Διαβάσαμε για μελέτες που θα χρηματοδοτηθούν για έργα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στο νομό Λασιθίου. Ανάμεσα σ’ αυτές περιλαμβάνεται και η μελέτη συντήρησης -αποκατάστασης της παλαιοχριστιανικής βασιλικής στον Πόρο της Ελούντας, κοντά στο Κανάλι. Πρόκειται για κτίσμα του 5ου αιώνα και φαίνεται να έχει κτιστεί πάνω σε αρχαίο ναό. Πρόκειται για λαμπρό δείγμα θρησκευτικής αρχιτεκτονικής της εποχής και το ψηφιδωτό δάπεδο είναι από τα ωραιότερα σωζόμενα δείγματα στην Κρήτη με γεωμετρικά θέματα, αναπαραστάσεις δελφινιών και παγωνιών. Το ψηφιακό δάπεδο, μετά από χρόνια που ήταν εκτεθειμένο στους καιρούς, τα τελευταία χρόνια καλύφτηκε για να προστατευτεί. Τώρα έφτασε η ώρα -ελπίζουμε σύντομα- να έχουμε ξανά τη δυνατότητα να θαυμάσουμε αυτό το υπέροχο μωσαϊκό. Ελπίζουμε ακόμα η μελέτη θα προβλέπει και βελτίωση της πρόσβασης.
Η παλαιοχριστιανική Βασιλική της Κολοκύθας
Θεωρούμε ότι έφτασε η ώρα να αποκαταστήσουμε και αναδείξουμε ό,τι έχει απομείνει και ό,τι δεν έχει κλαπεί και από τον άλλο παλαιοχριστιανικό ναό, του 5/6ου αιώνα, στην ανατολική πλευρά της Κολοκύθας, κοντά στον Άγιο Λουκά και δίπλα από την παράλια που σταθμεύουν τα καραβάκια της Σπιναλόγκας, απέναντι από το Γλαρονήσι.
* Αυτό που σήμερα αντικρίζουμε εντός του περιφραγμένου χώρου -που ο καθένα μπορεί να εισέλθει- είναι διάσπαρτα κομμάτια μαρμάρου από κιονόκρανα, τον άμβωνα και τις πύλες, σημάδια ότι μάλλον ο ναός καταστράφηκε βίαια μετά από επιδρομές στην περιοχή.
* Μέρος του ναού και τα ψηφιδωτά δάπεδα έχουν καταστραφεί από τη θάλασσα. Πάνω στις βάσεις του άμβωνα υπάρχει επιγραφή που αναφέρει «ΥΠΕΡ ΕΥΧΗC ΘΩΜΑ ΔΙΑΚΟ(ΝΟΥ) CΥΝ ΤΩ ΟΙΚΩ ΑΥΤΟΥ ΑΝΕΝΕΩCΕΝ +». Δίπλα στο ναό υπάρχει θολωτή ερειπωμένη δεξαμενή. Σύμφωνα με τοπική προφορική παράδοση ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Αγία Αικατερίνη.
ΛΕΩΝ. Κ.
