Λίγο χρονικό διάστημα πριν την έναρξη της νέας τουριστικής σαιζόν, μεγάλο είναι το πρόβλημα που αφορά την μη κάλυψη των θέσεων εργασίας στον χώρο του τουρισμού και δη στον τομέα των ξενοδοχείων και σε επίπεδο νομού Λασιθίου.
Σύμφωνα με αναφορές των εμπλεκομένων, το πρόβλημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού είναι μεγαλύτερο φέτος από πέρυσι, γεγονός που δημιουργεί ανησυχία εν όψει της έναρξης, αλλά και της εξέλιξης της νέας τουριστικής περιόδου.
«Το πρόβλημα υφίσταται σε πανελλαδικό, παγκρήτιο και λασιθιώτικο επίπεδο», τόνισε ο Γραμματέας του Συνδέσμου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Λασιθίου και Πρόεδρος του Επιχειρησιακού Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων «Δαυίδ»- SunWing κ. Νίκος Καριχημάκης.
«Λίγο πριν την έναρξη της σαιζόν δεδομένου ότι τα περισσότερα ξενοδοχεία αναμένεται να ανοίξουν σε περίπου ένα μήνα, εντοπίζεται το πρόβλημα που υπήρξε και πέρυσι κι αφορά την μη κάλυψη θέσεων προσωπικού. Αυτό σίγουρα δεν είναι θετικό για τον τουρισμό. Και σίγουρα υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που έχουν οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση.
Η ανασφάλεια που νιώθουν οι εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού είναι ένας λόγος. Ως γνωστόν, ο τουρισμός, όπως έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια λόγω πανδημίας, πολέμου, οικονομικής, ενεργειακής κρίσης, είναι ένας ευαίσθητος τομέας που επηρεάζεται από γεγονότα και συνθήκες όπως αυτά που προαναφέρθηκαν. Επομένως μία σαιζόν μπορεί να ξεκινήσει κανονικά ή με μεγάλη καθυστέρηση, με τους εργαζόμενους να βρίσκονται σε μία κατάσταση αναμονής μη γνωρίζοντας αν τελικά και πόσο διάστημα θα εργαστούν, άρα και θα αμειφτούν. Αυτό οδηγεί κάποιους στο να στραφούν για εργασία σε άλλους επαγγελματικούς χώρους.
Αλλά ακόμα και υπό κανονικές συνθήκες, η εξάμηνη εργασία μίας σαιζόν δεν αρκεί για να επιβιώσει ένας άνθρωπος ή μία οικογένεια, για άλλους έξι μήνες που δεν εργάζεται. Και φυσικά το γεγονός της μείωσης σε τρεις μήνες πλέον του ταμείου ανεργίας αντί πέντε που ήταν στο παρελθόν, δεν βοηθάει στο να ανταπεξέλθει ένας εργαζόμενος στις ανάγκες της καθημερινότητας, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν μάλιστα αυξηθεί πάρα πολύ, αφού έχει αυξηθεί κατακόρυφα το κόστος ζωής, χωρίς δυστυχώς να υπάρχει αντίστοιχη αύξηση των μισθών.
Και όχι μόνον αυτό, αλλά καταγράφεται αρκετές φορές και εκμετάλλευση από εργοδότες που θεωρούν ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται έξι ή επτά ημέρες την εβδομάδα συνεχόμενα από οκτώ έως δώδεκα και δεκαπέντε ώρες ημερησίως -λες και είναι ρομπότ. Χωρίς να λαμβάνουν όσα ρεπό δικαιούνται, χωρίς πολλές φορές να πληρώνονται γι’ αυτά, χωρίς να λαμβάνουν υπερωρίες, χωρίς, χωρίς…
Κάποιοι μάλιστα απαντούν με στόμφο στους εργαζόμενους που ζητούν τις απολαβές και όσα δικαιούνται –που έτσι κι αλλιώς στην Ελλάδα δεν είναι υψηλές- ότι ο μισθός τους είναι πολύ καλός δεδομένου ότι λαμβάνουν και ένα μη ευκαταφρόνητο ποσό από τα tips τους. Λες και είναι χρήματα που δίνουν εκείνοι!
Η μόνη ίσως άμυνα του εργαζομένου πλέον είναι η ηλεκτρονική κάρτα. Να δούμε αν θα εφαρμοστεί βέβαια. Η οποία θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στους ξενοδόχους. Στην πρώτη της εφαρμογή στα S/M και τις τράπεζες, την πρώτη εβδομάδα υπήρξαν 2.000 καταγγελίες.
Την προηγούμενη σαιζόν δυστυχώς υπήρξαν αρκετές αναφορές βάσει των οποίων εργαζόμενοι ξεπέρασαν τα όριά τους και κατέρρευσαν από την κούραση. Λόγω έλλειψης προσωπικού, για να καλυφθούν οι ανάγκες της επιχείρησης, το υπάρχον προσωπικό έπρεπε να εργαστεί υπό εξαντλητικές συνθήκες προκειμένου να βγει η δουλειά. Φθάσαμε στο σημείο, εργαζόμενος να βγαίνει από κουζίνα ξενοδοχείου για να πετάξει τα σκουπίδια και να μην επιστρέφει πίσω, μην μπορώντας να αντεπεξέλθει άλλο από την κούραση».
Ανασφάλεια
Για όλους τους παραπάνω και άλλους λόγους αρκετοί πλέον εργαζόμενοι αποχωρούν από τον τομέα του τουρισμού προσπαθώντας να βρουν μία άλλη, δηλωμένη εργασία, δωδεκάμηνης διάρκειας, με καλύτερες συνθήκες, με στόχο από τη μία να επιβιώσουν και από την άλλη να προστατέψουν την ίδια τους την υγεία.
«Η ανασφάλεια των εργαζομένων, η μη δυνατότητα επιβίωσης δώδεκα μήνες τον χρόνο από εξάμηνη εργασία και τρεις μήνες ταμείο ανεργίας -κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα της Ομοσπονδίας μας, να επανέλθει στους πέντε μήνες, σε προμνημονιακά επίπεδα-, η μη υπογραφή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, είναι μείζονα ζητήματα που οδηγούν ολοένα και περισσότερους εργαζόμενους του τουρισμού στην αλλαγή εργασιακού τομέα. Οι συλλογικές συμβάσεις δεν είναι πλέον υποχρεωτικές, ακόμα και η πανελλαδική που υπογράφηκε τον περασμένο Δεκέμβριο δεν έχει κηρυχτεί γενικώς ως υποχρεωτική. Η κυβέρνηση στην ουσία δίνει το δικαίωμα στους ξενοδόχους να μην υπογράφουν συλλογικές, τοπικές συμβάσεις. Κι εκείνοι ασφαλώς εστιάζουν στο κέρδος τους. Έτσι όμως γίνεται λιγότερο ελκυστικός εργασιακά ο τομέας του τουρισμού. Και δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα. Και σε ότι αφορά τις συνθήκες εργασίας, και την κάλυψη των θέσεων και την παροχή υπηρεσιών που θα ‘πρεπε να αποτελεί βασικό στόχο πρώτα από όλα των επιχειρήσεων. Διότι ο ικανοποιημένος εργαζόμενος είναι αυτός που αποδίδει περισσότερο. Διότι ο ικανοποιημένος πελάτης είναι η καλύτερη διαφήμιση για μια επιχείρηση. Κι αυτά αφορούν όλους τους τομείς.
Για την υπογραφή τοπικών συμβάσεων, δυστυχώς δεν επετεύχθη ως τώρα συμφωνία σε επίπεδο νομού Λασιθίου, το σωματείο έχει απευθυνθεί στις υπηρεσίες του ΟΜΕΔ από τον οποίο αναμένεται να κληθούν εκ νέου σε συνάντηση για το θέμα ξενοδόχοι κι εργαζόμενοι. Από τις συναντήσεις και τις συζητήσεις, που έγιναν πρόσφατα, φάνηκε κατά τη γνώμη μου μία αλαζονική, αλλά και ανεύθυνη στάση από την πλευρά κάποιων ξενοδόχων. Διότι γνωρίζουν ότι υπάρχει πρόβλημα. Υπάρχουν μαζικές παραιτήσεις απλού προσωπικού και προϊσταμένων σε ξενοδοχειακές μονάδες, που δε μπορούν πλέον να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις εξελίξεις. Έχουμε δει καυγάδες μεταξύ διευθυντών με κατηγορίες από τον έναν στον άλλο ότι ενήργησε και πήρε προσωπικό από τη μία μονάδα στην άλλη, προσφέροντας καλύτερες μισθολογικές παροχές. Δημιουργείται δηλαδή ένας αθέμιτος ανταγωνισμός, αφού δεν υπάρχει ενιαίο μισθολόγιο, που να τηρείται από όλες τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και κάποιες φορές γίνεται μία πλειοδοσία! Δεχόμαστε τηλεφωνήματα τα σωματεία από διευθυντές που βρίσκονται σε απόγνωση και ζητούν προσωπικό.
Ρωτήσαμε στην πρόσφατη συνάντηση πώς νιώθουν εκείνοι που δεν θέλουν να υπογραφεί τοπική σύμβαση γνωρίζοντας ότι κάποιοι συνάδελφοί τους δυσκολεύονται να καλύψουν τις θέσεις προσωπικού στις επιχειρήσεις τους, άρα θα υπάρχει πρόβλημα στο νομό, και φάνηκε από τις απαντήσεις ότι δεν τους απασχολεί το θέμα. Όμως υπάρχει πρόβλημα. Οι εργαζόμενοι εγκαταλείπουν για πολλούς λόγους τον κλάδο ή ψάχνουν επιχειρήσεις με καλύτερες συνθήκες εργασίας. Θεωρώ ότι αν δεν αλλάξουν τα υπάρχοντα δεδομένα, τα επόμενα χρόνια μπορεί και να καταρρεύσει το όλο σύστημα. Πρέπει να δοθούν λύσεις. Εδώ και καιρό ζητάμε την υπογραφή συμβάσεων για να πάμε σε μία ομαλή σαιζόν, χωρίς προβλήματα. Δεν εισακουστήκαμε ούτε από την κυβέρνηση που μπορεί να παρέμβει ούτε από τους ξενοδόχους πολλοί εκ των οποίων κοιτούν μόνο το κέρδος τους αλλά στην ουσία αυτοπυροβολούνται», σημείωσε ο κ. Καριχημάκης.
Από τρίτες χώρες
Ερωτηθείς για την κάλυψη θέσεων εργασίας στον τομέα του τουρισμού με προσωπικό από τρίτες χώρες, ο κ. Καριχημάκης απάντησε «είναι ίσως η πρώτη φορά που η γραφειοκρατία στην Ελλάδα λειτουργεί προς όφελος των εργαζομένων του τουρισμού. Διότι η κυβέρνηση έθεσε το ζήτημα των μετακλητών εργατών από τρίτες χώρες, περίπου 70.000 με 80.000 για να καλύψουν τα κενά. Λόγω γραφειοκρατίας εκτιμάται ότι δεν θα προλάβει να το πράξει κατά τη φετινή σαιζόν.
Δεν μας απάντησε βέβαια η κυβέρνηση και με ποιούς όρους θα εργάζονταν αυτοί οι άνθρωποι. Θα καταφέρουν να κρατήσουν το επίπεδο των υπηρεσιών ή θα υποβαθμιστεί το προϊόν του τουρισμού; Επίσης ακούμε ότι ορισμένα ξενοδοχεία, όντας σε πανικό επειδή δεν βρίσκουν προσωπικό στρέφονται σε γραφεία ευρέσεως εργασίας. Στον τουρισμό υπάρχουν θέσεις εργασίας, αλλά το θέμα είναι οι συνθήκες. Για να φτάσει ένα ξενοδοχείο σε μία τέτοια κατάσταση καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι που θα προσελκύσει δεν θα είναι επαγγελματίες, γνώστες του αντικειμένου».
Κινητοποιήσεις
«Οι εργαζόμενοι του χώρου, όπως έχει γίνει σαφές και από την Ομοσπονδία, είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν την προσπάθεια για την διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό θα συνεχιστούν και οι κινητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της τουριστικής σαιζόν. Αυτό το έχουμε κάνει σαφές. Και προς την κυβέρνηση και τους ξενοδόχους, ότι οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν το προηγούμενο μήνα αλλά θα συνεχιστούν.
Δεν γίνεται να έχει γίνει η εργασία ένα παζάρι. Δεν γίνεται σε κάποιες περιοχές της χώρας, όπως για παράδειγμα στην Ρόδο, οι συνάδελφοι να αμείβονται με 200 και 300 ευρώ περισσότερα από εργαζόμενους του Λασιθίου, της Κρήτης ή άλλων περιοχών.
Στο δε Λασίθι, οι εργαζόμενοι είναι από τους πλέον κακοπληρωμένους. Γιατί λοιπόν να μείνει ο κόσμος εντός Λασιθίου, όταν μπορεί σε κάποιο άλλο μέρος να εργαστεί με καλύτερες απολαβές και συνθήκες; Δεν λέμε ότι όλοι οι εργοδότες λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν οι σωστοί, όμως υπάρχουν κι εκείνοι που εστιάζουν μόνο στο συμφέρον τους και δεν σέβονται τους εργαζόμενους. Αυτό δεν είναι προς όφελος κανενός», κατέληξε ο κ. Καριχημάκης.
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ