικολάου (με συνδιοργανωτές το Λύκειο των Ελληνίδων Αγίου Νικολάου, τον ΟΚΥΔΑΝ και τον ΠΑΟΔΑΝ) επ’ αφορμή της σημερινής Διεθνούς Ημέρας για την εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Μιλώντας στην ΑΝΑΤΟΛΗ, η κ. Κούβελα τονίζει πως οι γυναίκες – θύματα κάθε μορφής βίας, από την οικονομική και την ψυχολογική, την κακοποιητική, τη σεξουαλική, την ενδοοικογενειακή μέχρι και τη χειρότερη μορφή έμφυλης βίας που είναι η δολοφονία, έχουν ξεκινήσει να καταγγέλουν τα περιστατικά αλλά όχι στον πρέποντα βαθμό. Είτε γιατί φοβούνται, είτε γιατί δεν ξέρουν πού μπορούν να απευθυνθούν, είε λόγω της αδυναμίας της ίδιας της Πολιτείας να αντιμετωπίσει την έμφυλη βία – παρά τα αρκετά βήματα που όπως αναφέρει έχουν διανυθεί για αυτό το κοινωνικό φαινόμενο που έχει αρχίσει να λαμβάνει διαστάσεις «επιδημίας».
«Η έμφυλη βία σημαίνει ότι έχουμε ανισότητες έμφυλες στην κοινωνία μας, δεν έχουμε καταφέρει την πλήρη ισότητα μεταξύ ανδρών-γυναικών» σημειώνει. «Όπως σημαίνων είναι και ρόλος της πατριαρχίας, με τους δράστες να θεωρούν ότι η γυναίκα είναι κατώτερο ον και να έχουν εξουσία πάνω τους αφαιρώντας τους ακόμη και τη ζωή».
«Έχει ενταθεί το φαινόμενο το τελευταίο διάστημα;» ρωτήσαμε την κ. Κούβελα. «Έχει ενταθεί γιατί πλέον μιλούν πιο πολλές γυναίκες και η κοινωνία έχει αρχίσει να μην το ανέχεται. Ρόλο διαδραμάτισε και η περίοδος της πανδημίας. Είναι ενθαρρυντικό που οι γυναίκες αυτές έχουν ξεκινήσει να μιλάνε αλλά χρειάζεται ακόμη πολλή προσπάθεια» απαντά.
Τα βήματα που έχουν γίνει και οι παθογένειες
Αναφερόμενη στην περίοδο (2015-2019 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) κατά την οποία η ίδια υπηρέτησε στη Γ.Γ., η κ. Κούβελα στέκεται καταρχήν στην οριστική επικύρωση το 2018 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης –Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας που από το 2011 είχε κυρωθεί στη χώρα μας αλλά δεν είχε προχωρήσει προσαρμοζόμενη στο δικό μας νομικό πλαίσιο – που δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές σε κάθε κράτος προκειμένου να μπορεί να αντιμετωπίσει φαινόμενα έμφυλης βίας. Μέσω αυτής της Σύμβασης προβλέπεται, μεταξύ άλλων: η ύπαρξη δομών σε κάθε χώρα που να μπορούν να καταφεύγουν οι γυναίκες για κάθε μορφή βίας που της ασκείται, αποζημίωση μιας φτωχής/άνεργης γυναίκας που φεύγει από μια κακοποιητική σχέση.
Επίσης, προσθέτει, εξέχουσα ήταν η σημασία του Νόμου για την ουσιαστική ισότητα των φύλων που υποχρεώνει την Πολιτεία να εφαρμόσει σε όλη την κρατική δομή – είτε μέσω κρατικού προϋπολογισμού-κονδυλίων, είτε μέσω προγραμμάτων – πολιτική ισότητας. Ενώ κατοχύρωνε και τις αντίστοιχες δομές που απαντούνταν στη χώρα μας αλλά ήταν σε προγραμμα ΕΣΠΑ το οποίο αφού τελείωνε θα πρέπει να αναζητηθούν κάθε φορά άλλα κονδύλια για να συντηρηθούν.
Η αλλαγή της ουσίας της Γ.Γ. Ισότητας των Φύλων
Σύμφωνα ωστόσο με την κ. Κούβελα – που το 2019 υπέβαλλε την παραίτησή της στον Πρωθυπουργό – δεν υπήρξε στα παραπάνω η ανάλογη συνέχεια, με τις παθογένειες να παραμένουν πολλές και να διευρύνονται, με την κυβέρνηση της ΝΔ να προχωρεί αφότου ανέλαβε σε αλλαγή, καταρχήν, της ίδιας της ουσίας της Γ.Γ. Ισότητας των Φύλων μετονομάζοντά την σε Γ.Γ. Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων. «’Φόρτωσαν’ τη δημογραφική πολιτική λες και είναι υποχρέωση μόνο της γυναίκας ή πρόσθεσαν την οικονομική πολιτική, σε μια συντηρητική νοοτροπία που εστιάζει ότι υπεύθυνη για την οικογένεια είναι περισσότερο η γυναίκα. Όταν ο κυβερνητικός φορέας που ελέγχει και ασκεί πολιτική και δημιουργεί και πολιτικές ισότητας μετατρέπεται σε κάτι άλλο, είναι κάτι που συνολικά μας πηγαίνει πίσω».
«Προβληματικός ο Νόμος για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια»
Αναφερόμενη στον ψηφισθέντα από το 2021 Νόμο για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια, αυτός αντίκειται, όπως λέει, στην προαναφερθείσα Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αφού μέχρι να γίνει το δικαστήριο υποχρεώνει τον κακοποιητή είτε μέσα στην οικογένεια, είτε αφήνοντάς του τη δυνατότητα να έχει το παιδί. «Αυτό αποτελεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα αυτού του Νόμου και για αυτό έχουμε πολλές αιτήσεις στα δικαστήρια, υπάρχει πρόβλημα με την εφαρμογή του. Δεν γίνεται από τη μια να λες ότι παίρνω μέτρα για τον κακοποιητή ή για την προφύλαξη της γυναίκας και από την άλλη επειδή έχει παιδί και έχουν χωρίσει να υποχρεώνεις το παιδί να μένει με τον πατέρα ερχόμενος έτσι σε επαφή και με τη γυναίκα».
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, η Αστυνομία και τα ΜΜΕ
Αναφέροντας τις παρεμβάσεις που είναι αναγκαίο να προχωρήσουν για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, αυτές ξεκινούν ήδη από τα σχολεία και φτάνουν μέχρι και τον τρόπο λειτουργίας των ΜΜΕ. «Πρέπει να δούμε κατά πόσον έχουμε εντάξει στη σχολική πραγματικότητα τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και το θέμα της ισότητας μέσα στα σχολεία. Αλλά να μπουν σωστά, όπως έχει συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης εν αντιθέσει με τη δική μας. Πρεπει από πολύ μικρές ηλικίες να διαμορφώνουμε συνθήκες σεβασμού και ισότητας των δύο φύλων».
Δραστικά μπορεί να συνδράμει στην αντιμετώπιση της βίας, τονίζει, και η Αστυνομία. «Επί παρουσίας μου στη Γ.Γ. είχαμε ζητήσει να υπάρχουν Επιτροπές και ένα δίκτυο (με συμβουλευτικό κέντρο, Νοσοκομείο, κλπ) για την ενδοοικογενειακή βία σε όλα τα Α.Τ. με το ανάλογο και εκπαιδευμένο προσωπικό. Έχουν γίνει μικρά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση, σε 5-6 Α.Τ., όμως χρειάζεται σε κάθενα να υπάρχει μια τέτοια υπηρεσία».
Εξίσου σοβαρό ρόλο μπορούν να παίξουν, προσθέτει, τα ΜΜΕ και ο τρόπος που επιλέγουν να παρουσιάσουν π.χ. ένα περιστατικό βίας. «Να υπάρχουν δηλαδή εκπαιδευμένοι δημοσιογράφοι πάνω στο θέμα, με ειδικές θεματικές εκπομπές, να μπορεί ο άλλος να μιλάει, είναι θέματα που απαιτούν συνέχεια εκπαίδευση».
«Κανένα κονδύλι για παρεμβάσεις στο Ταμείο Ανάκαμψης»
Κλείνοντας και περικλείοντας τα παραπάνω, η κ. Κούβελα επισημαίνει ότι «για να προχωρήσουν επί τω πρακτέω παρεμβάσεις απαιτούνται χρήματα. Και βλέπουμε ότι εντός του Ταμείου Ανάκαμψης, π.χ., δεν συμπεριλαμβάνεται κονδύλι για αυτά τα θέματα – ούτε και στον προϋπολογισμό».
Ως εισηγητές στην εκδήλωση θα συμμετάσχουν επίσης οι: κ.κ. Ελένη Γερασοπούλου πρωτοδίκης, Πεδιώτου Μαρία – ψυχολόγος, κ. Ζήνα Σπυριδάκη – Αστυνόμος Β΄ της Διεύθυνσης Αστυνομίας Λασιθίου – υπεύθυνη του Γραφείου Ενδοικογενειακής Βίας.
ΝΙΚΟΣ ΣΓΟΥΡΟΣ
