Η καύση των απορριμμάτων επιστρέφει στο τραπέζι των συζητήσεων στην Κρήτη, με το Υπουργείο Περιβάλλοντος να προωθεί την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων.
Συνολικά το Υπουργείο επιδιώκει να φτάσει στα ευρωπαϊκά δεδομένα της διαχείρισης και κυρίως της ανακύκλωσης, προετοιμάζοντας δραστικά μέτρα που θα σημάνουν και πρόστιμα στους Δήμους και τους Δημότες, εφόσον δεν τηρούν τις προδιαγραφές για την ανακύκλωση ή το κλείσιμο των ΧΥΤΑ και των ΧΥΤΥ.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Μιχάλη Ατσαλάκη στην ΑΝΑΤΟΛΗ σύμφωνα με το σχεδιασμό που έχει στη διάθεσή της η εφημερίδα, στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι η αποτροπή της ταφής των απορριμμάτων, για αυτό και το Υπουργείο ενισχύει την παραγωγή και αξιοποίηση των δευτερογενών εναλλακτικών καυσίμων από τα υπολείμματα των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), δηλαδή των υλικών που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν.
Μάλιστα το επιχείρημα που τονίζεται με έμφαση είναι πως στον τομέα της ανάκτησης της ενέργειας η Ελλάδα βρίσκεται μόλις στο 1,5% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 28. Αναφέρεται δε πως τέτοιες μονάδες ανάκτησης ενέργειας είναι τόσο διαδεδομένες στην Ευρώπη που συναντώνται πολλές φορές ακόμα και στα κέντρα των πόλεων, όπως στην Αυστρία, τη Γερμανία ή αλλού, ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά.
Με βάση αυτό το σκεπτικό, η στρατηγική του Υπουργείου περιλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
Πρώτη και βασική είναι ότι οι μεγάλες ΜΕΑ θα μπορούν να παράγουν τόσο δευτερογενές εναλλακτικό καύσιμο όσο και να το αξιοποιούν οι ίδιες για την παραγωγή ενέργειας. Επίσης, θα δημοπρατηθούν 3-4 μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης των υπολειμμάτων που προέρχονται από τις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ). Και στις δύο περιπτώσεις συμμετέχει στο σχεδιασμό αυτό η Κρήτη, με επίκεντρο στο κομμάτι αυτό την Ανατολική Κρήτη.
Τέλος ταφής
Στόχος της πολιτικής του Υπουργείου είναι η περιβαλλοντική εισφορά, δηλαδή το τέλος ταφής να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την ταφή των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ στη λογική ενός συστήματος κινήτρων-αντικινήτρων. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το τέλος ταφής θα πηγαίνει στο Πράσινο Ταμείο και ειδικότερα: Το 50% για δράσεις στη διαχείριση απορριμμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. αναπλάσεις, πράσινα σημεία κλπ), το 10% για έρευνα και τεχνολογία στη διαχείριση απορριμμάτων, και το 40% για επιβράβευση στους δήμους που τα πηγαίνουν καλά στην ανακύκλωση. Δεν γνωρίζουμε βέβαια ακόμα από πότε μπορεί να ισχύσει και επιπλέον, σε ποιο ύψος μπορεί να φτάσει. Ωστόσο, αποτελεί μια ανοικτή απειλή για τους δήμους του Λασιθίου και της Κρήτης, με βάση τα δεδομένα που έχουμε αυτή την περίοδο.
Έλεγχοι ανακύκλωσης στο δήμο
Ο μεγάλος στόχος παραμένει η ενίσχυση της ανακύκλωσης και η αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) τα οποία δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως εξαιρετικά επιτυχημένα μέχρι τώρα.
Έτσι, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές που διαχειρίζονται τα σχετικά προγράμματα του ΕΣΠΑ θα τα ενισχύσουν ώστε να γνωστοποιούνται τα ποσοστά ανακύκλωσης ανά δήμο και να γίνεται ορθή αξιολόγηση των επιδόσεών τους, θέτοντάς τους με αυτό τον τρόπο προ των ευθυνών τους, αλλά και να μπορούν (τα ΚΔΑΥ) να δέχονται τις αυξημένες ποσότητες αποβλήτων που θα προκύψουν με την ενίσχυση της διακριτής συλλογής και της ανακύκλωσης.
Διαλογή στην πηγή
Ταυτόχρονα, βασικός πυλώνας επίτευξης των στόχων για την οργανωμένη και σύγχρονη διαχείριση αποβλήτων που θέλει να προωθήσει το Υπουργείο, είναι η διαλογή στην πηγή. Έτσι, το Υπουργείο, επεκτείνει το δίκτυο συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών και των βιοαποβλήτων, δηλαδή τον περιβόητο καφέ κάδο. Στοχεύοντας στη δημιουργία επαρκούς εθνικού δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) σε όλη την Ελλάδα, πέραν των ΜΕΑ που ήδη έχουν ξεχωριστό ρεύμα για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων, όπως συμβαίνει σήμερα. Έως τα τέλη του 2023 προβλέπεται να έχουν δημοπρατηθεί 31 μονάδες (ΜΕΒΑ), ενώ σήμερα λειτουργούν μόλις 4.
Το ερώτημα είναι αν οι αλλαγές αυτές μπορούν ν’ αποδώσουν στην πράξη θετικά αποτελέσματα, γιατί μέχρι τώρα η ανακύκλωση δεν απέδωσε τα προσδόκιμα οφέλη και δεν είχε αποτελεσματική λειτουργία.