Από το 2019 που ξεκίνησε, ο θεσμός του Βραβείου Τέχνης του Ιδρύματος Γ. και Α. Μαμιδάκη, ενισχύει και προωθεί σύγχρονους δημιουργούς προσφέροντάς τους την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα νέο έργο τέχνης, το οποίο θα παραμείνει σε μόνιμη έκθεση στον Άγιο Νικόλαο, θα αποτελέσει μέρος της συλλογής του Ιδρύματος και θα ενταχθεί σε μια σημαντική πολιτιστική κληρονομιά.
Στην τρίτη του χρονιά πλέον, το βραβείο παίρνει τη μορφή ενός σημαντικού θεσμού, ο οποίος ενισχύει έμπρακτα την καλλιτεχνική πρωτοπορία. Φέτος, ο θεσμός παρουσίασε δύο καινοτομίες, όπως εξηγούν ο Σωτήρης Μπαχτσετζής, Καλλιτεχνικός Διευθυντής και η Γιώτα Δημητρίου, Director. Αφενός, απηύθυνε κάλεσμα σε δημιουργούς απ’ όλον τον κόσμο. Αφετέρου, αντί ενός, η Επιτροπή Αξιολόγησης απένειμε τρία ισότιμα βραβεία στις τρεις προτάσεις που ξεχώρισαν. «Η ανταπόκριση από κάθε γωνιά της Γης ήταν συγκινητική, ενθαρρύνοντάς μας να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε και να προωθούμε έμπρακτα τη σύγχρονη τέχνη και τον πολιτισμό», σημειώνουν.
Το φετινό κάλεσμα αφορούσε προτάσεις έργων σχεδιασμένων να αποτελούν μέρος
ενός συγκεκριμένου, διαμορφωμένου περιβάλλοντος, να αφηγούνται μια εσωτερική
πορεία/διαδρομή και να αποτελούν σημεία αναφοράς στο χώρο έκθεσής τους. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη θεματική της Φροντίδας/ Ευδαιμονίας που αποτέλεσε και αντικείμενο έρευνας του νέου προγράμματος καλλιτεχνικής έρευνας και φιλοξενίας (Residency Programme) του Ιδρύματος, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2022.
Οι προτάσεις που βραβεύθηκαν, ξεχώρισαν για την πρωτοτυπία τους, την καινοτομία, τη σύνδεση με τη θεματική και τη δημιουργικότητά τους.
Πρόκειται για τα έργα Nomadic Murals της Μάρως Φασουλή, Day του Αλέξανδρου Λάιου και Whispers travel and whisper to you again της Ami Yamasaki, νικητών του Βραβείου Τέχνης Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη 2023.
Δύο νέοι Έλληνες καλλιτέχνες της Σχολής Καλών Τεχνών με διακριτό ταλέντο. Η Μάρω Φασουλή και ο Αλέξανδος Λάιος και μαζί η Γιαπωνέζα Ami Yamasaki.
Η Μάρω Φασουλή έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε δυο ατομικές και πολλές ομαδικές εκθέσεις. Έχει βραβευτεί από την ARTWORKS (2021) και είναι Fellow του Προγράμματος Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ο Αλέξανδρος Λάιος έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε τρείς ατομικές και πολλές ομαδικές εκθέσεις. Επίσης, η Ami Yamasaki Eικαστική καλλιτέχνιδα και voice artist, έχει διατελέσει μέλος του Ασιατικού Πολιτιστικού Συμβουλίου (2017) και του Ιαπωνικού Ιδρύματος Asia Center (2018).
Τα έργα
Τα βραβευμένα έργα παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση που έγινε στο ξενοδοχείο Minos Palace.
Η εγκατάσταση της Ami Yamasaki, Whispers travel and whisper to you again, φτιαγμένη εξ’ολοκλήρου από χαρτί, αποτελεί μια γλυπτικά δοσμένη «συμφωνία ψιθύρων» η οποία
συγκεντρώνει εμπειρίες και ήχους από την Ιαπωνία και την Κρήτη. Το έργο της εκτείνεται κατά μήκος ενός διαδρόμου πενήντα μέτρων δημιουργώντας μια διαδρομή που καλεί τον επισκέπτη να την εξερευνήσει με το δικό του ρυθμό. Η απορρόφηση, η αντανάκλαση και η αντήχηση των ήχων μας προσκαλεί να χρησιμοποιήσουμε την ακοή σε ένα ταξίδι εξερεύνησης. Παρατηρώντας από κοντά τις λεπτομέρειες των «φτερών» του γλυπτού, ο επισκέπτης αιχμαλωτίζεται αμέσως από τους «ψίθυρους» των ιστοριών που δύναται να λέει το καθένα από αυτά. Αυτές οι ρέουσες φόρμες που μεταφράζουν την ακουστική του χώρου, αλλά και το ηχητικό τοπίο της γύρω περιοχής, δηλαδή του Αγίου Νικολάου, μας ωθούν
να φανταστούμε τα μέρη όπου γεννήθηκαν αυτοί οι ήχοι και τις διαδρομές που ήδη έχουν διανύσει.
Στο Day, ο Αλέξανδρος Λάιος, χρησιμοποιώντας φίλτρα θεάτρου, αποτυπώνει τις διάφορες ώρες της ημέρας αποδίδοντας χρωματικά τη μελαγχολική ενατένιση της φευγαλέας στιγμής. Από το λυκαυγές μπλε του ξημερώματος μέχρι το βαθύ κόκκινο του ηλιοβασιλέματος, από το πρώτο πρωινό φως μέχρι το τελευταίο χρώμα που μπορεί να εντοπίσει το ανθρώπινο μάτι, από την ανατολή έως τη δύση, επτά ζεύγη χρωμάτων αποτυπώνουν την ακούραστη, καθημερινή πάλη μεταξύ σκότους και φωτός. Η γλυπτική εγκατάσταση Day του Αλέξανδρου Λάιου, αποτυπώνει διαδοχικούς χρωματισμούς από διάφορα στάδια της ημέρας χρησιμοποιώντας μια μεγάλη χρωματική παλέτα θεατρικών φίλτρων. Είκοσι διαφορετικά φίλτρα, τυλιγμένα το κάθε ένα στον εαυτό του και τοποθετημένα σε διαγώνια κλίση σε διαφορετικά ύψη, μετατρέπουν έναν διάδρομο πενήντα μέτρων σε τεράστιο καλειδοσκόπιο, όπου φώτα και σκιές αποδίδουν φευγαλέα στιγμές και μνήμες από την ημέρα που μόλις πέρασε, δημιουργώντας ένα οριζόντιο αφήγημα που μαρτυρά την ανθρώπινη δραστηριότητα με διαφορετικούς τρόπους.
Το Nomadic Murals της Μάρως Φασουλή επαναπροσδιορίζει παραδοσιακές πρακτικές και τρόπους ανάγνωσης. Αντιπαραθέτοντας νήμα, ξύλο, και τμήματα υφαντών του περασμένου αιώνα, προτείνει μια σύγχρονη σύνθεση υφαντών συνόλων, διάσπαρτα τοποθετημένα σε μήκος πενήντα μέτρων. Το συνολικό έργο της εικαστικού αφορά στην αρχιτεκτονική και σε κτιριακές δομές, την υφαντική και την παράδοση, τη λαογραφία και τις αφηγήσεις.
Με αναφορές στην παραδοσιακή πρακτική της υφαντικής της Κρήτης και κατ’ επέκταση και σε παραδοσιακά έμφυλες αξίες, στις οποίες η καλλιτέχνιδα εστιάζει συχνά, δημιουργεί ένα έργο αναπόφευκτα συνυφασμένο με τις έννοιες της προστασίας, της ζεστασιάς και της φροντίδας. Άλλωστε, η πρακτική της ύφανσης, άρρηκτα συνδεδεμένη με το γυναικείο ρόλο, ήταν από πάντα φροντιστική, με το υφαντό συχνά να παίρνει το ρόλο ενός προστατευτικού τείχους. Με το Nomadic Murals, η Μάρω Φασουλή δημιουργεί μια μνημειακή υφαντική σύνθεση πενήντα μέτρων από αλληλεξαρτόμενα μέρη τα οποία υφαίνουν ένα ανοικτό σύστημα νοημάτων που διαρκώς ανατροφοδοτείται, όπως άλλωστε και η ίδια η παράδοση.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
