Στην κορυφή του Ελληνικού Προσκοπισμού βρίσκεται από την περασμένη εβδομάδα ο συμπολίτης μας Γιώργος Νικ. Χουρδάκης, μετά την ομόφωνη εκλογή του ως Πρόεδρος του ΔΣ του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων. Είναι η πρώτη φορά που στην προεδρία του Σώματος εκλέγεται Κρητικός. Μάλιστα στη διοίκηση μετέχουν σήμερα δύο μέλη από την Κρήτη. Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. εξελέγη ο εκ Ρεθύμνου Ξενοφών Σπιταδάκης.
Συναντήσαμε τον κ. Χουρδάκη, ο οποίος πρόθυμα μίλησε στην ΑΝΑΤΟΛΗ για την εκλογή, τον στόχο της προεδρίας του και το ρόλο του Προσκοπισμού στο σήμερα και στο αύριο.
«Μπήκα στον Προσκοπισμό από 8 ετών, όταν ακόμη ζούσαμε στην Αθήνα, στο 52ο Σύστημα, στο Παγκράτι. Ερχόμενος στον Άγιο Νικόλαο, μετά τις σπουδές και το στρατιωτικό μου, για να εγκατασταθώ πλέον, γύρω στα 1980, ο Μανόλης Περάκης με κάλεσε να βοηθήσω συμμετέχοντας στο Τοπικό Σύστημα Προσκόπων. Αργότερα, λίγο πριν το 1985, τον διαδέχθηκα ως Περιφερειακός Έφορος Λασιθίου, στη συνέχεια γύρω στα 1990 έγινα Έφορος Περιοχής Κρήτης. Ακολούθησε η περίοδος που απόλαυσα γιατί μου έδωσε να γνωρίσω την ευρύτητα και διεθνή ταυτότητα του Προσκοπισμού, όταν το 1996 εξελέγην για πρώτη φορά μέλος του Δ.Σ. του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων και ανέλαβα Έφορος Διεθνών Σχέσεων – κάτι σαν «υπουργός εξωτερικών» του Σώματος. Στη θέση αυτή έμεινα ως το 2005. Τότε αντιλήφθηκα πως ο Προσκοπισμός εκφράζεται διαφορετικά σε κάθε χώρα, προσαρμοσμένος στις τοπικές συνθήκες, στην ιδιοσυγκρασία του κάθε καλού και στις ανάγκες των κοινωνιών τους».
Ο ρόλος του
«Ο Προσκοπισμός ανήκει στον νέους και οι νέοι είναι εκείνοι που πρέπει να δώσουν το στίγμα για το τι θέλουν σήμερα και πώς θα διεκδικήσουν κοιτάζοντας το αύριο», τόνισε ο Γιώργος Χουρδάκης, ο οποίος αντιλαμβάνεται τον δικό του ρόλο από τη θέση ευθύνης που ανέλαβε ως «μεταβατική». «Όνειρο, στόχος μου θα είναι να συμβάλω ώστε να πάμε σε μια νεώτερη γενιά που θα αναλάβει την ηγεσία του Ελληνικού Προσκοπισμού. Να αποχωρήσει η δική μας γενιά και να αναδείξουμε «νέους» ανθρώπους στην ηλικία αλλά και στις αντιλήψεις, για να υπάρξει επάξια συνέχεια.»
Τον ρωτήσαμε για το πώς αντιλαμβάνεται το ρόλο στην υψηλή θέση που του εμπιστεύτηκε ο Ελληνικός Προσκοπισμός.
«Ο ρόλος ο δικός μου είναι να μπορέσω να συμβάλω για να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να κάνομε ευκολότερη τη δουλειά των ανθρώπων που στελεχώνουν τα προσκοπικά συστήματα της περιφέρειας. Γιατί, σήμερα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Ελληνικός Προσκοπισμός δεν είναι πώς θα βρούμε παιδιά. Αλλά, να βρούμε ενήλικα στελέχη των 20, 30, 35 ετών, που να αφιερώσουν δέκα ώρες την εβδομάδα από τη ζωή τους στις δράσεις του Προσκοπισμού. Ποιος έχει σήμερα να αφιερώσει 10 ώρες για να να υλοποιήσει αμισθί το πρόγραμμα που του δίνεται και να φροντίσει τα παιδιά; Πρέπει, όμως, να τους τα δώσουμε όλα αυτά ώστε να μπορέσουν και εκείνοι να βρούνε τις ισορροπίες τους, να φτιάξουν και αυτοί τη ζωή τους. Εκείνο που θεωρώ προσωπικά ως αποστολή της δικής μου προεδρίας και αυτού του Δ.Σ., να βρούμε τρόπους να ελαφρύνουμε και να διευκολύνουμε το έργο τους. Να αφαιρέσουμε ώρες από υποχρεώσεις που επιφορτίζονται, υποστήριξη και απαλλαγή από γραφειοκρατικής φύσης υποχρεώσεις. Γιατί έχουν να κάνουν διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού και μάλιστα πολύ ευαίσθητου. Να τους δώσουμε προτάσεις, ιδέες για δράσεις, υλικό προγράμματος, να περιοριστούν οι διαδικασίες στις απολύτως απαραίτητες – εκείνες που θα εξασφαλίσουν την ασφάλεια μελών και δράσεων».
Το μέλλον του Προσκοπισμού
– Είστε αισιόδοξος για το μέλλον του Προσκοπισμού;
«Στην Ελλάδα ο Προσκοπισμός συμπληρώνει 111 χρόνια ζωής και δράσης, έχουμε σήμερα 20.000 Προσκόπους. Είμαι αισιόδοξος. Υπάρχει 100% μέλλον για τον Προσκοπισμό! Και αυτό γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη οργανώσεις όπως ο Προσκοπισμός, ο Οδηγισμός και οποιοδήποτε άλλο φορέα που αποσκοπεί στην ανάπτυξη και φροντίδα των νέων ανθρώπων. Δεδομένου ότι ο Προσκοπισμός από τη φύση του, πάντα ήταν προοδευτικός, καινοτόμος και πάντα έβλεπε το μέλλον. Όσο εξακολουθεί να διατηρεί τις ιδιότητες αυτές, θα είναι και επίκαιρος και θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των νέων και της κοινωνίας. Όταν η κοινωνία δεν θα τον έχει ανάγκη ή με άλλα λόγια, όταν ο Προσκοπισμός δεν θα ικανοποιεί ή δε θα πληροί τις προσδοκίες και ανάγκες της κοινωνίας, θα εκλείψει. Όσο θα μπορεί να προσαρμόζεται στο σήμερα, θα εξυπηρετεί ακριβώς το σκοπό της ίδρυσής του – το να υπηρετεί την κοινωνία και τις ανάγκες της».
Την εποχή της ατομικότητας, της απορρόφησης των νέων στα ηλεκτρονικά «γκάτζετς», της αποθέωσης της κοινωνικής δικτύωσης το Διαδίκτυο, της αποστροφής προς κάθε οργάνωση με πυραμιδοειδείς δομές διοίκησης, με στολές κλπ., πώς ο Προσκοπισμός θα μπορέσει να προσελκύσει παιδιά και νέους, ρωτήσαμε τον πρόεδρο του Ελληνικού Προσκοπισμού. Απάντησε: «Το 1950 ένα παιδί στον Άγιο Νικόλαο, καλά – καλά ούτε με ποδόσφαιρο δεν μπορούσε να ασχοληθεί. Με τίποτα άλλο. Ο Προσκοπισμός τότε του έδινε μια διέξοδο. Σήμερα έχει εκατοντάδες διεξόδους και αντικείμενα για να ασχοληθεί. Εκείνο που θα συμβούλευα κάθε παιδί και γονιό, είναι να έχει μια ασχολία, που θα τον βγάλει από το σπίτι, μακριά όσο μπορεί από την τηλεόραση και τον καναπέ. Πρέπει ένα παιδί να συναναστρέφεται άλλους ανθρώπους, να συνεργάζεται, να κοινωνικοποιείται στη βάση αρχών, πέραν τη φυσική άσκηση που προσφέρει. Μια τέτοια πρόταση δίνει ο Προσκοπισμός. Σήμερα το στοιχείο που έλκει όλο και περισσότερο κόσμο είναι να βγει και να απολαύσει τη φύση και ο Προσκοπισμός δίνει τέτοιες ευκαιρίες.»
Ανταποκρίνεται στην εποχή μας;
– Ανταποκρίνεται στην εποχή μας το πνεύμα οργάνωσης και δράσης του Προσκοπισμού;
«Ο Προσκοπισμός στα 115 χρόνια ζωής παγκόσμια, συνεχώς μεταβάλλεται και προσαρμόζεται στο σήμερα και στο αύριο. Άλλος ήταν ο Προσκοπισμός πριν από 100 ή 70 ή 50 χρόνια και διαφορετικός είναι σήμερα. Παλαιότερα ήταν πιο “στρατιωτικής” δομής…. Σήμερα πλέον μας ενδιαφέρει και επικεντρώνομε στην πιο ελεύθερη κοινωνικοποίηση του ατόμου και στη λειτουργία μιας βιωματικής δημοκρατικής λειτουργίας στη βάση της συλλογικότητας. Θέλαμε τον άνθρωπο να είναι ένας ενεργός πολίτης. Σήμερα ένας τέτοιος πολίτης έχει πολλές προκλήσεις να αντιμετωπίσει και πολλούς ρόλους να αναδείξει και να υπηρετήσει. Η Ελλάδα έχει αλλάξει, οι πολίτες της και η ελληνική κοινωνία μετασχηματίζονται συνεχώς, ακολουθώντας τα ρεύματα και την εξέλιξη της εποχής. Γι’ αυτό και υπάρχει αλληλεπίδραση με τον Προσκοπισμό. Εκείνο που δεν έχει αλλάξει, είναι οι βασικές αρχές μας που είναι κλασικές, πανανθρώπινες αξίες: Να είσαι σωστός, δίκαιος, εργατικός άνθρωπος. Οι αλλαγές που υιοθετούμε έρχονται κατόπιν διαβούλευσης, επικοινωνίας μεταξύ μας, την πραγματικότητα της ζωής και υιοθετούνται με τα συνέδρια, στη βάση ενός ευρύ διαλόγου».
– Πιστεύετε ότι έλκει σήμερα ένα παιδί να μπει σε μια οργάνωση, με στολή;
«Έχομε συζητήσει το θέμα αυτό και έχομε αλλάξει αρκετά τη μορφή της στολής, εκσυγχρονίζοντάς την και απαλλάσσοντάς την από τα πολλά “παράσημα” και “σιρίτια”… Προσωπικά πιστεύω ότι οι στολές θα πρέπει να απλοποιηθούν ακόμη περισσότερο. Αλλά και αυτές οι αποφάσεις ελήφθησαν συλλογικά μετά από συζήτηση. Η τάση πάντως είναι προς τα εκεί… Σίγουρα, όπου ο Προσκοπισμός εφαρμόζεται με λογικές όπως τις περιγράφετε, δεν πάει καλά. Όπου είναι πιο ανοιχτός, συμμετοχικός, ανταποκρίνεται στις ανάγκες και αντιλήψεις του σήμερα και βρίσκει και κοινωνική ανταπόκριση».
– Οικονομικά, είναι αυτάρκης ο Προσκοπισμός;
«Δόξα τω Θεώ! Έχουμε συνετή διαχείριση. Ο Ελληνικός Προσκοπισμός διαθέτει αρκετή περιουσία – π.χ. στον Άγιο Νικόλαο του ανήκει το κτίριο της Λέσχης Προσκόπων και το υπόγειο που μισθώνει και λειτουργεί ως καφετέρια, στη λίμνη. Πολλά ακίνητα τα οποία κατέχει δεν του αποφέρουν έσοδα, γιατί δεν το επιτρέπει η περιοχή και η θέση τους, είτε γιατί καλύπτουν απλά στεγαστικές ανάγκες των κατά τόπους Συστημάτων Προσκόπων. Ευτυχώς το κράτος δεν φορολογεί την περιουσία που χρησιμοποιεί ο Προσκοπισμός για τις δικές του ανάγκες, φορολογεί όμως τα έσοδα από μισθώματα ακινήτων του.»
Δεν έχει συντηρητική βάση
Στην επισήμανσή μας ότι σε διάφορες χρονικές περιόδους επικρατούσε αντίληψη ότι ο Προσκοπισμός ήταν μια φιλοβασιλική οργάνωση ή αργότερα ότι αποτελούσε «εκκολαπτήριο» συντηρητικών αντιλήψεων που κοινωνικοποιούσε «δεξιούς» πολίτες, γι’ αυτό και τον «προικοδοτούσε» η Δεξιά, ο κ. Χουρδάκης απαντά:
«Υπήρχε τέτοια αντίληψη μια εποχή, μέχρι που υπήρχε Βασιλεία στην Ελλάδα, γιατί ο τ. Βασιλιάς Κωνσταντίνος ήταν Αρχηγός του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων. Αντίληψη που ακολούθησε το Σώμα και μετά την αλλαγή του πολιτεύματος. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει, φυσικά. Μάλιστα προσωπικά έχω να πω ότι μέσα στις τάξεις του Προσκοπισμού, στον Άγιο Νικόλαο, συμμετείχαν άνθρωποι απ’ όλο το πολιτικό φάσμα και ιδεολογικών αποχρώσεων. Αυτό συνέβαινε σε όλη την Ελλάδα. Να λάβει υπόψιν του κανείς ότι η χούντα των συνταγματαρχών είχε επιδιώξει να καταργήσει τον Προσκοπισμό αλλά δεν το τόλμησε, γιατί ασκήθηκε μεγάλη πίεση από το εξωτερικό. Η δικτατορία του Μεταξά είχε καταργήσει τον Προσκοπισμό και ίδρυσε την ΕΟΝ στις τάξεις της οποίας εντάχθηκε ένα μικρό ποσοστό προσκόπων».
Ο κ. Χουρδάκης παρέθεσε και την προσωπική του εμπειρία, μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ, σε παρέλαση εθνικής επετείου, στην οποία παρέστη ο τότε Νομάρχης Λασιθίου Γ. Τζανακάκης, που εκπροσωπούσε την κυβέρνηση. Μετά το πέρας της παρελάσεως, όπως όλοι οι εκπρόσωποι τοπικών φορέων, προσέγγισε και εκείνος, ως επικεφαλής του Συστήματος, ντυμένος πρόσκοπος, για να ευχηθεί στο Νομάρχη και να τον καλωσορίσει στον Άγιο Νικόλαο. Η απάντηση του, ήταν «καλώς τα παιδιά του βασιλιά»! Ψύχραιμος και με την ευγένεια και ψυχραιμία που τον διακρίνει, του απάντησε: «Θα μου δώσετε την ευκαιρία να σας δείξουμε ότι τα πράγματα δεν έτσι όπως νομίζετε. Πραγματικά συνεργαστήκαμε καταπληκτικά. Πολλές φορές δεν ξεκινούσε συσκέψεις, πριν προσέλθει ο εκπρόσωπος του Προσκοπισμού. Ήμασταν ενεργοί στα τοπικά κοινωνικά και αναπτυξιακά προγράμματα και συμμετείχαμε σε εκδηλώσεις της Νομαρχίας και γενικότερα του τόπου, ώστε, στο τέλος, όταν αποχώρησε, έφυγε έχοντας κερδίσει το μετάλλιο των Φίλων του Προσκοπισμού! Εξ άλλου, όταν σε διαφορετικές περιόδους παράγοντες από διάφορες πολιτικές παρατάξεις θέλησαν να επηρεάσουν πράγματα του Προσκοπισμού, η απάντηση που ελάμβαναν από εμάς ήταν ότι «τα κόμματα δεν έχουν θέση στον Προσκοπισμό». Και ας το δούμε και διαφορετικά. Όχι απλά δεν συνέφερε, αλλά δεν ήταν να βγω εγώ χρωματισμένος κομματικά και να απευθυνόμουν στους Αγιονικολιώτες, να μου φέρουν τα παιδιά τους στον Προσκοπισμό. Θα είχα χάσει τους μισούς…».
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
Ο Γιώργος Χουρδάκης βραβεύεται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την προ ετών επίσκεψή του στον Άγιο Νικόλαο
