Αν και η Κρήτη είναι η μόνη Περιφέρεια της χώρας που κατέγραψε μείωση στο λιανεμπόριο τον Οκτώβριο του 2022 (9,4%) σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, εντούτοις αποτελεί ελκυστικό τόπο για την παρουσία πολυεθνικών επιχειρήσεων, οι οποίες αυξάνονται το τελευταίο έτος και θα πυκνώσει η ανάπτυξή τους την επόμενη πενταετία.
Αιτία για το μεγάλο ενδιαφέρον των ξένων εταιρειών αποτελεί η τουριστική κίνηση στο νησί και οι προοπτικές που έχει ο τουρισμός και το λιανεμπόριο και τα επόμενα χρόνια. Τα επενδυτικά πλάνα των ξένων αλυσίδων αναπτύσσονται όσο ο τουρισμός προχωρεί και αυτό συμβαίνει όχι μόνο στους κλάδους της ένδυσης, της υπόδησης και των αξεσουάρ, αλλά και σ’ εκείνους των σούπερ μάρκετ και της εστίασης.
Ο προβληματισμός που διαμορφώνεται πλέον αφορά τις συνέπειες για την τοπική αγορά και τις επιχειρήσεις της.
«Αυτό το κλίμα είναι δεδομένο πλέον διότι είναι μια γενικότερη τάση. Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα παγκοσμίως», επισημαίνει ο Γ.Γ. του τμήματος Ανατολικής Κρήτης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Σταύρος Καρτέρης.
«Το θέμα είναι ότι γενικά όλα τα προγράμματα, όλες οι οδηγίες, στρέφονται σε μια λογική να προσπαθήσουν οι μικροί να μεγαλώσουν, να γίνουν συγχωνεύσεις για να στηριχθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης που έχει ειδικό πυλώνα συγχωνεύσεων», εξηγεί.
Τον προβληματισμό επαναφέρει η αναμενόμενη έλευση του πολωνικού ομίλου LPP στην Κρήτη που θα ξεκινήσει τέλος Ιανουαρίου με το Sinsay στο Ηράκλειο, που κινείται στα πρότυπα του ομίλου Zara. Μάλιστα, το επενδυτικό πλάνο του πολωνικού ομίλου «γρήγορης μόδας» είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο όσον αφορά την ανάπτυξη στην εγχώρια αγορά. Οι Πολωνοί επιδιώκουν να ανοίξουν σε διάστημα 18-24 μηνών περίπου 30 καταστήματα πανελλαδικά. Για εφέτος η ανάπτυξη θα αφορά το εμπορικό σήμα Sinsay, ενώ από το 2024 και μετά είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα brands της εταιρείας.
Στόχος είναι αρχικά οι μεγάλες πόλεις της χώρας, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα και Ηράκλειο, χωρίς να αποκλείεται στη συνέχεια η επέκταση και σε μικρότερες, με αποτέλεσμα να δούμε στο Λασίθι τέτοια καταστήματα.
Ποιότητα και διαφοροποιημένο προϊόν
«Είχαμε αντίστοιχα παραδείγματα πολυεθνικών στο παρελθόν και εκτός την ένδυση. Όπως το Praktiker. Στην πορεία οδηγήθηκαν να μεγαλώσουν ορισμένες κρητικές επιχειρήσεις από τον ανταγωνισμό. Συνεχίζουν και υπάρχουν, στηρίζουν και προσπαθούν και ίσως με διαφοροποιημένο προϊόν με άλλα σημεία πώλησης κι άλλες ενέργειες να συντηρηθούν. Παρ’ όλα αυτά ο Έλληνας δεν έχει την κουλτούρα αυτή των μεγάλων επιχειρήσεων ως επιχειρηματίας που θα δεχθεί να συνενωθεί, αλλά θέλει να δουλεύει μόνος τους», σημειώνει ο κ. Καρτέρης.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, όλα αυτά που γνωρίζαμε ως μικρές, παραδοσιακές οικονομίες που παραμένουν κλειστές και ελεγχόμενες, περιορίζονται.
«Ας μη γελιόμαστε αυτό που κάποτε έμοιαζε μια πιο ευέλικτη «γκρίζα» οικονομία που κρατούσε ανοικτή την επιβίωση σε μικρά σχήματα, εξαφανίζεται σιγά – σιγά. Θα μειωθούν αρκετά, με αποτέλεσμα να δούμε πάλι τους πιο μεγάλους να κυριαρχούν και απέναντι σε αυτό οι μικροί θα επιβιώσουν με ποιότητα και διαφοροποιημένο προϊόν», εκτιμά.
Θα παρουσιαστεί μελέτη
Όλα τα παραπάνω φαίνεται πως θα αποτυπώνονται και σε μια μελέτη για τις επιχειρήσεις της Ανατολικής Κρήτης που έχει κάνει το ΟΕΕ/ΤΑΚ και θα βγει μέσα στον Γενάρη. Και από τους πέντε πυλώνες από το Ταμείο Ανάκαμψης ο πυλώνας των συγχωνεύσεων και των ενοποιήσεων παρουσιάζει – όπως αναμενόταν – την μικρότερη κινητικότητα.
«Εκείνο που ενδιαφέρει είναι η ψηφιακή αναβάθμιση, ο έλεγχος του ενεργειακού κόστους, η αναβάθμιση υποδομών, τα μηχανήματα κ.α. όχι οι συνενώσεις. Προσωπικά βέβαια πρέπει να επισημάνω πως είμαι αισιόδοξος για την Κρήτη. Γιατί θα μεγαλώσει πάρα πολύ τα επόμενα χρόνια ο τομέας της οικονομίας. Το αεροδρόμιο, ο δρόμος, ο προορισμός συνεχίζει να γίνεται πιο ελκυστικός, ειδικά όταν βλέπουμε τις επενδύσεις στο τουρισμό. Όταν καταγράφεται δεύτερος πιο ελκυστικός προορισμός παγκοσμίως, σημαίνει πως το προϊόν Κρήτη είναι ένα ξεχωριστό προϊόν, με προοπτική. Στο πλαίσιο αυτό ο ανταγωνισμός είναι θετικός για τον καταναλωτή. Εξάλλου δεν θέλουμε μικρές και κλειστές οικονομίες, για αυτό και αναπτύξαμε τον τουρισμό. Εμείς σαν καταναλωτές θέλουμε όλους τους παίκτες. Αυτό είναι υπέρ του καταναλωτή τελικά», υπογραμμίζει ο Γ.Γ. του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ανατολικής Κρήτης.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
