Η αρχαιολογική έρευνα πρόκειται να συνεχιστεί και το 2022 στο νησί της Χρυσής, η οποία τα τέσσερα χρόνια που διαρκεί η συστηματική ανασκαφή υπό τη διεύθυνση της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου Χρύσας Σοφιανού, έχει φέρει στο φως πολύ σημαντικά ευρήματα και πληροφορίες για την ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα πάνω στο ακριτικό νησί, τεκμηριώνοντας την κατοίκησή του, από την Παλαιοανακτορική και Νεοανακτορική Περίοδο, από τη Mεσομινωική IIB έως την Υστερομινωική IB Περίοδο. (1800-1500 περίπου π.Χ.).
Κάνοντας ένα συνοπτικό απολογισμό της χρονιάς που πέρασε, η κ. Σοφιανού είπε στην ΑΝΑΤΟΛΗ ότι στη Χρυσή οι αρχαιολογικές εργασίες διεξάγονται ετησίως, σε δύο περιόδους, το Μάιο και το Σεπτέμβριο, λόγω των δύσκολων για την αρχαιολογική έρευνα καιρικών συνθηκών που επικρατούν συνήθως στην περιοχή και δυσκολεύουν ή απαγορεύουν πολλές φορές τη μετάβαση στο νησί. Οι συνθήκες χαρακτηρίζονται βασικά από την υπερβολική ζέστη ή τους ισχυρούς ανέμους. Ακριβώς για τους λόγους αυτούς, την περασμένη χρονιά οι ανασκαφές της 2ης περιόδου συνεχίστηκαν μέχρι το Νοέμβριο.
Στο μινωικό οικισμό είχε διαπιστωθεί από τις ανασκαφές που προηγήθηκαν, πως οι κάτοικοί του ασχολούνταν με την επεξεργασία της πορφύρας και είχαν εντοπιστεί δύο «θησαυροί» χάλκινων ταλάντων, αγγείων και εργαλείων της Υστερονιμωικής Ι περιόδου. Στην αρχαιολογική ορολογία «θησαυρός» σημαίνει εναπόθεση και απόκρυψη πολύτιμων για την τρέχουσα εποχή αντικειμένων, εξήγησε η αρχαιολόγος.
«Οι ανασκαφές του 2021 αποκάλυψαν έναν δρόμο στρωμένο με μικρά βότσαλα, ο οποίος οδηγεί στον προθάλαμο μιας μεγάλης κατοικίας. Τόσο τα ευρήματα όσο και τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της ανασκαφής υποδεικνύουν διάφορους εργαστηριακούς χώρους στο εσωτερικό της κατοικίας. Είναι βέβαιο ότι γινόταν επεξεργασία λίθινων αγγείων και αντικειμένων, όπως φαίνεται από τις οστέινες οπαίες, τον οψιδιανό, τα ακατέργαστα τεμάχια σερπεντινίτη, τον «οδηγό τρυπανιού» και τα θραύσματα λίθινων αγγείων», είπε η κ. Σοφιανού.
«Οι εξειδικευμένες αναλύσεις των δειγμάτων που έχουν ληφθεί κατά την ανασκαφή, θα μας αποκαλύψουν τις άλλες δραστηριότητες που λάμβαναν χώρα και τα υλικά που χρησιμοποιούσαν οι Μινωίτες τεχνίτες. Τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της φετινής ανασκαφής ήταν, μια ενσφράγιστη λαβή αμφορέα του οποίου η σφραγίδα έγινε με τρίπλευρο πρισματικό σφραγιδόλιθο του εργαστηρίου των Μαλίων, λίθινα εργαλεία και αγγεία, τριβεία, χάλκινες περόνες, βελόνες και άγκιστρα ψαρέματος, φαγεντιανή χάντρα, ένα μικρό εγχειρίδιο, πολλά αγγεία, μικρές τριποδικές χύτρες και κύπελλα, σημαντική ποσότητα σπόρων, πολλοί τρίτωνες, οστά ψαριών και μικρών ζώων».
Δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Νικόλαου υπήρχαν επιφανειακά ερείπια που είχαν χαρακτηριστεί κατάλοιπα βυζαντινού ή ενετικού πύργου.
Όπως είπε η κ. Σοφιανού, η τομή που ανασκάφτηκε στο σημείο έφερε στο φως το ήμισυ μιας καμαρωτής δεξαμενής μήκους περίπου 8μ. η οποία κατασκευάστηκε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, επισκευάστηκε, ενισχύθηκε και συνέχισε να χρησιμοποιείται σε διάφορες εποχές, μέχρι τους οθωμανικούς χρόνους.
Η συντήρηση των ευρημάτων και η μελέτη των ανασκαφικών δεδομένων που είναι σε εξέλιξη θα μας δώσει απαντήσεις σε πολλά θέματα και θα μας οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα για τις δραστηριότητες και την κατοίκηση στη Χρυσή τόσο στους προϊστορικούς όσο και στους ιστορικούς χρόνους, είπε η προϊσταμένη της ΕΦ.Α.ΛΑΣ.
Υπενθυμίζομε ότι σύμφωνα με την κ. Χρύσα Σοφιανού και τις επίσημες ανακοινώσεις που έκανε το Υπουργείο Πολιτισμού, «το πλήθος των σπασμένων οστράκων πορφύρας (murex) που βρέθηκαν στα δωμάτια των κατοικιών αποδεικνύουν μία πρωιμότατη για τη Μεσόγειο βιοτεχνική παραγωγή της πορφυρής βαφής, η οποία αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των πρώτων ανακτόρων της Κρήτης».
Χάρη στη χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης, του Ινστιτούτου Μελέτης του Προϊστορικού Αιγαίου (INSTAP) και του Δήμου Ιεράπετρας, οι ανασκαφές θα συνεχιστούν και το 2022.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ