Η πανδημία προκάλεσε μεγάλο πρόβλημα στον τομέα της εργασίας στον τουρισμό και ειδικά στους εργαζόμενους που πύκνωναν τις τάξεις των ειδικοτήτων σε καταλύματα, αλλά και σε εστιατόρια και καφέ.
Στατιστικά, την περίοδο της πανδημίας χάθηκε ένας στους έξι εργαζόμενους σε εστίαση και καταλύματα, με αποτέλεσμα να προκαλείται σήμερα μεγάλη δυσλειτουργία και σε πολλές περιπτώσεις πτώση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Τα δεδομένα προκύπτουν από τα στοιχεία της μελέτης του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με αυτά, η απασχόληση στα καταλύματα και την εστίαση κατέγραψε αύξηση την τελευταία δεκαετία (2012-2021), με μέσο ετήσιο ρυθμό 2%. Συνολικά η απασχόληση στους δύο αυτούς κλάδους την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε κατά 19,2%. Ωστόσο, η αυξητική αυτή τάση στην απασχόληση φαίνεται να ανακόπτεται από το 2020 και μετά κυρίως λόγω της πανδημίας και των επιπτώσεών της στην τουριστική βιομηχανία (-15,0% η απασχόληση το 2021 σε σύγκριση με το 2019), με αποτέλεσμα το σύνολο της απασχόλησης στα καταλύματα και την εστίαση (324,5 χιλ.) να επιστρέψει σχεδόν στα επίπεδα του 2015 (325,5 χιλ.).
Μείωση το 2020 και αύξηση πέρυσι!
Αναφορικά με τους απασχολούμενους πλήρους απασχόλησης, παρατηρούμε ότι η απασχόληση στα Καταλύματα και την Εστίαση σημείωσε μείωση το 2020 (-10,7%, από 313,5 χιλ. το 2019 σε 279,9 χιλ. το 2020) και το 2021 (-2,8%, από 279,9 χιλ. το 2020 σε 271,9 χιλ. το 2021). Εξετάζοντας το Q3, δηλαδή το τρίμηνο αιχμής της τουριστικής δραστηριότητας, η απασχόληση στα Καταλύματα και την Εστίαση μειώθηκε -7,3% το 2020 (από 359,2 χιλ. το 2019 σε 333,0 χιλ. το 2020) και αυξήθηκε +13,8% το 2021 (από 333,0 χιλ. το 2020 σε 378,8 χιλ. το 2021,), σημειώνοντας το 2021 τον υψηλότερο αριθμό απασχολούμενων στο Q3, ξεπερνώντας και το ρεκόρ απασχολούμενων του 2019.
Σε βάθος χρόνου, υπάρχει μια γενικευμένη μείωση της απασχόλησης από το Q1 του 2012 έως το Q4 του 2013 για τα Καταλύματα και την Εστίαση (από 263,4 χιλ. στο Q3 του 2012 σε 251,8 χιλ. στο Q3 του 2013), ενώ για τους Λοιπούς Κλάδους η μείωση συνεχίστηκε μέχρι το Q1 του 2015 φτάνοντας στο κατώτατο σημείο (Q1: από 3,3 εκατ. το 2012 σε 2,9 εκατ. στο Q1 του 2015). Έκτοτε, και μέχρι το 2019 η αύξηση της απασχόλησης στα Καταλύματα και την Εστίαση ήταν έντονη (Q3: από 291,2 χιλ. το 2014 σε 359,2 χιλ. το 2019, +23,4%), ενώ η αύξηση της απασχόλησης στους Λοιπούς Κλάδους άργησε ένα χρόνο αλλά συνεχίστηκε και το 2021 (Q3: από 3,0 εκατ. το 2015 σε 3,4 εκατ. το 2021, +12,4%) σημειώνοντας τον υψηλότερο αριθμό απασχολούμενων από το 2012.
Αν και η απασχόληση στο Q3 του 2021 σημείωσε ρεκόρ, εντούτοις στα υπόλοιπα τρίμηνα του 2021 ο αριθμός των απασχολούμενων υστερούσε των αντίστοιχων τριμήνων του 2019. Συνολικά, η απασχόληση στα καταλύματα και την εστίαση αντιπροσωπεύει το 10% της πλήρους και το 19,8% της μερικής απασχόλησης στο Q3 του 2021. Παρ’ όλα αυτά, η συμμετοχή των δύο κλάδων στην απασχόληση ανέβηκε από 8,1% στο Q3 το 2012 σε 10,8% στο Q3 του 2021, υπερκαλύπτοντας τις απώλειες που σημειώθηκαν στο Q3 του 2020 (-7,7% σε σύγκριση με το 2019).
Τρίτη περιφέρεια η Κρήτη σε απασχολούμενους
Οι απασχολούμενοι στον κλάδο «Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης» το 2021 ανήλθαν σε 324,5 χιλ. σημειώνοντας αύξηση κατά +19,2% σε σύγκριση με το 2012 (272,1 χιλ.).
Αναφορικά με την Περιφερειακή κατανομή των απασχολούμενων το 2021, παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των απασχολούμενων καταγράφονται στις Περιφέρειες Αττικής (32,9%) και Κεντρικής Μακεδονίας (13,7%) όπου είναι τα 2 μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας. Ακολουθούν οι τουριστικές Περιφέρειες της Κρήτης (8,3%) και του Νοτίου Αιγαίου (8,3), που το 2021 υποδέχτηκαν το 41,4% των επισκέψεων της χώρας.
Αναφορικά με την συμβολή του τουρισμού για το 2021 στο σύνολο της απασχόλησης ανά Περιφέρεια, παρατηρούμε ότι η μεγαλύτερη συμβολή εντοπίζεται στις τουριστικές Περιφέρειες της χώρας, Ιόνια Νησιά (26,5%), Νότιο Αιγαίο (22,8%), Κρήτη (11,6%) και λιγότερο στα μεγάλα αστικά κέντρα, Αττική (7,1%) και Κεντρική Μακεδονία (6,9%). Στις άλλες Περιφέρειες, η συμβολή του κλάδου Δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης στην απασχόληση είναι: Βόρειο Αιγαίο (9,2%) Ήπειρος (8,7%), Δυτική Ελλάδα (8,5%), Θεσσαλία (7,9%), Πελοπόννησος (6,8%), Στερεά Ελλάδα (6,7%), Δυτική Μακεδονία (6,4%) και Αν. Μακεδονία και Θράκη (5,9%).
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
