Σε 35 μεγάλα, ιδιόκτητα, γεωτεμάχια είναι σήμερα «κομμένη» η νήσος Χρυσή, η οποία έχει συνολική έκταση 3.500 στρέμματα! Αυτό προκύπτει βάσει των δηλώσεων των δικαιωμάτων που κατέθεσαν 110 ιδιώτες στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Στα περισσότερα απ’ αυτά τα κομμάτια εμφανίζονται πολλοί με εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία.
Το Εθνικό Κτηματολόγιο έχει κάνει αποδεκτές τις δηλώσεις ιδιοκτησίας των παραπάνω ιδιωτών, αφού όλοι τους προσκόμισαν συμβόλαια, όλα σε συμφωνία μεταξύ τους, δήλωσε στην ΑΝΑΤΟΛΗ και το δημοσιογράφο Νίκο Τραντά ο εκπρόσωπος της κοινοπραξίας που εκπόνησε τη μελέτη κτηματογράφησης στο Δήμο Ιεράπετρας, τοπογράφος –μηχανικός Θεολόγος Γέραλης.
Η διαπίστωση αυτή ανατρέπει την αρχική, γενικότερη εντύπωση ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της Χρυσής ανήκε στο ελληνικό δημόσιο. Με τα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι στιγμής, το δημόσιο πολύ δύσκολα θα μπορέσει να παρουσιάσει τεκμήρια για να στοιχειοθετήσει δικαίωμα ιδιοκτησίας στη Χρυσή και το διπλανό Μικρονήσι, τόνισε ο μηχανικός της κοινοπραξίας.
Η υπόθεση ξεκινά από το 1930
Η υπόθεση εξέλιξης του ιδιοκτησιακού ξεκινά από τη δεκαετία του 1930, όταν η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, στην οποία το ελληνικό δημόσιο είχε παραχωρήσει τη Χρυσή, πούλησε το 1932 το νησί σε τρία άτομα. Το ελληνικό δημόσιο (Υπουργείο Γεωργίας), θέλοντας τη δεκαετία του 1950 να προβεί σε αγροτική διανομή εκτάσεων επί της Χρυσής (για κτηνοτροφική εκμετάλλευση), απαλλοτρίωσε το νησί. Αφού πέρασαν μερικά χρόνια, το 1960 συντάχθηκε πίνακας ιδιοκτητών για τη διανομή, αφήνοντας περίπου τη μισή έκταση του νησιού αδιάθετη, η οποία θα παρέμενε στην κατοχή του δημοσίου. Παραχωρητήρια όμως προς τους ιδιώτες, δεν έγιναν ποτέ. Το 1966 με απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας (ΦΕΚ 360/1966) ανακάλεσε την απαλλοτρίωση, άρα και τη διανομή, που είχε γίνει με απόφαση του 1954, επιστρέφοντας ως εκ τούτου την ιδιοκτησία στους αρχικούς τρεις μεγαλοϊδιοκτήτες του νησιού.
Με το πέρασμα των χρόνων, οι ιδιοκτήτες και οι κληρονόμοι τους ξεκίνησαν την κατάτμηση των εκτάσεων αυτών σε 30 κομμάτια περίπου. Ακολούθησε σύνταξη συμβολαίων με τα οποία πουλήθηκαν διάφορα κομμάτια σε τρίτους. Αλλες εκτάσεις πέρασαν στα παιδιά με κληρονομιές εξ αδιαιρέτου κλπ.
Γεγονός πλέον είναι ότι, όσοι παρουσίασαν συμβόλαια ιδιοκτησίας εκτάσεων στο νησί είναι σε συμφωνία μεταξύ τους, με αρχική αναφορά στους δικαιοπαρόχους των οικογενειών που είχαν αγοράσει τις αρχικές εκτάσεις από την Εθνική Τράπεζα, τόνισε ο κ. Γέραλης.
Δεν είχε σαφή εικόνα
Το περίεργο είναι ότι το Τμήμα Εποικισμού (με έδρα στην Αντιπεριφέρεια Λασιθίου), φαίνεται ότι δεν είχε σαφή εικόνα σε ό,τι αφορά το ισχύον ιδιοκτησιακό καθεστώς, μέσα από την ακολουθία των διοικητικών πράξεων (λήψης και ανάκλησης υπουργικών αποφάσεων), που διαμόρφωσε το τελικό καθεστώς, στη Χρυσή. Μάλιστα στη φάση της προανάρτησης τα δικαιώματα που πρόβαλε το Τμήμα Εποικισμού απορρίφθηκαν. Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα κατατεθειμένα στοιχεία, το ελληνικό δημόσιο δύσκολα θα μπορέσει να τεκμηριώσει κάποιο ιδιοκτησιακό δικαίωμα, πέραν του οριοθετημένου αιγιαλού, επισημαίνει ο μελετητής.
Τη δεκαετία του 1980 έγινε οριοθέτηση του αιγιαλού, που αποτελεί και τη μόνη ιδιοκτησία του δημοσίου σήμερα, στη Χρυσή.
Δασικά
Η Διεύθυνση Δασών δήλωσε στη διάρκεια της κτηματογράφησης και τα δύο νησιά Χρυσή και Μικρονήσι ως δασικά (εξαιρώντας δύο – τρεις μικρές εκτάσεις). Η πράξη αυτή του Δασαρχείου αποτελεί πρόσθετο τεκμήριο ότι αγροτική διανομή δε συντελέστηκε ποτέ, αφού, αν υπήρχαν τέτοιες παραχωρηθείσες εκτάσεις, δεν θα μπορούσε να τις χαρακτηρίσει δασικές. Παραμένει, εντούτοις και σήμερα ο δασικός χαρακτήρας του συνόλου σχεδόν των εκτάσεων και των δύο νησιών. Οι εκτάσεις αυτές δηλαδή αποτελούν ιδιωτικό δάσος, με τους περιορισμούς που ορίζει ο νόμος, με πρώτο την απαγόρευση δόμησης, εξήγησε ο κ. Γέραλης.
Το Μικρονήσι με έκταση 117 στρέμματα, αποτελεί ολόκληρο ένα γεωτεμάχιο το οποίο δηλώθηκε ότι ανήκει εξ αδιαιρέτου, σε 7 ιδιώτες. Η διαφορά με τη Χρυσή είναι ότι στο Μικρονήσι δεν έχει οριοθετηθεί ακόμη ο αιγιαλός.
Με την αλλαγή του νόμου (ΦΕΚ 129Α/2021), που από το Μάιο του 2021 ορίζει ότι όποιος έχει συμβόλαιο πριν το 2001 τεκμαίρει δικαίωμα ιδιοκτησίας επί εκτάσεως, ανατράπηκε το δικαίωμα ιδιοκτησίας του δημοσίου επί των δασικών εκτάσεων στη Χρυσή και το Μικρονήσι. Ετσι, όποιος ιδιώτης προσκόμισε συμβόλαιο πριν το 2001 στοιχειοθετεί την ιδιοκτησία του πλέον στη Χρυσή.
Στους ιδιοκτήτες, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνεται και η Ενορία Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ιεράπετρας, η οποία δήλωσε στο Εθνικό Κτηματολόγιο ιδιοκτήτρια της εκκλησίας και του περιβάλλοντος χώρου, που υπάρχει στο νησί.
Επίσης ένα αθηναϊκό σωματείο «Ασυλο Ανιάτων» εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης 300 στρεμμάτων που έχει λάβει ως δωρεά από ιδιώτη που τα είχε στην ιδιοκτησία του.
Ο Δήμος Ιεράπετρας φέρεται ως συνιδιοκτήτης του 3% εξ αδιαιρέτου, σε έκταση 242 στρεμμάτων.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
