Μπροστά σε μια βαθιά τομή στον τρόπο διαχείρισης των αγροτικών ενισχύσεων βρίσκεται η χώρα, μετά την απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να μεταφέρει τις αρμοδιότητές του στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Η απόφαση αυτή, που ελήφθη σε σύσκεψη υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις σε αγροτικές περιοχές, με την Κρήτη να βρίσκεται στην αιχμή της αγανάκτησης.
Η σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου είχε συμμετοχή υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών, μεταξύ των οποίων ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας, ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό Γιώργος Μυλωνάκης και ο Διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής.
Όπως ανακοινώθηκε, «μετά από προσπάθειες εσωτερικού εκσυγχρονισμού του ΟΠΕΚΕΠΕ που δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα», η κυβέρνηση αποφασίζει την πλήρη μεταφορά των λειτουργιών πληρωμών και ελέγχων στην ΑΑΔΕ, όπου θα μεταφερθεί και το προσωπικό του Οργανισμού. Η διαδικασία ενσωμάτωσης θα ολοκληρωθεί έως το δεύτερο εξάμηνο του 2026, ενώ οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις αναμένεται να κατατεθούν μέχρι τον Ιούλιο.
Η μεταρρύθμιση στοχεύει -σύμφωνα με την κυβέρνηση- στη «δημιουργία ενός διαφανούς, λειτουργικού και φιλικού προς τους αγρότες συστήματος πληρωμών», βάζοντας τέλος σε παθογένειες δεκαετιών και σε πρακτικές που στέρησαν από συνεπείς παραγωγούς σημαντικούς πόρους.
Στο επίκεντρο των μεταβολών βρίσκονται η ενίσχυση της διαφάνειας, η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων ΟΠΕΚΕΠΕ-ΑΑΔΕ, η χρήση ψηφιακών εργαλείων για φυσικούς ελέγχους και η καθιέρωση πιστοποιημένων διαδικασιών. Η ΑΑΔΕ, όπως επισημαίνεται, επιλέγεται λόγω της τεχνογνωσίας και της αποτελεσματικότητάς της στην πάταξη της φοροδιαφυγής.
Οργή και αβεβαιότητα
Βαρύ είναι το κλίμα στους κόλπους των αγροτών και των κτηνοτρόφων στην Κρήτη, που εκφράζουν έντονη δυσαρέσκεια. Παρ’ ότι δηλώνουν πως δεν είναι αντίθετοι με αλλαγές που βελτιώνουν τον κλάδο, εκφράζουν φόβους για την τύχη του πρωτογενούς τομέα μέσα από αυτή τη μεταρρυθμιστική «συγχώνευση».
Η Παγκρήτια Συντονιστική των αγροτοκτηνοτρόφων έχει ήδη καλέσει σε σύσκεψη τη Δευτέρα 2 Ιουνίου στην Περιφέρεια Κρήτης, παρουσία βουλευτών, θεσμικών και αγροτικών φορέων. Στόχος, όπως δηλώνουν, είναι να ζητηθούν εξηγήσεις και να αποτραπεί κάθε μέτρο που θεωρείται «προσχηματικό και επικίνδυνο για τον κλάδο».
Σε σχετική ανακοίνωση επισημαίνεται η απογοήτευση για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση χειρίζεται τα ζητήματα του κτηνοτροφικού τομέα και των επιδοτήσεων, με ειδική αναφορά στους δασικούς χάρτες και το ζήτημα των βοσκοτόπων, που παραμένουν άλυτα.
Ο επικεφαλής της Συντονιστικής και πρόεδρος των κτηνοτρόφων Ηρακλείου, Λευτέρης Τριανταφυλλάκης, ήταν καυστικός: «Αυτό ήθελαν και το έκαναν. Όλα στην ΑΑΔΕ, για να μη ξεφύγει ούτε σεντ… Ήταν στημένο. Έστησαν το σκηνικό για να στραφεί ο κόσμος εναντίον των αγροτών. Αντί να λυθούν τα ουσιαστικά προβλήματα, μεταφέρεται η ευθύνη και η πίεση στον αγρότη που περιμένει για ενίσχυση για να επιβιώσει».
Παρέμβαση Τζεδάκη
«Δεν είναι αυτή η λύση»
Ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας Κρήτης, Σταύρος Τζεδάκης, σε μια παρέμβαση με δήλωσή του στην εφημερίδα που παρουσιάζει αυξημένο ενδιαφέρον, ανέδειξε την ανάγκη για ουσιαστική μεταρρύθμιση με διαφάνεια, ελέγχους και εξυπηρέτηση του αγρότη:
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι ότι δεν υπάρχει σταθερότητα στον σχεδιασμό. Έχουμε αλλάξει έξι προέδρους και πέντε υπουργούς. Πρέπει να εξασφαλίζεται η πληρωμή στον παραγωγό και όχι να φορτώνεται το σύστημα με φορολογικά εργαλεία, όπως είναι η ΑΑΔΕ. Δεν είναι αυτή η λύση».
Στάθηκε επίσης στην ανάγκη ενίσχυσης της στελέχωσης των οργανισμών και της ύπαρξης πραγματικής διαβούλευσης με τους παραγωγικούς φορείς:
«Η επιδότηση πρέπει να πηγαίνει σε αυτόν που τιμολογεί προϊόν. Όχι τελευταία στιγμή να λέμε “καταργούμε το ένα, μεταφέρουμε το άλλο”, χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό. Ο πρωτογενής τομέας δεν μπορεί να λειτουργήσει με ημίμετρα και επικοινωνιακά παιχνίδια».
Η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η ενσωμάτωσή του στην ΑΑΔΕ αποτελεί μία από τις πιο ριζικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο των αγροτικών πληρωμών. Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις για διαφάνεια και αποδοτικότητα, το μέτρο έχει ήδη ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά της αγροτικής βάσης, ιδίως στην Κρήτη, η οποία απαιτεί σαφείς απαντήσεις και ουσιαστική συμμετοχή στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας για τον πρωτογενή τομέα.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ
