Οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν μια νέα προοπτική στη διαχείριση της ενέργειας που αφορά κοινόχρηστες υπηρεσίες ή χώρους που βοηθούν τόσο περιβαλλοντικά όσο και στην εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση του κόστους της ηλεκτροδότησης.
Οι Ενεργειακές Κοινότητες, είναι αστικοί συνεταιρισμοί αποκλειστικού σκοπού με στόχο την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα, την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και την προαγωγή της ενεργειακής αειφορίας, την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας και ασφάλειας σε νησιωτικούς δήμους, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, μέσω της δραστηριοποίησης στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.), της ορθολογικής χρήσης ενέργειας, της ενεργειακής αποδοτικότητας, των βιώσιμων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης και της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας.
Μέλη μιας ενεργειακής κοινότητας μπορεί να είναι είτε Φυσικά πρόσωπα με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, είτε Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εκτός των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α΄ και β΄ βαθμού ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου. δήμοι της ίδιας Περιφέρειας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της ενεργειακής κοινότητας ή επιχειρήσεις αυτών, κατ’ εξαίρεση ή Περιφέρειες της έδρας της ενεργειακής κοινότητας, κατ’ εξαίρεση.
Ακόμα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού μπορούν να συμμετέχουν σε περισσότερες από μία ενεργειακές κοινότητες ως μέλη κατά παρέκκλιση. Κάθε μέλος μπορεί να κατέχει πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας και μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20%, με εξαίρεση τους Ο.Τ.Α. που μπορούν να συμμετέχουν στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο το πενήντα τοις εκατό (50%) για τους Δήμους νησιωτικών περιοχών με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή και το σαράντα τοις εκατό (40%) για τους λοιπούς Δήμους.
ΤΟΕΒ Λασιθίου
Το πρόσφατο παράδειγμα της Μινώα Ενεργειακή που βραβεύθηκε πανευρωπαϊκά, είναι ένα καλό δείγμα για όσα θ΄ ακολουθήσουν στην Κρήτη.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως εξηγεί ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης, το επόμενο διάστημα και στο Λασίθι θα υπάρξουν τέτοιες κοινότητες. Μια χαρακτηριστική περίπτωση που σχεδιάζεται να προχωρήσει είναι εκείνη των ΤΟΕΒ του Λασιθίου στην προσπάθεια αντιμετώπισης του τεράστιου λειτουργικού κόστους που έχουν.
Συγκεκριμένα οι ΤΟΕΒ Ζάκρου Σητείας, ΤΟΕΒ Ιεράπετρας, ΤΟΕΒ Κουτσουρά Σητείας, ΤΟΕΒ Μεραμβέλλου, ΤΟΕΒ Καβουσίου-Παχειάς Άμμου, ΤΟΕΒ Καλού Χωριού, ΤΟΕΒ Παπαγιαννάδων Σητείας, ΤΟΕΒ Σητείας Πισκοκέφαλου, ΤΟΕΒ Οροπεδίου Λασιθίου, πρόκειται να διεκδικήσουν την δημιουργία υποδομών ενεργειακής κοινότητας.
Το έργο “IN Tegrated sustainable enERgyACTions and projects in Crete (INTERACT in Crete)” έχει ενταχθεί στον Μηχανισμό ELENA. Ο Μηχανισμός ELENA (European Local EΝergy Assistance) υλοποιείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ETEπ), ενώ χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon 2020 και στοχεύει στην υποστήριξη τοπικών και περιφερειακών δημόσιων αρχών για την επιτάχυνση των επενδυτικών σχεδίων τους στους τομείς ενεργειακής αποδοτικότητας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με σκοπό να συμβάλλουν στην πρωτοβουλία «20-20-20» της ΕΕ.
Το εγκεκριμένο έργο INTERACT in Crete περιλαμβάνει τρία επενδυτικά υποέργα: την Αναβάθμιση ενεργειακής απόδοσης οδοφωτισμού, την αναβάθμιση ενεργειακής απόδοσης δημόσιων κτιρίων και φωτοβολταϊκά συστήματα μέσω της δημιουργίας ενεργειακών κοινοτήτων.
Ο στόχος του υποέργου είναι να συμβάλει τόσο στην ενεργειακή ασφάλεια όσο και στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού, ιδίως στο πλαίσιο της αύξησης της ενεργειακής απόδοσης και της μείωσης του ενεργειακού κόστους. Το επίκεντρο είναι η ενίσχυση της αυτοκατανάλωσης για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των Δήμων και των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) χρησιμοποιώντας υπάρχοντα εργαλεία αδειοδότησης και χρηματοδότησης.
Ο Δήμος Σητείας
Παράλληλα, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου (INTERACT in Crete)” οι ΤΟΕΒ της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και Χανίων, καθώς και οι Δήμοι Σητείας και Αποκορώνου προχωράνε στη σύσταση Ενεργειακής Κοινότητας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με στόχο την οικονομική ανάπτυξη του τόπου, ιδίως στο πλαίσιο μείωσης του ενεργειακού κόστους με την ενίσχυση της αυτοκατανάλωσης για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών.
