Πολλά σπίτια έχουν τζάκια, ο αριθμός των οποίων μάλλον έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια καθώς ένα τζάκι στο σπίτι είναι και «της μόδας». Τι κάνουμε με τη στάχτη που απομένει μετά το κάψιμο; Η στάχτη που έχει απομείνει μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους. Πριν λοιπόν την πετάξουμε ρίξτε μια ματιά σε κάποιες χρήσιμες χρήσεις της στάχτης:
- Είναι φυσικό λίπασμα καθώς η στάχτη του ξύλου περιέχει πολλά στοιχεία που κάνουν καλό στο έδαφος. Αυξάνει το pH του εδάφους και βοηθά τα φυτά να αναπτυχθούν και να δυναμώσουν. Ένα στρώμα στάχτης γύρω από τα φυτά μπορεί να απομακρύνει ζιζάνια και έντομα και άλλα παράσιτα που μπορούν να καταστρέψουν τον κήπο μας.
- Η στάχτη απορροφά το λάδι και γίνεται απαλό καθαριστικό όταν αναμειγνύεται με μια μικρή ποσότητα νερού. Κάτι ακόμα… απομακρύνει τα μυρμήγκια από το σπίτι αν τοποθετήσουμε λίγη στάχτη γύρω από την τρύπα της φωλιάς τους!
Η αλουσά για το πλύσιμο των ρούχων
Μιας και αναφερθήκαμε στη στάχτη, ας μιλήσουμε και για την αλουσά, μια λέξη σίγουρα άγνωστη στις νεότερες γενιές. Η αλουσά είναι το σταχτόνερο που χρησιμοποιούσαν κάποτε οι γυναίκες για να πλύνουν και να ασπρίσουν τα ρούχα τους. Παρασκευάζεται με δύο τρόπους. Τοποθετούμε πάνω από ένα δοχείο ένα πανί, την αθομαντήλα, στο οποίο τοποθετούμε αρκετή στάχτη και χύνομε από πάνω ζεματιστό νερό ώστε να συμπαρασύρει τα απορρυπαντικά της στοιχεία με τα οποία θα πλύνουμε τα ρούχα. Όλες οι άλλες ουσίες παραμένουν στην αθομαντήλα.
Ένας άλλος τρόπος είναι να τοποθετήσουμε στάχτη μέσα στο δοχείο, να το γεμίσουμε με ζεματιστό νερό και να το αφήσουμε να κατασταλάξει. Μετά το παίρνομε και με αυτό πλύνομε τα ρούχα τής μπουγάδας: «Ήκαμα αλουσά να πλύνω τα ρούχα γιατί ’ναι ολοβρόμεστα» (Μανόλης Πιτυκάκης).
- Ετυμολογικά προέρχεται από τη λέξη: αλισίβα (α-(προθεματικό) + το ιταλικό: lisciva (=σταχτόνερο)> αλουσίβα>αλουσιά>αλουσά. (Μιχάλης Κασσωτάκης).
- Διαβάσαμε ακόμα ότι λίγη αλουσά μέσα σε ένα σακουλάκι, που θα αφήσουμε όλη τη νύχτα μέσα στο νερό με τα ρεβίθια, τα βοηθά να γίνουν πιο μαλακά. Κάτι ακόμα! Η αλουσά είναι και αντιρυτιδική! Λένε πως αν πλύνουμε το πρόσωπο με αλουσά θα πετάξουμε τις ακριβές αντιρυτιδικές κρέμες! Λέω να δοκιμάσω τη συνταγή, αν και μου λένε ότι οι ρυτίδες αυξάνουν τη… γοητεία!
- Ο Ιωάννης Καραβέλας στο «Γλωσσάρι του Λασιθιώτη» αναφέρει ότι η λέξη αλουσά χρησιμοποιείται και ως απαξιωτικός χαρακτηρισμός για άτομο που δεν έχει συγκροτημένο και σοβαρό τρόπο έκφρασης.
ΛΕΩΝ. Κ.